Ukrayna'da Milyonlarca İnsanın Açlıktan Ölmesine Neden Olan Korkunç Olay: Holodomor
öncelikle kısaca nedir bu olay?
holodomor, 1932-1933 yıllarında ukrayna'da meydana gelen kıtlığa verilen ad... "aç bırakarak öldürme" diye türkçeye de çevrilebilir. ukrayna başta olmak üzere bazı devletler bu olayı soykırım olarak nitelendirmektedirler.
sovyet yönetiminin o zamanlardaki politikası köylülerin elindeki kendilerine ait toprakları alıp kollektif kooperatifler kurmaktı. fakat bu, özellikle ukrayna'daki köylüler arasında huzursuzluk yarattı; sovyet memurlarının gelip ürünlerini almalarını beklemektense onları yakmayı tercih ettiler. netice olarak bahsi geçen bu iki yılda akıl almaz bir açlık vuku buldu. tahminlere göre yaklaşık 4-4,5 milyon insan can verdi.
sovyetler'in açlığa göz yumduğu, hatta teşvik ettiği iddia edilir. örneğin; açlığın meydana geldiği kırsal kesimlerden başka yerlere gitmek yasaklanmıştı.
olayın detayları
bolşeviklerin ukrayna üzerinde kontrol sahibi oluşu, rus devrimi'nin üzerinden fazla vakit geçmeden başlamıştır. ukrayna merkez konseyi ise devrimci değildir ve bolşevikler ukraynalılardan gereken desteği alamamıştır.
brest litovsk barış antlaşması ukrayna ittifak devletleri'nden destek gördükten sonra imzalanabilmiş, ukrayna bu sayede rus bolşeviklerden kısa bir süreliğine kurtulabilmiştir. lâkin ukrayna'daki milliyetçi hareket ittifak devletleri'nin savaşı kaybetmesi ile beraber savunmasız kalacak ve bolşevikler sonunda yönetimi ele geçirmeyi başaracaktır.
1921'e kadar uygulanan savaş komünizminin ekonomik çöküş ile sonuçlanması lenin'i yeni ekonomi politikası'nı ortaya koymaya itmiştir. böylece kapitalist devletlerde olduğu gibi kâr mefhumu artık sovyetler'de de olacaktır.
ancak lenin'e göre ukrayna'nın ciddi bir kıtlık problemi yoktur. lenin moskova ve bazı diğer bölgelere gidecek olan tahıl kotasını giderek artırmayı tercih edecek, ukrayna'nın durumunu giderek daha da kötüleştirecektir.
ukrayna'daki tepkiyi azaltmak için lenin, bir süre sonra tahıl sömürüsünü azaltmış olsa da, lenin'in ölümünden sonra stalin ukrayna üzerindeki baskıyı tekrar artıracaktır. 1927'de stalin, köylüleri tarım ürünlerini teslim etmeye zorlar. itaat etmeyenler sovyet otoritesinin düşmanı olarak damgalanacaktır.
binlerce ukraynalı hapse atılır, özel mülkiyete ait tüm tarım arazilerine el koyulur, varlıklı köylüler (bkz: kulak) daha yoksul olan köylülerin sınıf düşmanları olarak etiketlenerek demonize edilir. ironik bir şekilde, "sınıf çatışması" gazıyla hayata geçirilen dekulakizasyon, sovyetler'in kendi sömürücü eylemlerini meşrulaştırma aracı olacaktır.
köylü sınıfının zoraki kolektivizasyonuyla elde edilen gelirler halkı beslemeyecektir. ukraynalıların ürünlerinden elde edilen gelir, çoğunlukla ukrayna'yı ilgilendirmeyen harcamalara gidecektir ve stalin endüstriyel yatırımlarını da ordusunu da sömürü ile finanse edecektir.
1933'ün bitimine doğru ukrayna'da açlıktan ölenler milyonları bulacaktır. bu dönemin "suni açlık dönemi" olarak anılmasının nedeni, açlığın ukrayna değil stalin kaynaklı, yaratılmış bir kıtlık sonucu ortaya çıkmış olmasıdır.
holodomoru "soykırım" olarak tanımlayan, 1927 doğumlu bir adamın videosu:
eğer bir devletin kendi nüfuzunu güçlendirmek adına uyguladığı sömürgeleştirme eylemleri emperyalizm ise emperyalizmi tek bir ekonomik sistem ile ilişkilendirmenin yanlış olduğunu söylemekte bir beis olmayacaktır.
