MÜZİK 10 Mayıs 2019
41,2b OKUNMA     641 PAYLAŞIM

Türkiye'nin İlk Kadın Şarkı Sözü Yazarı, Ajda Pekkan Hitlerinin Arkasındaki İsim: Fikret Şeneş

Fatma Fikret Şeneş (1921-2015), Türk popüler müzik tarihinin ilk kadın şarkı sözü yazarı olması bir yana, severek dinlediğimiz pek çok besteye de ruh üfleyen kişi. 2015 yılında aramızdan ayrılan bu önemli şahsiyeti tanıyalım.


Kimdir?

fikret şeneş, "hit" yani listebaşı olmuş pek çok şarkının sözlerine imzasını atmış bir şarkı sözü yazarıdır. 1974’de ulusal marş haline gelen "memleketim" ve bu şarkının yanı sıra, ajda pekkan'ın hemen hemen sevilen tüm şarkılarının söz yazarıdır.

1973’te bir "kimler geldi kimler geçti", 74'de "tanrı misafiri", "seninleyim", 75'de "hoşgörsen", 78'de "ya sonra", 79'da "bambaşka biri", "haykıracak nefesim kalmasa bile" ve 83'de "uykusuz her gece", "bir günah gibi", "son yolcu" ajda pekkan'ın sesinden dinlediğimiz, fikret şeneş'in kaleminden çıkan şarkılardan sadece bazıları...

işte bu başarılı çalışmaları nedeni ile "ajda'nın kurmayı" olarak tanındı fikret şeneş. diğer şarkılarla da ses getiren çalışmalar yapmasına karşın, öncelikle ajda pekkan'ın söz yazarı oldu.

şimdi "artık yoruldum... zaten beş-altı yıldır az çalışıyorum, keyfi çalışıyorum... bundan sonra, olsa olsa yılda bir-iki şarkıya, o da çok güzel melodiler getirirlerse söz yazacağım..." demişti fikret şeneş ve kendini böylelikle emekliye ayırmıştı.

elif hakları kanunu'nun çıktığını, müzikle uğraşan kişilere ilk kez elverişli bir ortam sağlanabileceği kendisine hatırlatıldığında ise yanıtı ise şöyle: "telif hakları artık önemli değil benim gözümde. bugüne dek salt manevi zevkim bu olduğu için söz yazdım. ama bu zevki bile vermediler bana. ben sözleri kolay yazmıyorum. güç oluyor, yorucu oluyor. beklediğim karşılığı alamayınca da, neden devam edeyim ? müziği bırakmam. müzik benim her şeyim. bu yüzden de yılda bir ya da iki kez, kendi açlığımı dindirmek için yazacağım artık. ancak bir profesyonel değil; ununu elemiş, eleğini duvara asmış biri olarak görüneceğim."

gong dergisi...1983


çeşitli sanatçılar hakkındaki görüşlerini de yazalım.

ajda pekkan

ajda pekkan sahneler için yaratılmış. hakikaten sahneleri dolduran yegâne batı şarkıcımızdır benim için. bunun yanı sıra dinleyicisine en çok saygısı olan, en mükemmel şekilde görünmek isteyen bir şarkıcıdır, bir sanatçıdır, daha doğrusu. öylesine saygılıdır ki saçının bir teli kıvrılsa veya elbisesinin bir tarafı ütüsüz olsa katiyen sahneye çıkmaz, şarkı söylemez. bu ne demektir, dinleyicisine olan saygısından ileri gelen bir şeydir. ve bunların mükemmel olması için elinden geleni yapar. bunları yaparken de bazen şarkı sözlerini unutabilir. o kadar saçıyla başıyla meşguldür ki bir anda kayıverir şarkının sözü ama ajda toparlar, mühim değildir. kendine de hep söylediğim gibi, benim şarkılarımın en iyi vitrinidir. çünkü o şarkılarımı alıp kendi mükemmeliyetçi kişiliği ile birleştirdiği zaman gayet tabi o şarkı nazar-ı dikkati cezbeder, herkes tarafından tutulur ve sevilir. ama bir başkası tarafından da söylense belki aynı alakayı görebilir de görmeyebilir de. şarkıcının görüntüsü de çok mühim, yoksa önünüze her gelen sesi güzel birileri de şarkıcı olabilirdi.

sezen aksu

tanrının hakikaten az insanlara nasip ettiği bir değer benim için. fransızların nasıl bir edith piaf'ı varsa bizim için de sezen aksu aynı şeydir. o kadar güzel şeyler yaptı ki, sonunda daha çok tatmin olayım diye değişik yönlere saptı. o zaman da bizim sevip kabul ettiğimiz sezen'i bu değişik türlerin çok azında gördüm. mesela son şarkısı "farkındayım", benim için dünyaya değer bir şarkısıdır. yalnız şarkının a'sı ile b'sinin aralarında en ufak bir bağlantısı
yok fakat bunu ancak müziği bilenler anlayabilir. ama bunu o kadar iyi başarmış ki şarkıyı dinlerken başka dünyaya gidiyorsunuz.

