HAVACILIK 14 Ekim 2025
2,7b OKUNMA     67 PAYLAŞIM

Uçaklar Batıdan Doğuya Doğru Neden Daha Hızlı Uçar?

Uçakların doğu-batı yönünde yaptığı bir uçuş ile batı-doğu yönünde yaptığı uçuş aynı süreyi almaz; örneğin İstanbul-Bangkok uçuşu yaklaşık 9 saat sürerken, Bangkok-İstanbul uçuşu ise yaklaşık 10 buçuk saat sürer. Peki aradaki bu farkın sebebi nedir?

dünya'nın dönüş yönü batıdan doğuya doğrudur. böyle olunca, normalde yerden havalanan bir uçağın batıya doğru yani dünya'nın dönüş yönüne ters istikamette uçunca, daha hızlı uçması ve gittiği mesafeyi daha kısa sürede tamamlaması beklenir. çünkü mantıken hem uçak hızının, hem de dünya'nın dönüş hızının etkisiyle doğudan batıya giden bir uçağın uçuş süresini daha kısa sürede tamamlaması düşünülür ama gerçekte olan bunun tam tersidir. çünkü dünya dönünce, dönen sadece yer küre değil, aynı zamanda yer küre ile birlikte 100 km'ye varan atmosferimiz de dönmektedir. bu sebeple içinde bulunduğumuz atmosfer de dünya ile birlikte döndüğü için, yer yüzünden havalanmak veya havada asılı kalmak bizi bir noktadan başka bir noktaya götürmez. bir noktadan başka bir noktaya gidebilmek için aynı zamanda havada haraket etmemiz lazım. bu nedenle ister doğu ister batı istikametine doğru uçalım, dünya'nın dönüşü bizim uçuş süremizi etkilemez.

fakat dünya'nın dönüşü uçakların uçuş süresini etkilemesede, başka bir faktör uçakların doğu veya batı istikametinde gitmelerine göre onların uçuş sürelerini etkiler.

peki uçaklar batıdan doğuya doğru giderken aynı mesafeyi neden daha kısa sürede katederler? çünkü batıdan doğuya doğru esen jet akımları vardır. ve bu sebeple batıdan doğuya giden bir uçağın uçuş süresi, aynı uçuş noktaları arasında uçulmasına rağmen doğudan batıya gitmeye göre daha kısa sürecektir.

uçakların bir hava hızı, bir de yere göre olan hızları vardır. örneğin bir uçağın gaz kolları aynı açıda ise, doğudan batıya giderkende, batıdan doğuya giderkende aynı thrust değerini üretir. uçağın hava hızının 900 km/s olması onun yer hızının da yine 900km/s olacağını göstermez. uçaklar aynı thrust değerinde uçsalar bile, arka veya önden alacakları rüzgara bağlı olarak, yere göre olan hızları değişir ve bu da varacakları istasyona olan süreyi etkiler. arka rüzgar alan bir uçak gideceği yere daha kısa sürede ulaşırken, ön rüzgar alan bir uçak gideceği yere daha geç ulaşır.

kaynak 1kaynak 2