...
"belgeniz var mı?" diyenlere hatırlatmalı: rusya'nın kendisi bu olayları sovyetler'in üzerine atarak ve "soykırım" olarak tanımlamayarak kabul etmiştir:
https://holodomormuseum.org.ua/…ocide-in-the-world/
alın sizlere en hasından devlet duması beyanatı:
"the regions of the ussr (the volga region, the central black earth region, the north caucasus, the urals, the crimea, part of western siberia), kazakhstan, ukraine, and belarus have suffered from the result of the famine caused by forced collectivization. about 7 million people were killed by hunger and illnesses associated with malnutrition in 1932-1933.
this tragedy does not have and cannot have internationally established signs of genocide and should not be the subject of contemporary political speculation."
meâli: zoraki kolektivizasyon malnütrisyona sebebiyet vererek 7 milyon insanı öldürmüştür. peki bu zoraki kolektivizasyonu o kadar sert uygulayan kimdir? stalin'dir. rusya'nın beyanatta inkâr ettikleri, "etnik" soykırımdır, "kasıt"tır. ama bugün rusya bile milyonlarca insanın yanlış politikalar nedeniyle öldüğünü resmi olarak kabul etmiştir, vaziyet buyken hâlâ ortamlarda holodomor için "yalan bunlar, mit bunlar. hep doğal nedenlerden oldu." diyebilmek ancak fanatizm ile mümkün olabilir.
aynı dönemde sadece ukrayna'da değil, bütün sscb ülkelerinde aynı dram yaşanmıştır
kazakistan'da stalin / galosheckin reformu olarak bilinen saçma sapan uygulama yüzünden kazakistan da aynı kaderi paylaşmıştır. kazakistan, dönemin açık hapishanesidir. stalin karşıtı ruslar, ermeniler, azeriler, ahıska türkleri gibi farklı onlarca insan bu dönemde aynı zorbalığa maruz kalmış, birçoğu açlıktan ölmüştür. resmi evrakları, canlı şahitleri, askerlerin itirafları gibi birçok delil kapı gibi duruyor. 1930-1933 seneleri arasında kazak nüfusunun %48'i yok olmuştur. 1921'deki açlık yüzünden yapılan sayımda 1 milyondan fazla insanın öldüğü hesaplanmış, 1930 sayımında toplam nüfusun sürgünlerle birlikte 5 milyon 500 bin civarı olduğu saptanmıştır. nüfusun 2.200.000'i ise 1938 senesinde yapılan sayımda eksik görünüyor. aradaki 2 milyon insan can sıkıntısından topluca patagonya'ya göç etmediğine göre ne olduğunu anlamak güç değil.
rusça bilenler için bizzatihi galoşkin'in yönettiği kazakskoi assr tarafından tutulmuş olan, 1930 tarihli evraklar: 1, 2 ,3, 4, 5
ilk dokümandaki altı çizili kısmı şöyle tercüme edeyim: komşularının ifadesine göre vasiliy andreyev gömülmüş ölü köpekleri çıkartarak yiyor. muhtemelen psikopat nekrofil sapık filandır. yoksa insan çürümüş köpek eti yer mi?
bu videoda dönemi yaşayan insanların anlattıkları var. bütün dönemi detaylıca anlatıyorlar fakat sadece birkaç anı neler yaşandığını idrak etmek için yeterli. kolhoz köylere gelerek yazın yaylaya kışın güneye göç ederek yüz yıllardır hayvanlarına ahır yapmadan yaşayan bir topluma iş öğretiyor. taşımak kolay olsun diye novosibirsk'e yakın yazlık bölgeden kışın sıcak bölgeye göç etmelerine izin verilmiyor. insanlar yaşadıkları otağlardan çıkartılarak yerlerine hayvanlar yerleştiriliyor. beş kişilik çadıra onlarca insan tıkıştırılıyor. sığmayanlar hayvanlarla aynı otağda yaşamak zorunda kalıyor. sonucunda kış bittiğinde hayvanlar yeterli beslenemedikleri için soğuktan değil açlıktan, insanlar ise türlü bulaşıcı hastalıktan hayatlarını kaybediyorlar. sağ kalan hayvanların hepsini alıp zaten ziyan görmüş insanları da açlığa mahkum ederek gidiyorlar.