nükhet duru

eskiden beri hep özgün besteler diye tutturdu. fevkalade bir yorumcu fevkalade bir insandır. özgün besteler diye tutturdu fakat bizim memleketimizde tam manasıyla batı müziğinde besteci olarak pek fazla bir insan göremiyorum. avrupa mesela hem müziği hem sözü eşit tutar ama aslında bana sorarsanız söz daha mühimdir. müzik ne kadar güzel olursa olsun sözler olmayınca melodi kayar kafanızdan fakat çok güzel bir söz kafanıza çakılır kalır. melodisi aklınıza gelmese bile "şu sözlü şarkı nedir" diye sorarsınız. sahnesine gelince kendini o kadar sebatla yetiştirdi ayrıca çok da hatırşinastır. çok severim ve her ne kadar beraber çalışma imkanımız olmasa bile yine de hep arar sorar ve ben aradığım zaman hep telefona kendisi çıkar, ötekilerde bunu göremezsin.

nilüfer

nilüfer'in sesi her ne kadar çağlayan gibi gürler gözükse de oktavı çok fazla geniş değildir. ajda, hele ders aldıktan sonra çok daha iyi çıkabildi. gırtlağı daha iyi kullanabilmek için şan dersi şarttır her zaman. nilüfer çıkabildiği halde aynı oktavdan fazla dışarı çıkamaz ve o oktav içindeki şarkıları da çok güzel değerlendirir. çünkü güzel bir sesi var, temiz bir gırtlağı var.
kendine çok iyi bakar. benim için değerlidir.

Fikret Şeneş'in söz yazarlığını yaptığı en iyi 10 şarkı


300'e yakın şarkının söz yazarı olan şeneş'in eserleri şöyle

afif tekir: suçlu gibi, unut beni

ajda pekkan: akşamlardan biri, al beni, anlamadım gitti, aşk budur, baksana talihe, bambaşka biri, beyaz ev, bilmece bildirmece, bir dünya ver bana, bir günah gibi, bir hata, bir köşede yalnız, bir yabancı gibi, çapkın satıcı, daha neler, dile kolay, dinlemelisin beni, doğru mu değil mi, durmaz ki dünya, düşünme hiç, erkek adın, gel, güneş yorgun, haram olsun bu aşk sana, hatıradan hatıraya, hatırlar mısın, haykıracak nefesim, hepsi boş, her yaşın bir güzelliği var, hoş gör sen, içme sakın, inanmam, kader rüzgarı, kendi kendimle ben, kim derdi ki, kim derse ki, kimler geldi kimler geçti, nasılsın iyi misin, ah ne günler, ne varsa bende var, olanlar oldu bana, olmadı gitti, olsun varsın, olur ya, palavra palavra, resmin yok bende, saklama saklama, sana bana yeter, sana doğru, sana neler edeceğim, sen olurdun yine, sen ve ben, seninleyim, sensiz yıllarda, sev hayat güzel, sevgiler ölünceye kadar, sihirli aşk, son yolcu, tanrı misafiri, tek yaşanır mı, uykusuz her gece, varsın yansın dünya, veda etmem, ya sonra, yağmur, yalnızlık yolcusu, yalnızlıktan bezdim, yaşanası dünya, yeni bir gün doğdu bize, yeniden başlasın, yere bakan yürek yakan

aşkın nur yengi: bir zaman hatası

ayla algan: bak şu adama aşık oldu, bilenler kazanıyor, dünya tersine dönse, gönlümdeki saraya, hamsi balığı gibi, iki tatlı söz, küçük bir kız, ne de olsa karın, sen de katıl bize, versin tanrı istemeden

ayla dikmen: anlamazdın, aşk defteri, asker mektubu, bir gölge gibi, hadi gidelim, hopla oyna, kim dinler sizi, kime ne düştü, of aman aman, seni seni, sevmeden kimse seni, yolcu yolunda gerek

ayten alpman: ben varım, bir başkadır benim memleketim, neden sanki bu dünya dar gelir insana, o sabah, ömrüm senindir, son bir defa, ve tanrı aşkı yarattı, yaşamak için, unutsana

beş yıl önce on yıl sonra: şarkılar

beyza başar: binbir gece, doğu rüzgarı, senin yolunda, döner döner, kaybolan umutlar

bilgen bengü: ikiye bölünce

canan: garip aşık, kara gözlüm

ceylan ece: beyaz güller, birini gönder, git kalbimden, istersen, kimsin nesin, ne buldun onda, sen kadehlerde

