Tüm Zamanların En Önemli Bilim İnsanlarından Biri: Galileo Galilei
galileo, tüm zamanların en önemli bilim adamlarından biridir ve bir katolik olmasına karşın çalışmaları; bilimsel araştırmanın dinden ayrılmasına ve bilimin dünyayı açıklamakta kullanılan bir araç olarak skolastisizm'in yerini almasına yardımcı olmuştur.
modern fiziğin kurucusu olarak da nitelendirebileceğimiz galileo, belki de kaderin cilvesiyle erken yaşta bir manastır tarikatına katılmıştır (bkz: dominikan tarikatı) ancak oğlunun bu hareketi karşısında dehşete kapılan babası, onun dini bir tedrisattan geçmesini istememektedir ve bu sebepten mütevellit galileo'yu manastırdan çıkararak tıp eğitimi alması için pisa'daki üniversiteye gönderir. parlak bir öğrenci olmasına ve kabul edilmiş gerçekleri sorgulamasından ötürü saygınlık kazanmasına rağmen üniversiteden diplomasını almadan ayrılan galileo, okul sonrası ilk olarak floransa'da özel matematik dersleri vererek hayatını kazanmaya çalışır. boş zamanlarında sarkaçlar ile deney yapmayı seven bu genç adamın parası yoktur ve bilimin masraflı bir iş olduğu düşünüldüğünde kendisine bir hami bulması gerekmektedir. bunun üzerine yerel bir aristokrat ve aynı zamanda mekanik alanında saygın bir otorite olan marki guidobaldo del monte'nin himayesi altına giren galileo, markinin nüfuzu sayesinde dört yıllık bir ayrılığın ardından bir zamanlar terk etmiş olduğu pisa üniversitesi'ne bu sefer profesör olarak geri döner. ancak bu alev saçlı sıra dışı öğretmenin iş arkadaşlarıyla mesafeli bir ilişkisi olur. öğrencileriyle birlikte kentin pespaye semtlerinde sarhoş olmayı, akademisyen cübbesi giymeye tercih eden galileo, 1592 yılında pisa'dan ayrılarak o zamanlar venedik tarafından yönetilmekte olan padua'da yeni bir göreve başlar.
yeni işi sayesinde venedik toplumundaki güçlü ve zengin kişilerle temas kurma şansını yakalayan galileo, bretna kanalı üzerindeki şık villasında çılgın partiler düzenlemesiyle nam salmış, zevk ve sefa düşkünü gianfranco segafredo ile yakın arkadaş olur ve uçarı bir hayat tarzı benimser. hayatımın aşkı olarak nitelendirdiği maria gamba ile de bu süreçte tanışan galilei, ne olduğunu anlamadan 3 çocuk babası bir adam haline gelmiştir.
sansasyonel bir yaşam tarzına sahip olan galileo, yine de bilimsel çalışmalarını aksatmaz. hayatını kökünden değiştirecek olan buluşu ise teleskop olur. aslında bu tür aygıtların ilkini 1608 yılında hollandalı bir mercek imalatçısı geliştirmiştir. hatta 1609 yılında paris'te insanların bu yeni ve orjinal aleti birbirlerine hediye ettiği de bilinmektedir. galileo bu tarz bir aletin varlığını ilk kez venedik doçu'nun teknoloji danışmanı olan peder paolo sarpi'den duyar ve ufukta beliren gemilerin neyin nesi olduğunu görmeyi sağlayan bir aygıtın deniz ticaretine bağımlı olan venedik'e ( ve kendisine) büyük bir fayda sağlayabileceğini hemen kavrar. ivedilikle benzerlerinin ötesinde, görüntüyü düz (ilk teleskoplar görüntüyü ters göstermektedir) ve olduğundan on kat daha büyük gösteren bir teleskop yaparak şık bir deri kılıf içerisinde doç'a sunar. doç'un ihsanına mazhar olan galileo, altın yumurtlayan tavuğunu geliştirmeye devam eder ve muhtelif avrupalı hükümdarlara bu aygıtın birtakım versiyonlarını gönderir.
galileo zaman içerisinde görüntüyü 20 kat büyütme gücüne sahip teleskoplar geliştirir ve artık o ana dek kimsenin yapamadığı şekilde gökyüzünü gözlemleyebilmektedir. pürüzsüz olduğu düşünülen ay'ın yüzeyinde kraterler bulunduğunu keşfeden, jupiter'in hareketlerini gözlemleyen ve samanyolu'nun binlerce farklı yıldızdan meydana geldiğini idrak eden galileo, bulgularını siderius nuncius (yıldızların habercisi) adlı eserinde yayımlayarak akademik camiadaki saygınlığını da perçinlemiş olur. eser, yayımlandıktan 5 yıl sonra 1610'da çinceye dahi çevrilecektir ...
