tatlı hayat dizisindeki ihsan yıldırım'ın ceo'luğunu üstlendiği, istanbul'un farklı semtlerinde toplam 7 şubesi bulunan, rakibi cavit kuru temizlemenin aksine yün, tiftik gibi temizlemesi zor ürünleri de başarıyla temizleyen yıldırım kuru temizlemenin ciro hesaplaması...

aslında ihsan yıldırım'ın; bir göz bir odada büyüyerek kuru temizleme zinciri kurmasının arkasında yatan sis bulutunu kaldırmayı düşünüyordum fakat sert mizacının arkasında gayet merhametli, vefalı bir yüreği olduğu için bunu araştırmamaya karar verdim. yıldırım kuru temizlemenin en fazla kazanç sağlayan nişantaşı şubesini referans alarak, yıldırım kuru temizlemenin cirosunu hesaplayacağım. hatırlarsanız bir bölümde, kendisi yeni bir şube açıyordu ve açtığı şube diğer şubeler kadar başarılı olmamasına rağmen sırf işçileri çıkarmamak için o şubeyi açık tutuyordu, burada da o işlek şubenin nişantaşı'nda olduğunu vurguluyordu. hesaplamanın en doğru şekilde olması için normal bir kuru temizleme şirketinin yıllık çalışma takvimini baz alarak, yıldırım kuru temizlemenin nişantaşı şubesinin gelirini, daha sonra maliyetini daha sonra da bunu 7 şube için biraz da insiyatif kullanarak ölçeklendireceğim.

öncelikle çalışma saatleri, şubenin konumunu, şubenin büyüklüğü tanıyalım

küçük yaşlarda dedemin yanında son ütücü olarak çalışmış olmam zannedersem şimdi çok ama çok işime yarayacak. her ne kadar farklı meslek kolları olsa da birbirlerine benzeyen yanları oldukça fazla diyebilirim. hesaplamaya referans olarak aldığım şube yıldırım kuru temizlemenin en karlı şubesi ve istanbul'un lüks semtlerinden birinde bulunuyor. birkaç bölümü durdurarak, dükkanları inceleme fırsatı buldum ve küçük ama işlevli diyebileceğimiz büyüklükte dükkanlar. dedem beni 12 saat çalıştırıyordu ama lüks kuru temizlemecilerin özel müşterileri olduğunu biliyorum. bu da şu demek, 7-8 saatlik bir mesai saatleri olması imkansız, hele ki ihsan gibi para manyağı bir patronunuz varsa 8 saat mesai yapamazsınız. bir de böylesine fazla şubesi bulunan bir firma çalışanıysanız en az 10 saat mesai yapmayı kabul etmişsiniz demektir. her ne kadar tasvip edilecek bir durumu olmasa da, maalesef ülke şartlarında durumlar böyle. ihsan yıldırım her ne kadar merhametli, iyi kalpli biri olsa da adam bir işletmenin sahibi, ceo'su ve de girişimci. tabii ki de en düşük maliyet ile en yüksek verimi isteyecek, tabii ki parayı önemseyecek. ihsan yıldırım'ın ne kadar cimri, varyemez olduğunu söylememe gerek yok sanırım. bu durumda yıldırım kuru temizlemenin nişantaşı şubesi ve diğer şubelerinde de aynı olmak üzere çalışma saatini 10 saat olarak belirledik. cumartesi günlerini de çalışma gününe ekleyeceğim, pazar günü izin günleri sayıyorum. arkadaşlar şimdi bu ağır şartları yazarken, patron yalakası olarak görülmek istemem. hizmet sektöründe çalışmış biri olarak, türkiye gerçekleri üzerinden ihsan yıldırım'ın patron profilini belirleyerek en gerçekçi yaklaşımlarda bulunuyorum. hesaplamanın doğruluğu için bunlar önemli, o yüzden bana bilenmeyin.

bu durumda çalışma takvimi yıldırım kuru temizleme çalışanları şöyle olacaktır

4857 sayılı iş kanunu'nun 63. maddesi, haftalık çalışma süresinin 45 saat olduğunu belirtse de yıldırım kuru temizleme için, günlük 10 saatten 6 günde toplam 60 saat çalışma süresi olacaktır. ssk işlemlerinde ay 30 gün olarak dikkate alınmakta, ancak biz toplam çalışma süresini bulacağımız için sadece pazar günlerini çıkararak:

26x10260 saat aylık çalışma süresi.

yıllık çalışma gününü bulabilmek için 2020 yılı verilerini kullanacağım. bu durumda, bir yıl içerisinde toplam 52 cumartesi, 52 pazar olduğuna göre:

365-52=313

1 yıl içerisinde: 8 resmi tatil, 7 gün dini bayram mevcut. toplam: 8+7=15

313-15=298 gün çalışma süresi yapar.

yıllık izin süresi 13.5 gün olduğuna göre düz hesap 14 yapalım onu.