çetin inöntepe: her odada aşk, kaçamazsın sen benden, sen ister miydin

emel sayın: neyin var

engin evin: sev de öğren, yok ki başka dünya

erol büyükburç: a lover's wish, a promise, for you, golden hair, hurry to my arms, kiss me

ersan erdura: beni ara

esin afşar: ben olayım

fatma girik: aşk düğümü, su sızmazdı aramızdan

gökhan abur: bu şarkı benim şarkı, dönelim gençliğe, gönül kaçanı kovalar, ne para isterim ne pul, yüzyıllar sonra, taparım seversen

gönül akkor: kül değil ateş

gönül yazar: iki yüzlü sevgilim, affet beni, aşk hikayesi, aşkın çağı yok, aynı yerde aynı gün, bu ne, çalsın sazlar, dönemez ki bana, dün derken, hayat geçiyor hemen, mektubumu buldun mu, özlediğim sevgili, yalnızlık, adım gibi bilirim

gün yüksel: ağla ki, belki yarın belki daha yakın, dön bana, döndüm geldim sana, sen bana yetersin, kalp kalbe karşıdır

güzide kasacı: aldırmam hiç kimseye, benzerini buldum

haldun özdenizmen: mutluyum senin yanında, sıra bende

ışıl yücesoy: açılmamış mektup, aşk tuzağı, bir var bir yok, çalamazsın mutluluğu, içmeden sarhoş, köye geldi bir gelin, ne var ne yok, sen seni, tatlıya bağla

ihsan kayral: ben senin gölgenim, bir ömür böyle geçti, ölenle ölünmez

kamuran akkor: bize nazar değdi

melda & hakan: cennet benim kollarımda, çok naz aşık usandırır

meral zuhal: ikimizden biri

mine kürkçüoğlu: hasret ne güzel kavuşurken, sevgiye çağrı, tanrı bilir kul bilmez

modern folk üçlüsü: hoş geldin dünyama

mualla akın: benim bekleyenim var, ne sana ne bana, oldu mu şimdi

nazan şoray: canım tatlı, dünya kalsın sana, gözler unutsa, resti çektim

neco: bir yaşam öyküsü, kıyamet günü, seni bana katsam

nermin candan: neyin var, sevmeyi neyleyim

neşe alkan: lades, öderim sana

neşe karaböcek: dünden beri, senin yerinde olsam

nil burak: hiç sevilmesen bile

nilgün atılgan: aşk çul değildir eskimez, oldu mu, seviyor mu sevmiyor mu, sor ne o

nilgün sultan: kader yağmuru

nilüfer: ben seni seven kadın, bu gece içtikçe içmeli, dönüyorum eski sevgilime, kaybettiğim dünya, sabırla yaşanmaz, sus konuşma

nurhan damcıoğlu: aşkın en güzeli, şeytan diyor ki

nükhet duru: dans dans dans, gözlerin bulutlu

okşan sayın: dertliler meyhanesi

ömer aysan: oğlum

özdemir erdoğan: sendeki ben

romalı perihan: kavuştur ya rabbi

selçuk ural: bir şarkı çal, sil baştan

semiha yankı: kara sevda, yanıyorum, yaz deftere

semiramis pekkan: bana yalan söylediler, ben böyleyim, bir dost ararım, doğum günün kutlu olsun, eski sandal, iki kere ağlamışım, köy düğünü, ne geçti elime, nerdeysen, neydi neydi ne, o var ya, olmaz olmaz bu iş olamaz, samanlık seyran olur, tanrı verdi çalmadım ki, unuttu unuttu

sevda karaca: ayrılan yollar, bitti aşkım, burcu burcu içimde, vazgeç bu sevdadan, verdiğin söz bu muydu, 

sevtap eti: aşk dilencisi, çapkına güvenilmez

sezer güvenirgil: bir şey var aramızda, canım sevmek istiyor, mutluluğun bedeli, olmaz deseler sevgimize, sen yanımdayken, sevdim sevildim, yıllar almaz üste verir, anılar konuşsa

sibel egemen: bir mevsimlik aşk, böyle bir rastlantı, geceden aydınlığa, hayal beldesinde, nasılsa, o biliyor, on yıl önce gel, sevme beni, umarım gecikmedim, yorgunum

sibel hotin: bir yer arıyorum

suna artun: içli dışlı olalım, sana demedim mi

şenay: ayrılalım ağlamadan, sakla kimse görmesin, sil gözyaşlarını 

şükran ay: sen uyurken gideceğim

tanju okan: annem, darla dırlada, hayat bu nermin, iki yabancı, o gün gelse, yalancı, şansım varsa

tufan: her gün düşün beni

ümit tambil: gönül ferman dinlemez, kimsesiz çocuklar

yasemin kutsi: gel beri git geri, gönlüm arıyor onu, günden güne (duysun dünya), kim bahtiyar

zaliha: gelmem oyuna, gül dikensiz olur mu, hayat masal, kimseler duymasın, sensiz sarhoş, şu garibi sevenler anlar

zeki müren: hangi rüzgar attı seni

zerrin özer: ağlayamıyorum, sahne aynı roller başka, sayma, sev beni

Arabeskin Çok Şey Borçlu Olduğu Ali Tekintüre'nin Sözlerini Yazdığı Efsane Şarkılar