bir ikinci anı ise açlık yüzünden kocası ölen bir kadın kucağındaki bebeği ve erkek çocuğuyla birlikte diğer köydeki yakınlarına ulaşmaya çalışan kadın hakkında. saldıracak hayvan bile bulamayan kurtlar köylere iniyor. bir tanesi köyden zor bela kaçan kadının ve çocuklarının peşine düşüyor. açlık yüzünden yorgun düşen kadın kurtla daha fazla başa çıkamadığı için çocuklarından birisini feda etmek zorunda kalıyor. henüz bir kaç aylık olan bebeğini bırakıp erkek çocuğunu diğer köye kadar ulaştırıyor. köydeki insanlar bebek için geri dönüyorlar fakat kanlı kundağından başka hiç bir şey bulamıyorlar. bu anıyı o kurtulan erkek çocuk anlatıyor.
ukrayna'da ise daha acı vakalar var. tıpkı kazakistan'daki gibi atlarını, köpeklerini, hatta sokaktaki fareleri bile yedikten sonra evde böcek aramak zorunda kalmış, kuru toprakları kazarak solucan aramış en sonunda ölen insanları yemek zorunda kalmışlar.
olayların bu şekilde gelişmediğini iddia eden karşıt görüş
holodomor rusça "kıtlık" anlamına gelmektedir. ancak bu kelime bugün batılı çevreler tarafından tıpkı yahudi soykırımı gibi nitelendirilmekte, "holocaust" kelimesinin yaptığı çağrışım ile aynı anlam katılarak dile getirilmekte ve ukrayna'da 1930'lu yıllarda yaşanan büyük kıtlık olayının doğal sebeplerle ortaya çıkmadığı, tam tersine, stalin tarafından bilerek ve kasıtlı olarak yaratıldığı iddiası ortaya atılmaktadır. ukrayna hükümeti de rusya'dan tazminat talebinde bulunmak için bu iddiayı politika malzemesi yapmaktadır.
olayı öncesi ve sonrası şeklinde irdelediğimizde, sovyet rusya'da 1920'li yıllardaki iç savaş sırasında toprak reformuna karşı gösterilen şiddetli muhalefet ve sonraki yıllarda alınan nep kararları gereğince 1928 yılına kadar, komünist manifesto'da da adı geçen ve kolektif çiftliklere katılmayı reddeden özel toprak sahiplerine yönelik aynî toprak vergisi politikalarının uygulanamamış olduğu gerçeği göze çarpar.
kıtlığın sebebi toprak reformu değildir. çünkü toprak reformundan önce de çarlık rusyası'nda kıtlık tarih boyunca sık sık görülmüştür.bununla birlikte, nep'in sona ermesinden sonra uygulanmasına devam edilen toprak reformu bir çatışma ortamı yaratmıştır. özellikle ukrayna'da kolektif çiftliklere katılmak istemeyen ve devrime halen direnen kimi toprak sahipleri kolhozlara katılmayı reddettikleri için mahsül üzerinden yüksek oranlı ayni toprak vergisine tabi tutulmuşlardır. ancak söz konusu toprak sahipleri bu vergileri vermek yerine mahsülü stoklamış ve üretimi kısmıştır. ukrayna'da bu durum tarımsal ürün kıtlığı sorununu derinleştirmiştir.
söz konusu olaylar yaşanırken aynı zamanda iklim anlamında kurak bir döneme de girilmiştir. böylece yalnızca ukrayna'da değil tüm sovyet rusya'da kuraklık ve kıtlık başlamıştır. toprak reformunun o zamana kadar yapılamamış olması kıtlığın etkisini arttırmıştır. zira toprak reformu yapılamadığı için tarımsal faaliyetlerin planlanması sekteye uğramış ve kaynakların etkin kullanımı sağlanamamıştır. toprak reformu tamamlandıktan sonraki yıllarda ise benzeri hava koşulları ve kuraklıklar zaman zaman tekrar yaşandığı halde bir daha kıtlık yaşanmamıştır. bu durum, kıtlığın sorumlusunun toprak reformu değil, tam tersine, nadasa bırakma gibi ilkel tekniklerin uygulandığı ve düzensiz olarak yürütülen tarım faaliyetlerinin ve olumsuz iklim koşullarının olduğu gerçeğini ortaya koyan ve bilerek aç bırakmanın söz konusu olmadığını gösteren birinci husustur.