298-14=284 yıldırım kuru temizlemenin tek bir şubesinin yıllık çalışma süresi.

haftada toplam 60 saat, ayda 260 saat çalışan işçiler, 284 günde:

284x10=2840 yılda saat çalışacaklardır.

gelelim sunulan hizmetlere, ürün fiyatlarına, ürün çeşitlerine

halihazırda iyi bir kuru temizlemeci toplam 55 farklı ürüne temizleme, ütü veya hem temizleme hem ütü hizmeti sunuyor. ihsan yıldırım dükkanı teftiş ederken, dükkanın içinin gösterildiği bölümden gözlemlediğim kadarıyla bu rakamı karşılayacak kapasitede. hatta bir yaşlı kadın bunların dükkanına gelip kazağını bırakıyordu, o dönemde ihsan ve sevinç o kadar fakirmiş ki sadece bu kadının kendilerine getirdiği pahalı kıyafetleri temizleyerek ayakta kalıyorlarmış, sonra kadının kocası iflas etmiş bunlar batmış, ihsan da ona yardım ediyordu falan. kuru temizleme sektörüne hakim olan iyi bilecektir ki, küçük şubeler ve temizlemeciler mecbur kalmadıkça yün kazak işine pek girmezler. buna kalkışacak kadar deneyimli olduklarını düşünecek olur ve aynı şekilde dükkanların da donanımlı olduğunu hesaba katarsak 55 farklı ürüne temizleme ve ütü hizmeti sunmaları gerekir.

sunulan hizmet ve ürün çeşitlerini sıralamak gerekirse

sık kullanılan giysiler: gömlek, etek, ceket, pilli etek, palto, kaban, kravat, pantolon, kazak, mont, bluz.

kışlık giysiler: akrilik kaban, bere, hırka, kaztüyü mont, atkı, eldiven, kayak montu, kaztüyü palto, kaztüyü yelek, kayak takımı.

yazlık giysiler: bermuda, pareo, tişört, bikini, mayo, şort.

tamamlayıcı giysiler: fular, pelerin, şapka, papyon, şal, yelek.

ev giysileri: atlet, bornoz, külot, gecelik, pijama üst, pijama alt, sabahlık.

diğer giysiler: abiye elbise, gelinlik, çocuk giysisi, kep, cübbe, peluşlar, tulum, çorap, önlük, tunik, sweatshirt, gelinlik etek, tunik.

bu yukarıdaki ürünler için hem ütü, hem temizleme ya da isteği göre sadece ütü veya temizleme işlemleri yapılıyor.

6 kategori var fakat, bazı ürünler hesaplamaya almayacak kadar ucuz. bunun için de en karlı 5 kategoriden en pahalı 5 ürünün günlük hizmet bedel tutarı üzerinden günlük gelir, aylık gelir ve daha sonra da yıllık geliri yani ciroyu bulacağım.

buna göre

sık kullanılan giysiler için: kaban, palto, mont, kazak, pilili etek.
kış giysiler için: kaztüyü palto, kayak montu, kayak takımı, kaztüyü mont, akrilik kaban.
tamamlayıcı giysiler için: pelerin, yelek, fular, şapka, şal.
ev giysileri için: gecelik, sabahlık, bornoz, pijama alt, pijama üst.
diğer giysiler için: gelinlik, gelinlik etek, abiye elbise, cübbe, tulum.

o dönemdeki kuru temizleme fiyatlarına ulaşmak güç olduğundan dolayı, bu ürünler için güncel fiyat listesini baz alacağım.

kaban: temizleme ve ütü 36 lira, sadece ütü 18 lira.
palto: temizleme ve ütü, 36 lira, sadece ütü 18 lira.
mont: temizleme ve ütü, 26 lira, sadece ütü 13 lira.
kazak: temizleme ve ütü, 18 lira, sadece ütü 9 lira.
pilili etek: temizleme ve ütü, 22 lira, sadece ütü 11 lira.

