EKONOMİ 29 Eylül 2020
78,9b OKUNMA     878 PAYLAŞIM

TL'nin Yabancı Para Birimleri Karşısındaki Değer Kaybı Nasıl Durdurulabilir?

TL'nin fena halde değer kaybı yaşadığı bugünlerde insanların aklında doğal olarak çözüm yolları dönüyor. Birkaç öneriyi paylaşarak son sözü size bırakıyoruz.
iStock

öncelikle şu kesin ki ülkemizde dolar düşüşe geçmeyecek. bunun sebebi de insanların doların düşmesini hep alım fırsatı olarak görmesinden olacak çünkü insanların reel ekonomiye inancı ve güveni kalmadığından böyle yatırım araçlarına erişmeye çalışıyor sürekli, bu da tl üzerindeki baskıyı arttırıyor.

bizlerin, türkiye’de yaşayanların emlak ve dövizi yatırım aracı olarak görmemesi gerekiyor. bunu sağlamanın birçok yolu var.

- iki ve ya üçten fazla evi olanların emlak vergisi altında çok yüksek vergiler alınması gerekiyor. 20 yıldır betona yatırım yaptık gelinen nokta burası. bu vergilerle insanların ellerindeki emlakları satmaya zorlanması gerekiyor. emlak fiyatlarının düşmesi ile en azından reel ekonomide para döndürümünüm arttırılması gerekiyor. gençlerin, evi olmayan insanların daha uygun fiyatlarla ev sahibi olması amaçlanması gerektiği gibi, emlak fiyatlarının da en az %40 oranında azalması sağlanmalıdır. yüksek sayıda evi olanlardan alınacak olan bu yüksek emlak vergileri ile evlerinin bazılarını satmaya zorlanmalıdır. bizim gibi üretmeyen toplumların sırtını böyle pasif gelirlere vermesi engellenmeli.

- öncelikle döviz üzerindeki %1 kambiyo kalkmalı, insanlar dövizi yatırım aracı olarak değil yurt dışına çıkacaksa kullanmak için almalı. 

- faiz şu anda mecburiyettir. en azından insanların elimdeki doları satıp tl olarak yatırım yapabilecek şekilde düzenlenmelidir. faizenflasyon değildir, bu bir para politikasıdır. istesen de istemesen de bunu yapmaya mecbursun. yapıyorsan bu faizleri tl etrafında tl’nin kazandıracağı şekilde yapmalısın. insanların elindeki dövizi satıp, parasını tl’de tutarak tl’ye yatırım yapmasını sağlamalısın. bunu da en kolay faizle yapabilirsin. 

- tabii ki para politikaları ülkenin ekonomisini düzeltmeye yetmeyecek. özellikle ülkemizin %98’ini oluşturan kobiler için özel vergi indirimleri olması gerekiyor, öncelikli olarak nace kodu yüksek teknoloji olan ve ihracat yapan firmalar için. yeni kurulmuş firmalar için sgk ve vergi ödeme kolaylıkları yapılması gerekiyor. bu firmaların üretime ve ihracata katkıları desteklenmesi gerekiyor. öyle kosgeb, tübitak gibi uzun süren ve önceden harca sonra bir kısmını geri al gibi değil, reel olarak bu firmaların büyümelerine katkıda bulunmak gerekiyor. bu firmaların ilk 2-3 yılında sgk ödemelerini devletin karşılaması, gelir vergisi indirimi almaları ile üretime teşvik edilmeleri gerekiyor. 

- tarıma teşvikin arttırılması, yerel gıda üretimlerine ve insanlara reel olarak tarıma yatırım yapmaları için olanak yaratılması gerekiyor. üretme kabiliyetimiz olan buğdayı bile yurt dışından alan bir toplum olduk. öncelikle kendi üretebildiğimiz şeylerde kendimize yetmemiz, bu ürünlerde ithalatı kısmamız ve ülke içinde kendi kendimize yetebildiğimiz gibi fazlasını ihraç etmemiz gerekiyor.

- devleti bu ağır vergi politikalarından kurtarıp daha rahat ödenebilir ve kimsenin vergisini kaçırmayacağı bir sistem getirilmesi gerekiyor. kimse vergi ödemekten kaçmıyor ama vergilerimizin bize geri dönüşü olmaması, reel olarak hayatımızda bir etkiye sebep olmaması zaten ekonomimize en büyük darbeyi vuran etken. 

- yap işlet devret anlaşmalarının kamu eliyle iptal edilmesi ve geleceğimizi bu kadar borçlandıracak anlaşmalardan uzaklaşıp buraları kamulaştırıp bu borçlardan uzaklaşmak gerekiyor.