stalin mahsül stoklayan ve halka dağıtımı engellemek için kendi mahsülünü yakan toprak sahiplerine karşı mücadele etmiştir, kanunlara karşı gelenler tutuklanmıştır. evet bu doğrudur ve normal bir uygulamadır. ama stalin döneminde, bütün ukrayna'yı açlığa mahkum etmek şöyle dursun, tam aksine ukrayna'da kıtlık yaşanan bölgelere politbüro kararıyla buğday, ekmek ve tohum gönderilmiştir. açlık, kıtlık ve kuraklığın yaşandığı dönem olan 1931-1933 aralığında bütün sscb'de görülmüştür. sovyet yönetimi ise kıtlığın daha yoğun yaşandığı bölgelere elde bulunan imkanlar doğrultusunda, elinden geldiğince takviyede bulunmuştur.
1932 ve 1933 yılında, yani holodomor olayı diye anlatılan kuraklık ve kıtlıkların meydana geldiği yıllarda sovyet halk komiserleri konseyi ve politbüro'nun aldığı erzak ve tohum yardımı kararlarının belgelerini rusya federasyonu devlet arşivinden temin edebiliyoruz. burada bulduğum bazı belgelerin linklerini veriyorum:
26 mart 1932 tarihli, ukrayna'da kıtlık yaşanan bölgeye buğday ve tohum yardımı yapılmasına ilişkin politbüro kararnamesi:
http://portal.rusarchives.ru/…er-ussr/1932_12.shtml
http://new.rusarchives.ru/…unger-ussr/1932_12.shtml
http://www.rusarchives.ru/…unger-ussr/1932_12.shtml
https://ic.pics.livejournal.com/…/8625/8625_900.jpg
19 nisan 1932 tarihli, ukrayna'ya buğday ve tohum yardımı yapılmasına ilişkin politbüro kararnamesi:
http://portal.rusarchives.ru/…er-ussr/1932_19.shtml
http://new.rusarchives.ru/…unger-ussr/1932_19.shtml
http://www.rusarchives.ru/…unger-ussr/1932_19.shtml
https://ic.pics.livejournal.com/…/9451/9451_900.jpg
23 nisan 1932 tarihli, ukrayna'ya ekmek ve erzak gönderilmesine yönelik kararname:
http://portal.rusarchives.ru/…er-ussr/1932_20.shtml
http://new.rusarchives.ru/…unger-ussr/1932_20.shtml
http://www.rusarchives.ru/…unger-ussr/1932_20.shtml
https://ic.pics.livejournal.com/…/9486/9486_900.jpg
26 haziran 1932 tarihli, ukrayna'da kıtlık yaşanan bölgelere yardım için devlet bütçesinden pay ayrılmasına ilişkin kararname:
http://portal.rusarchives.ru/…er-ussr/1932_32.shtml
http://new.rusarchives.ru/…unger-ussr/1932_32.shtml
http://www.rusarchives.ru/…unger-ussr/1932_32.shtml
https://ic.pics.livejournal.com/…2479/12479_900.jpg
20 mart 1933 tarihli, ukrayna'da kıtlık bölgesinde yaşayan tarım işçileri ve öğrencilere yiyecek yardımı yapılması ve destek olunmasına ilişkin kararname
http://portal.rusarchives.ru/…er-ussr/1932_27.shtml
http://new.rusarchives.ru/…unger-ussr/1933_27.shtml
http://www.rusarchives.ru/…unger-ussr/1933_27.shtml
https://ic.pics.livejournal.com/…6252/16252_900.jpg
26 nisan 1933 tarihli, ukrayna'da kıtlık yaşanan bölgelere gıda ve erzak yardımı yapılmasına ilişkin kararname
http://portal.rusarchives.ru/…er-ussr/1933_53.shtml
http://new.rusarchives.ru/…unger-ussr/1933_53.shtml
http://www.rusarchives.ru/…unger-ussr/1933_53.shtml
https://ic.pics.livejournal.com/…8034/18034_900.jpg
https://ic.pics.livejournal.com/…8213/18213_900.jpg
10 mayıs 1933 tarihli donbass işçilerine yiyecek gönderilmesine ilişkin politbüro kararnamesi:
http://portal.rusarchives.ru/…er-ussr/1933_61.shtml
https://ic.pics.livejournal.com/…9237/19237_900.jpg
https://ic.pics.livejournal.com/…9622/19622_900.jpg
https://ic.pics.livejournal.com/…9820/19820_900.jpg
https://ic.pics.livejournal.com/…0167/20167_900.jpg
13 mayıs 1933 tarihli, ukrayna ve kırım'da kıtlık yaşanan bölgelere yardım gönderilmesine ilişkin kararname,
http://portal.rusarchives.ru/…er-ussr/1933_63.shtml
https://ic.pics.livejournal.com/…0339/20339_900.jpg
31 mayıs 1933 tarihli, ukrayna'daki kıtlık yaşanan bölgelere yeni bir yiyecek yardımı daha gönderilmesine ilişkin kararname
http://portal.rusarchives.ru/…er-ussr/1933_78.shtml
http://new.rusarchives.ru/…unger-ussr/1933_78.shtml
http://www.rusarchives.ru/…unger-ussr/1933_78.shtml
https://ic.pics.livejournal.com/…1642/21642_900.jpg
20 haziran 1933 tarihli, ukrayna'da hasat veriminin arttırılması ve yiyecek kıtlığı ile mücadele edilmesine ilişkin önlemleri belirten kararname
http://portal.rusarchives.ru/…er-ussr/1933_86.shtml
http://new.rusarchives.ru/…unger-ussr/1933_86.shtml
http://www.rusarchives.ru/…unger-ussr/1933_86.shtml
https://ic.pics.livejournal.com/…3199/23199_900.jpg
20 temmuz 1933 tarihli halk komiserleri konseyi'nin ukrayna'ya yardım kararnamesi
http://portal.rusarchives.ru/…r-ussr/1933_103.shtml
https://ic.pics.livejournal.com/…5140/25140_900.jpg
görüldüğü üzere stalin, 1932 ve 1933 yıllarında, iddia edilenin tam aksine, insanları aç bırakmak şöyle dursun, o yıllarda yaşanan kuraklıktan dolayı ortaya çıkan yiyecek kıtlığına karşı bölge halkını korumak için çok sayıda ek bütçe ve yardım kararı aldırmıştır. burada gösterilen bu belgelerin ortaya koyduğu gerçek ise insanların bilerek aç bırakılmadığını ortaya koyan ikinci husustur.
diğer yandan kuraklığın yaşandığı dönemde bölgeye giriş çıkışın engellenmesi için özel emir çıkartıldığını gösterir ortada herhangi bir belge yoktur. köylülerin şehirlere gitmesi veya şehirlilerin köylere gidebilmesi ise o dönemden daha önce çıkan kanunlar gereği izine tabidir. yoksa özel olarak, sırf bu olaylar sırasında iç göçün engellenmesi gibi bir durum yoktur. bu da olayın bilerek, istenerek çıkarılmadığını ortaya koyan üçüncü husustur.
hiç kimse 1930'lu yıllarda sovyetler birliği'nde ve ukrayna'da kıtlık yaşanmadığını ve insanların açlıktan ölmediğini söylememektedir. buna hiç şüphe yoktur, şüpheli olan insanların bilerek aç bırakıldığı iddiasının gerçeğe uygun olup olmadığıdır. yoksa kıtlık devrimden önce de oluyordu ve can da alıyordu, 1891 yılında yaklaşık 500 bin kişinin açlıktan ölmesi ve daha öncesinde yaşanan pek çok olayın varlığı zaten bilinmektedir. 1936'da tarım ve toprak reformları tamamlandıktan sonra ise soğuğun ekinleri kırdığı söz konusu coğrafyada bir daha kıtlık yaşanmamıştır. yani sanılanın tam tersine sosyalizm, rusya ve çevre ülkelerdeki kronik ve ezeli kıtlık sorununu çözmüştür. öyle ki, 1980 yılına gelindiğinde sscb yıllık buğday ve arpa üretiminde dünya genelinde birinci sıraya yerleşmiştir.