BİLİM 10 Ocak 2018
31,3b OKUNMA     941 PAYLAŞIM

Üzerinde Yürüyebileceğiniz Denli İlginç Sıvılar: Newtonsal Olmayan Akışkanlar

Newtonsal olmayan akışkanların viskozitesi(akışkanlığa karşı direnç) kaymanın hızına ve zamana göre değişebilir. Sert bir darbe karşısında zırh gibi dururken yumuşak dokunuşlar karşısında esneyebilen bu madde ilginç kullanım amaçlarına da alet olmuş.


Non-Newtonian Fluid olarak da bilinen bu maddenin yapısı oldukça tuhaf


non-newton akışkan, akışkanın basılacağı pompa dizaynını komplikeleştirir, zira yoğunluğu azalmaya/artmaya müsait sıvıların pompaya giriş ve çıkış yoğunlukları arasında minimum (tercihen 0) değişim istenir. bununla ilgili aklıma gelen ilk örnek, uçakların yüzeyine kalkış öncesi ve kalkış esnasındaki buzlanmayı önlemek için sıkılan deicer sıvısı. glikol bazlı olan bu sıvı jel kıvamında iken iş görür (buzlanmayı önler) ve çok fazla çalkalanır ya da türbülanslı akışa maruz kalırsa viskozitesi düşer, yani bildiğin su kıvamına gelir, jelliğini kaybeder. netice itibariyle uçak buzlanma nedeniyle düşme tehlikesi yaşar. o nedenle bu tarz sıvıların basıldığı pompalar özel olarak dizayn edilmeli, devirdaimli olmalı ve pompa türbülanslı akışı minimize etmelidir. bu tarz sıvıların taşındığı boru ve benzeri hatların uzunluğu minimumda tutulmalı, keskin dönüşler olmamalıdır.

bu sıvının uçağa sıkılmasını gösteren bir filmi seyretmek isteyenler için, (bkz: flight plan)

basit olarak; newton'un viskozite kanununa uymayan akışkanlara verilen addır.

genellikle karmaşık karışımlar bu tipe girerler. bunlar bulamaçlar, hamur kıvamında olanlar, jel ya da jöle kıvamındaki akışkanlar ve polimer solüsyonlarıdır. zamana bağımlı ve zamandan bağımsız davranışlar gösterirler.

zamandan bağımsız davranışlar gösteren maddelere örnek olarak:

bingham plastik
pseudo plastik
dilatant akışkanlar

zamana bağımlı davranışlar gösteren maddelere örnek olarak:

thixotropic akışkanlar
rheopectic akışkanlar

Bu maddenin yapısından faydalanarak değişik alanlarda kullanımları da mevcut

normalde akışkanken, stres altında sertleşen malzemeler olarak biliriz de, bunu bilmemiz hayatta pek bir işimize yaramaz. ama birisi bu akışkanları dahiyane bir şekilde kullanmaya başlamış:

http://www.pcpro.co.uk/…ul-world-of-d3o-orange-goo/

özet geçiyorum: laptop, telefon ve mp3 playerlar için, içi non-newtonian jel dolu kılıflar ve çantalar yapmışlar. malzemenin nabza göre şerbet veren doğasıyla bunun devamı gelir, daha birçok alanda uygulanır.

"su üstünde yürüyebilir misin?" isimli sokak gösterilerinde kullanılan malzeme. eğlenceli bir videosu şuradan izlenebilir:

hoperlörün üstüne koyduğunuzda acayip şekillere giren akışkan:

ABD'de, Siber Zorbalık İçin İlk Eyalet Yasasının Oluşturulmasına Sebep Veren Ölüm: Megan Meier