timur, timur imparatorluğu'nun kurucusu ve ilk hükümdârıdır. osmanlı imparatorluğu'nu ankara savaşı'nda mağlup ettiği için daha sonra aleyhinde yazılan yazılar sebebiyle çoğu kişi tarafından kafir ve moğol ilan edilmişse de kendisi bir türk hanıdır ve müslümandır.

“el-humûr” (sarhoş) lakabıyla anılan yezid ise günümüzde bile kötü bir manaya gelen hatta hakaret olarak kullanılan bir isimdir. emevi hilafetinin kurucusu muaviye'nin oğlu olan yezid, babası tarafından kendisinden sonraki islam halifesi ilan edilince hz. muhammed'in torunu hz. hüseyin buna karşı çıkmış ve kerbela'da yanındaki 72 kişiyle birlikte şehit edilmiştir. hz. hüseyin'in kesilen başı bizzat yezid'in sarayına götürülüp ona gösterilmiştir. günümüzde dahi devam eden islam alemindeki en büyük ayrılık işte bu olaydan sonra gerçekleşmiştir.

timur, fethettiği topraklardaki alimleri sarayına kabul eden ve onlara ilmi tartışmalar yaptırıp bu tartışmalara da katılan bir isimdir. özellikle sünni- şii ayrımı hususunda iki taraftan da alimleri gayet saygılı bir biçimde ağırlamış, fikirlerini almıştır. hayatı boyunca katıldığı hiçbir savaşı kaybetmeyen timur, 1400 yılının ekim ayında şam'ı fetheder. tevârîh-i âl-i osman adlı eserinde oruç bey, bu andan sonra timur'un yaptıklarını şöyle anlatır:

şam’a giren timur, şam’da üzerlerine derme çatma kulübelerin yapılmış olduğu bazı mezarlar görür. kime ait olduklarını sorunca sahabeden bazı kimselerin mezarları olduğunu öğrenir. fakat bu mütevazı mezarların hemen ilerisinde, emevî camii’nin yakınında bulunan kubbeli ve son derece gösterişli bir mezarın da muaviye’nin oğlu yezid’e ait olduğunu öğrenince hiddetlenir ve “sahabe mezarlarının üzerine kulübeler kondurmuş, peygamber efendimiz'in torununu katletmiş bu adama da saray gibi mezar yapmışsınız” diye bağırır. yezid’in türbesinin derhal yıkılmasını emreder. bâbü’s-sagîr mezarlığı’ndaki bu kabri açtırır ve yezid’in kemiklerini yaktırır. mezar toprağının elli arşın kazılarak kızıldeniz’e dökülmesini buyurur ve askerinden binlercesini getirerek yezid’in mezarının üzerine işetir!

aşıkpaşazâde de "... yezid'in mezarını buldı, sünüglerini (kemiklerini) çıkardı yakdı, mezarını necis toldırdı."  diyerek anlatmaktadır bu olayı.

ibn arabşah da timur'un, yezid'in mezarını dışkı ile doldurttuğunu yazmaktadır ancak kendisinin sünnilere, yahut şiilere karşı herhangi bir hususi kin beslemediğini de belirtmektedir.

evliya çelebi'nin seyahatname'sinde de bu konu anlatılır ama evliya çelebi, yazının başında da bahsettiğim üzere timur'u sevmeyen bir osmanlı vatandaşıdır ve olayın devamında timur'un, yezid'e saygı gösteren binlerce kişiyi de yaktırdığını anlatır ki bu başka hiçbir kaynakta geçmez.

evet, eden bulur vesselam.

Girdiği Hiçbir Savaşı Kaybetmeyen Tarihin En Büyük Dehalarından Biri: Timurlenk