SPOR 29 Ağustos 2023
14,1b OKUNMA     337 PAYLAŞIM

Trans Kadınların Kadın Satrancına Katılımının Yasaklanması Adil Bir Karar mı?

Transeksüel kadınların, üst düzey kadın satranç turnuvalarında yarışması yasaklandı. Bu karar neden alındı? Adil bir karar mı?

satrancı kadınlar ve erkekler farklı oyun güçlerinde oynuyorlar. bu oyun güçleri satranç camiasında elo puanı olarak tanımlanır. kadınların en iyileri 2500 - 2600 elo bandında oynarken en iyi erkekler 2700-2800 bandında oynar. 2500-2600 elo bandında oynayan kadınların sayısı çok çok azken, 2700-2800 bandında oynayan erkek sayısı bir hayli fazladır.

bu erkek dominasyonu nedeniyle kadınlar için ayrı turnuvalar düzenlenir. hatta bu da yetmezmiş gibi, masa başı satranç unvanlarını alabilmek için gereken puanlar kadınlar için daha düşüktür. elbette yeterli elo puanına ulaştıklarında grandmaster, international master, fide master, candidate master gibi unvanları kadınlar da alabilmektedir. ancak oyun gücünden kaynaklı yeterli elo puanına ulaşan kadın sayısı az olduğu için onları da ödüllendirmek adına nispeten daha düşük elo puanıyla alıp başına woman koyulan unvanlar da mevcuttur. bu unvanlar da; woman grandmaster, woman international master, woman fide master, woman candidate master şeklindedir.

şimdi bu kararı saçma bulan arkadaşlar 2700 elo bandında oynayan bir erkeğin cinsiyet değiştirip tüm kadın satrancını yine bir erkeğin domine edebileceğinin farkında değil sanırım. dolayısıyla bu, kötüye kullanımı engellemek için geliştirilmiş yerinde bir karardır.

ayrıca meraklısı için 2700 elo puanını geçen -sanırım bu elo puanını geçebilen tek kadın, dünyanın gelmiş geçmiş en iyi satranç oyuncusu: judit polgar.

ilk önce: satranç zeka değil, bilgi oyunudur. oppenheimer'ın satranç maçını araştırırsanız atom ve kuantum fiziği konusunda bu kadar yetkin birisinin satranç oynamadığını ve bill gates'in on iki (12) saniyede şahmat olduğu maçı araştırabilirsiniz. zela ve öğrenim hızı konusunda bu kadar ileri insanlar nasıl da satranç oynayamıyordu? basit, dediğim gibi satranç bilgi işi, her açılım ve yapılan hamlenin oluşturduğu problem şemasının öğrenilmesi ile bu probleme uygun cevap verme üzerine kurulu bir oyundur. chess.com 'a göre intermediate yani orta seviyede biri olarak bu konuda konuşacak kişi ben değilim, uzmanı değilim çünkü, ancak bildiğim kadarını söyleyebilirim.

ikinci olarak: satranç, tarihi olarak bakarsak, erkekler tarafından icat edilmiş bir erkek oyunudur. tıpkı video oyunlarında cs:go veya age of empires gibi oyunların erkek kitle hedefi varsa, ortaçağda geliştirilen satrancın da aynı hedefi vardı. satrançtaki taşların hepsinin "şah" veya "vezir" gibi erkek karakterlere sahip olması tesadüf değildir, komutanların ve kralların strateji geliştirmek veya zaman geçirme için oynadığı bir oyun idi. haliyle de elo ranking veya şampiyonalığa baktığımız zaman erkekler çok daha fazla oynuyor, sıralamalarda da en yetkin olanlar da erkeklerdir. bu, tarihi olarak oyunun erkekler tarafından erkek kitle için yapılmasından dolayıdır.

konuya gelirsek: 1950lerden beri satrançta sürekli kadınları oyuna dahil etme girişimi olmuştur. mesela kadın turnuvaları gibi ya da kadınlar için özel elo listeleri hazırlama gibi. bu, satrancın kitlesinde kadınları dahil etmek içindir. transeksüel birisi yani bir "farkına varma" durumuna kadar erkekler arasında erkek olarak yaşamış birisinin, kadınları eğitmek ve erkekler ile mücadele edebilecek seviyeye getirme amacı olan kurum, kulüp ve turnuvalara katılmalarının bir amacını göremiyorum. çünkü burada olan bir cinsiyetsel siklet ayrımı, kıyafet hususu veya kadın gibi hissetmelerine neden olacak bir aktivite değil, daha önce satrançla işi olmayan bir kitleyi genel satranç kitlesine müdahil etme çabası var. o yüzden bir ayrımcılık değildir, çünkü "erkek satrancı" diye bir şey de yoktur.

son olarak: transeksüel bireylerin kadınlar arasında olma isteğini anlayabilsem de "genel" ile "kadın" bir cinsiyet ayrımı değil, kitle ayrımıdır. gerekli miydi bu karar, değil miydi konusuna giremeyeceğim ancak şu kesindir ki burada "sen erkeksin" durumu değil, bir "biz burada doğuştan kadın olanları bilmedikleri, tanımadıkları erkek çoğunlukta bir ortama sokma amacımız var, oynayacaksan genelde yani cinsiyet ayrımı olmayan yerde oyna ki pek fark olmayacak yani sana kadın diyeceğiz kadın ismin ile gireceksin turnuvaya" durumu vardır.

şu anda yorum yapmak için erken olan bir karardır, zaman gösterecektir.