ancak galileo'nun keşifleri aynı zamanda bir paradoks da yaratmıştır. dünya, diğer gezegenler ile birlikte güneşin etrafında dönmektedir ve bu gerçek, incil'in aktardıkları ile çelişmektedir. nicolaus copernicus'un başına gelenlere aşina olan galileo, kendisinden beklenmeyecek şekilde ihtiyatlı davranmaya karar verir ve 1611 yılında toskana'ya bilim elçisi olarak atanmasının akabinde roma'ya giderek papa'yı ziyaret eder. papa'nın başdanışmanı kardinal bellarmine'den eseriyle alakalı onayı bu şekilde temin eden galileo, roma'da gördüğü sıcak karşılamadan cesaretle yeni keşfettiği bulguları da kamuoyuna sunar. ancak 1621'de papa v. paul ile kardinal bellarmine'nin ölümü, okları tekrar çılgın mucidimizin üzerine çevirir. birtakım yüksek mevkilerde bağlantıları olması rağmen engizisyonun nefesini ensesinde hisseden galileo, kurtuluşu barberini adını taşıyan genç bir soylunun özel öğretmenliğini yaparak bulur. mevzubahis genç adamın amcasının 1623 yılında 8. urban adıyla aziz petrus tahtı'na oturmasıyla beraber şans bir kez daha kendisine gülmüş olur. galileo zaman kaybetmeden yeni kitabı ayarcı'yı barberini ailesinin arılı armasıyla süsleyip yeni papa'ya ithaf eder. bu jest urban'ın o kadar çok hoşuna gider ki yemek yediği zamanlarda kitabın yüksek sesle kendisine okunmasını istemektedir.
rüzgarı tekrar arkasına aldığını hisseden galileo, daha radikal bir adım atmaya karar verir ve 1629'da yayımladığı iki büyük dünya sistemi üzerine diyalog adlı eserinde kopernikçi görüşü savunan salviati ile batlamyusçu görüşü savunan simplicio adlı iki karakterin ağzından okuyucuya aktardıklarıyla bir anlamda kendi sonunu hazırlamış olur. aptal yerine konduğunu düşünen urban, cizvitlere galileo'yu suçlayıcı nitelikteki tüm materyalleri toplama emri verir. kopernikçi evren modelini benimsememesi, savunmaması ve öğretmemesi konusunda mart 1616'daki papa ile olan görüşmesinde galileo'nun uyarıldığına dair tutanaklar da dahil olmak üzere pek çok belge cizvitler tarafından toparlanır ve oluşturulan kapsamlı rapor 1631 yılında peder melchior inchofer tarafından papa'ya sunulur. bunun üzerine galileo, sapkınlık suçlamasıyla yargılanmak üzere roma'ya çağrılır.
engizisyon tarafından işkence ile tehdit edilen ve arteritten ötürü ziyadesiyle acı çekmekte olan galileo, 69 yaşında ömür boyu hapis cezasına çarptırılır. onu idamdan kurtaran ise tövbe edeceğini beyan etmiş olmasıdır. aslına bakılırsa bu o kadar da ağır bir ceza değildir. hapis cezası, ev hapsine çevrilir ve galileo'nun, floransa'yı gören tepelerde büyük bir bahçesi olan ve şehir merkezine yürüyüş mesafesi içinde bulunan taraçalı villasında cezasını ifa etmesine izin verilir. 1642 yılında ölene dek burada çalışmalarına devam galilei, ömrünün geri kalan yıllarında ürettiği iki yeni bilim adlı eserde tüm evrenin insan aklı tarafından anlaşılabilecek yasalar ile yönetildiği ve matematik sayesinde öngörülebilecek güçler tarafından işlediği görüşünü ortaya atar. mevzubahis eser gizlice italya'dan çıkarılarak hollanda'da louis elsevier tarafından basılır ve tüm avrupa'da bilimin gelişimi açısından hayati derecede önemli bir etki yaratır (isaac newton, 1687'de yayımladığı philosophiae naturalis principia mathematica (doğa felsefesinin matematiksel ilkeleri) adlı eserini galileo'dan ilham alarak yazmıştır.)
galileo'ya ve onun düşüncelerine dair daha fazla bilgi edinmek isteyenlere "iki büyük dünya sistemi hakkında diyalog" ve "iki yeni bilim üzerine diyaloglar" adlı eserleri tavsiye ediyorum.