HAYVANLAR 30 Mayıs 2017
147b OKUNMA     993 PAYLAŞIM

"Tüm Üç Renkli Kediler Dişidir" Efsanesi Ne Kadar Doğruluk Payı Taşıyor?

Dilden dile dolaşarak yayılan, kediler hakkında bildiğimiz ilginç şeylerin başını çeken bu efsanenin doğruluğunu Sözlük yazarı "concerta" detaylarıyla açıklıyor.
iStock.com


"tüm üç renkli kediler dişidir" genellemesi yanlıştır. üç renkli kedilerin çoğu dişidir ama bu tanım %100 geçerli değildir. 3 renkli olup erkek cinsiyete sahip kediler de vardır.

madem defalarca bu bilgi veriliyor ama "yanlış" olarak veriliyor detayına inelim.

"üç renk" ten kasıt siyah beyaz ve portakal rengidir. (gri krem ve kızıl renk olarak da varyasyon gösterebilir) bunların bir arada olduğu kedilere "calico" tipi kedi denir.

calico bir kedi cinsi değildir. genetik olarak aynı anda üç farklı rengi taşıma özelliğidir.

siyah veya portakal rengi tüy özelliği "x" kromozomunda taşınan bir özellik olup kediler her bir x kromozomu sayesinde bu iki tüyden sadece birini taşıyacak şekilde doğarlar. yani ya "siyah" ya "portakal" rengi. bir renk geni varsa diğeri körelir. beyaz tüy özelliği ise başka bir gende taşınır.


yani

kedide siyah ya da portakal rengi tüy : x kromozomu belirler. her bir x kromozomu ile bir renk belirlenir. diğer renk ise baskılanır (x inaktivasyonu)
beyaz tüy : başka bir gende taşınır.

kısaca : hayvanın taşıdığı x kromozomundan siyah ya da portakal rengi + beyaz tüy geni ile birlikte kedinin rengi şekillenir.

dişilerde 2 tane x kromozomu olduğundan birinden siyah diğerinden portakal rengi olarak 2 renk oluşabilirken erkeklerde tek x olduğundan bu renklerden sadece biri olmak zorundadır. yani tamamen on/off seçeneği gibi.


gelelim nasıl oluyor da bazı erkek kedilerde üç renk olabiliyor? o da genetiğin işi. normalde xy şeklinde 2 adet bulunan sex kromozomları bazı erkek kedilerde xxy şeklinde oluşabiliyor. bu durumda kedi genotip ve fenotip olarak erkek olup 3 renkli olabiliyor.

ancak xxy genotipindeki erkek kediler genetik olarak problemli olduklarından kısır oluyorlar. bu da %100 bir genelleme değildir. erkek oluo xxy genotipli olup aynı zamanda üreme özelliğine sahip kediler de 1/10000 gibi nadiren oluşabiliyor.

sözün özü genelleyecek olursak :

"bütün 3 renkli kediler dişidir" -----> yanlış
"3 renkli kedilerin çoğunluğu dişidir" -----> doğru
"3 renkli erkek kediler vardır ancak bunların da çok büyük çoğunluğu kısır olarak doğar ve üreyemezler" ------> doğru

örneğin bu dünya güzeli erkek bir üç renkli


bu da öyle, erkek ve 3 renkli


ve en güzeli


ileri okuma

http://cats.lovetoknow.com/male_calico_cat
https://www.buzzfeed.com/…erm=.ckg8od91m#.rl8znnj87
http://www.vetstreet.com/…r/can-calico-cats-be-male