TARİH 6 Haziran 2017
37,8b OKUNMA     865 PAYLAŞIM

Tüm Yanlış Bilinenleriyle Galileo Galilei'nin Entrika Dolu Bilim Mücadelesi

İtalyan bilim adamı Galileo Galilei hakkında bugüne kadar oradan buradan pek çok bilgi duymuşuzdur ve bunların çoğu da insanda net bir bilgi aydınlanması yaşatmayacak kadar bulanıktır. Sözlük yazarı "gastiro"nun Galilei hakkında söyledikleri ise bu bulanıklığı tamamen yok edecek cinsten.


herkes galileo zamanında insanların dünyanın düz olduğunu zannettiğini ve galileo'nun bu inancı değiştirdiğini zanneder. halbuki bu tamamen yanlıştır. galileo zamanında dünyanın yuvarlak olduğunu zaten herkes biliyordu. insanların bilmediği ise, dünyanın güneşin etrafında değil, güneşin dünyanın etrafında döndüğünü zannetmesiydi. kilisenin her şey insanlar için yaratılmıştır tezine binaen güneşin, gezegenlerin, yıldızların ve bilcümle uzay cisimlerinin dünyanın etrafında döndüğüne inanılıyordu.

bunun yanlış olduğunu ilk fark eden galileo değil, nicolaus copernicus adında polonyalı bir bilim adamıydı. fakat copernicus başına geleceklerden korktuğu için bu gerçeği 20 yıl kadar saklamış, ölümüne yakın bir kitap yazarak (de revolutionibus orbium coelestium) bulgularını anlatmıştır. fakat o dönem kitabı pek okuyan olmadığı için pek fazla tepki çekmemiş, zaten kilise ne olduğunu anlayana kadar copernicus eceliyle ölmüştür. lakin copernicus'tan yıllar sonra, onun bu teorisini ölümüne savunan italyan filozof giordano bruno, fikirlerinden vazgeçmediği için engizisyon tarafından yargılanmış ve idama mahkum edilerek diri diri yakılmıştır.

Giordano Bruno

gelgelelim galileo teleskop kullanarak uzayı gözlemlemiş ve copernicus'un teorisini gözlemsel olarak ispatlamıştır. aslında teleskopun mucidi de galileo değildir. teleskop o dönem bilinen bir şey olup sadece iki mercekli bir aparattı. o teleskoplarla uzayı gözlemlemek zaten imkansızdı. insanlar o dönem teleskobu sadece eğlence için, konu komşuyu dikizlemek için kullanıyordu. galileo ise teleskobu geliştirerek önce 4 mercekli, sonra 8 mercekli, 16, 32 mercekli güçlü teleskoplar yaparak uzayı gözlemlemiş, bilinen yıldızların yanında çıplak gözle görülemeyen pek çok yıldız olduğunu fark etmiş, ayın yüzeyinin kraterlerler, çukurlar ve dağlarla dolu bir kara parçası olduğundan tutun da, güneşin yüzeyinde lekeler olduğuna (güneş lekelerine), jüpiter'in uydularından tutun, güneşin kendi ekseni etrafında döndüğüne kadar pek çok gözlemsel keşif yapmış, bu keşiflerini başkaları da yapmasın diye kullandığı teleskopları ve onların planlarını bir sır gibi saklamıştır. hatta birkaç kez teleskoplarını çalmak isteyen hırsızlık girişimleri de olmuştur. tabi teleskoplarını sır gibi saklaması da onun keşiflerine olan inandırıcılığı azaltmış, meslektaşları "madem bu saçmalıklara inanmamızı istiyorsun, o zaman şu kullandığın aleti bize de ver, biz de görelim bakalım" şeklinde sataşmalarına maruz kalmıştır.

Backyard AstroScience

ama galileo akıllı bir adamdı. buluşlarını savunabilmek için keşfettiği yıldızlara dönemin en güçlü ailesi olan medici'lerin, fransa kralının vb pek çok nüfuzlu kişilerin isimlerini vermiştir. böylece inkar eden oldu mu medici'nin "sen benim yıldızımı inkar mı ediyorsun bre densiz" şeklinde saldırılarına maruz kalıyordu. tabi o dönem medici ailesinin tüm dünyayı yöneten süper güçlü bir aile olduğunu da belirtmeden geçmeyelim.

galileo hakkında bilinen bir başka yanlış ise, onun astrofizikçi olduğu yanlışıdır. hayır, galileo astrofizikçi değil, matematikçiydi. tabi o dönem diğer bilim adamları gibi galileo da her şeyden anlayan kompleks bir bilim adamı olsa da, esas uzmanlık alanı matematiktir.

Galileo Medicini ailesine projesini takdim ederken.

bir keresinde bir iş adamı, büyük bir vinç yaptırmak ister. bu vinç o zamana kadar yapılmış en büyük vinç olacaktır. projesini mühendislerine çizdirir. sonra birilerinin tavsiyesi üzerine projeyi galileo'ya da gösterir. galileo projeyi birkaç gün inceler ama sonunda projeyi beğenmez. galileo bu vincin çok büyük olduğu için kendi ağırlığından dolayı yük kaldıramayacağını ve kırılacağını söyler. hatta galileo vincin kırılacağı noktayı da adama gösterir: "işte bu vinç tam olarak şu noktadan kırılır beyim" der. adam galileo'nun uyarısını dikkate almadan projeyi elinden aldığı gibi vinci yaptırır. vinç daha ilk denemede tam da galileo'nun gösterdiği noktadan kırılır. adam galieo'ya helal olsun diyeceğine tutup onu şom ağızlı olmakla, hatta vincine büyü yapmakla suçlar. işte böyle bir ortamda bilim için savaş vermiştir galileo.

2017 yılında hala dünyanın düz olduğuna inanan kara cahiller varken biz neyi anlatıyoruz. boşver.