buna pr hamlesi diyenler bence taylor swift'i çok da tanımayan, takip etmeyen insanlar

öncelikle siz yaşadığınız ülke dışına kafanızı uzatmadığınız için pek bilmiyor olabilirsiniz ama taylor swift 2025 yılında pr yapmaya ihtiyacı olan son insanlardan biri. zaten dünya çapında attığı her adım, giydiği herhangi bir şey, hatta saçını kestirmesi bile başlı başına olay olan devasa bir figürden bahsediyoruz.

ayrıca bu ekibine karşı yaptığı ilk jest de değil. kariyerinin en başından beri, tanıdığı tanımadığı herkese karşı fazlasıyla cömert olmasıyla bilinen biri. turnenin başarısını rahatlıkla tek başına sahiplenip, bu insanlara zaten verdiği iyi maaşların yanında kuru bir “teşekkür” eklese kimse çıkıp yargılamazdı ama burada açıkça “benim değil, bizim başarımız” diyebilen birini görüyoruz. bunu yapabilen ünlü sayısı neredeyse yok denecek kadar az. zaten taylor'un başarısını anlamlandıramayan insanların anlamadığı konu da burası. bu kadın dünyaca ünlü bir süperstar ama hayranlarını evine çağırıp kendi eliyle kurabiye yapıyor, onlarla arkadaşları gibi tumblr'dan sohbet ediyor ve evinde onlara şarkılarını çalıyor. o kadar büyük bir isim olmasına rağmen hiçbir zaman ulaşılmaz ya da kusursuz değil. mesafe koyarak değil, bağ kurarak büyüyor. insanlar kendilerini onun bir seyircisi gibi değil, hayatının bir parçası gibi hissediyor. o yüzden dünyanın en sadık fan kitlesine sahip ve bu yüzden de ne yaparlarsa yapsınlar bitiremiyorlar kadını.

ayrıca konudan bağımsız, bu olayı görünce aklıma kendi çalıştığım yerdeki üstlerimin, hak etmeden edindikleri kıytırık ünvanları ile kendilerine biçtikleri değer ve bizi mağdur ederek kendilerine hak gördükleri her şey geldi birden. bu insanlar taylor seviyesine çıksa herhalde kendilerini peygamber filan sanıp tapınmamızı isterlerdi.

bu haber pop kültür magazininden çok daha fazla şeyi anlatıyor

piyasada artı değerin kimde kaldığını, tüzel kişilik denen soyut varlığın nasıl bir disiplin mekanizmasına dönüştüğünü ve kapitalizmin iyi niyetle değil kuralla çalıştığını gösteriyor. eğer bu konserleri veren taylor swift borsaya kote bir şirket olarak bunu yapsa çalışanlar avuçlarını yalarlardı.

swift burada tek bir kişi olarak kendi markasının ve emeğinin ürettiği geliri yine kendi takdiriyle yeniden dağıtıyor. kısaca, patron da kendisi, bilanço da kendisi. kar marjını maksimize et diye tepesinde bekleyen ayrı bir otorite yok (hissedarlar). bu yüzden milyonluk jest yapınca duygusal davrandı denir, en fazla pr diye küçümsenir ama kimse onu görevden alamaz. çünkü ortada onu denetleyen hissedarlar, bağımsız yönetim kurulu, performans hedefleri ve fiduciary duty yok.

aynı hamleyi borsaya kote bir şirketin ceo’su yapmaya kalksa iş değişirdi. orada ceo şirketin sahibi değil, tüzel kişiliğin ajanıdır. para şirketindir lafı zaten bu yüzden tehlikelidir. gerçekte şirket denen şey, hissedarın kar beklentisini hukukla koruyan bir makinedir. ceo’nun görevi iyi insan olmak değil, hissedar değerini maksimize etmektir; ekip için cömertçe bonus dağıtmak istiyorsa bunun meşruiyeti ancak uzun vadede verimlilik, elde tutma, işveren markası, risk azaltımı gibi metriklerle savunulabildiği ölçüde vardır. aksi halde bu, hissedar gözünde şirket varlığını keyfi dağıtmak, yönetim kurulu gözünde yetki aşımı, piyasalar gözünde disiplin eksikliği olur. sonuç da performans baskısı, aktivist yatırımcı, hatta görevden alma şeklinde gelir. çünkü halka açık şirketin ahlaki, insanların ahlakı değil, sözleşmelerin ve teşviklerin ahlakıdır.

swift’in jesti, zengin iyi kalpli çıktı hikayesinden ziyade biraz da şunu gösteriyor. kapitalizmde cömertlik, ancak mülkiyet tek eldeyse kolay. mülkiyet hissedara dağılınca ve tüzel kişilik devreye girince, insanı kararlar kar maksimizasyonu filtresinden geçmeden hayata geçemiyor. kişide mümkün olan şey, kurumda çoğu zaman yasak değilse bile pahalı ve şüpheli. bu da sistemin temel farkı...

birey vicdanla hareket edebilir, borsaya kote tüzel kişilik ise ancak gerekçeyle.

Final notu

swfit'in, dağıttığı paradan daha dikkat çekici olan şudur; ekipteki her bir kişi için tek tek el yazısıyla not yazması ve bunun birkaç hafta sürmesi.

"every single person on the crew, i've handwritten them a note. it took me a couple of weeks, but it's fun to write the notes."

tır şoförlerine 100.000$, dansçılarına 750.000$ vermesi inanılmaz.

turun yaklaşık 21 aylık sürede 51 şehirde 149 konserden oluştuğunu ve toplam 2 milyar $ hasılat elde ettiğini belirtmekte fayda var.

Taylor Swift'i Neden Seven Çok Seviyor, Sevmeyen İse Hiç Sevmiyor?