kaztüyü palto: temizleme ve ütü 55 lira, sadece ütü 28 lira.
kayak montu: temizleme ve ütü 45 lira, sadece ütü 23 lira.
kayak takımı: temizleme ve ütü 75 lira, sadece ütü 38 lira.
kaztüyü mont: temizleme ve ütü 46 lira, sadece ütü 23 lira.
akrilik kaban: temizleme ve ütü 35 lira, sadece ütü 18 lira.

pelerin: temizleme ve ütü 19 lira, sadece ütü 10 lira.
yelek: temizleme ve ütü 11 lira, sadece ütü 6 lira.
fular: temizleme ve ütü 10 lira, sadece ütü 5 lira.
şapka: temizleme ve ütü 10 lira, sadece ütü 5 lira.
şal: temizleme ve ütü 12 lira, sadece ütü 6 lira.

gecelik: temizleme ve ütü 15 lira, sadece ütü 8 lira.
sabahlık: temizleme ve ütü 15 lira, sadece ütü 8 lira.
bornoz: temizleme ve ütü 15 lira, sadece ütü 8 lira.
pijama alt: temizleme ve ütü 9 lira, sadece ütü 5 lira.
pijama üst: temizleme ve ütü 9 lira sadece ütü 5 lira.

gelinlik: temizleme ve ütü 300 lira, sadece ütü 115 lira.
gelinlik etek: temizleme ve ütü 180 lira, sadece ütü 70 lira.
abiye elbise: temizleme ve ütü 50 lira, sadece ütü 35 lira.
cübbe: temizleme ve ütü 25 lira, sadece ütü 15 lira.
tulum: temizleme ve ütü 30 lira, sadece ütü 16 lira.

(böyle hızlıca bakınca sanki redifli şiir yazmışım gibi olmuşum lan. şiirin adı da şey olsun: akrilik kaban ve sıhhi yalnızlık. ahahaha.)

yukarıdaki kuru temizleme fiyatına bazen ek ücretler dahil olabileceğini hesaba katarak, fiyatlar tarafımdan giysiye uygulanabilecek ek işlemler göz önünde bulundurularak revize edilmiştir. nedir bunlar? ekspres temizleme, işlemeli tekstiller, elde yıkama, dolgular, ütü kolası kullanımı, yoğun işlemler vesaire. fiyatları en doğru ve en güncel şekilde bulduğumuza göre yavaş yavaş ağır işlemlere geçelim.

işletmenin günde 10 saat çalıştığını bildiğimize göre tek bir şubeye saat başı gelecek müşteri sayısını bulmamız gerekiyor. yukarıdaki her giysinin uzun işlemlere tabii tutulacağını ve aksi işletme tarafından belirtilmedikçe teslim edilecek tarihe yetişebilmesi için hızlı ve seri çalışılması gerekiyor. her şubede 3 kişi çalıştığını düşünelim: ütücü, temizlikçi ve kasa elemanı. 7 şubesi olan bir hizmet işletmesinden bahsediyoruz, ya düğmeye basıyorsun otomatik temizleniyor işte denilerek işçi sayısını üçün altına düşürmemek lazım.

toplam 5 farklı kategoriden toplam 25 farklı ürünü şubenin günlük rutin çalışma takvimine ekleyeceğimiz için saat başı 10 müşteri, toplamda da 10 saat içerisinde 100 müşteri gelsin. en nihayetinde kuru temizlemeci lan, dönerci veya kebapçı değil ya gayet makul bir müşteri sayısı günlük olarak baz alınırsa.

5 farklı kategori olduğu için ilk 50 müşteriyi kategori başına 10'ar olarak paylaştıracağım. her kategorideki müşterilerin yarısı hem ütü hem temizleme diğer yarısını da sadece ütü hizmetinden faydalandığını varsayacağım.

müşteri grupları

bu durumda ilk 10 müşteri grubu:

kaban, palto, mont, kazak ve pilili eteklerini,

ikinci 10 müşteri grubu:

kaztüyü palto, kayak montu, kayak takımı, kaztüyü mont, akrilik kabanlarını,

üçüncü 10 müşteri grubu:

pelerin, yelek, fular, şapka, şallarını,

dördüncü 10 müşteri grubu:

gecelik, sabahlık, bornoz, pijama alt, pijama üstlerini,

beşinci 10 müşteri grubu:

gelinlik, gelinlik etek, abiye elbise, cübbe, tulumlarını getirsinler.

her müşteri grubu hem temizlik hem ütü, hem de sadece ütü hizmetinden faydalanacağına göre

ilk 10 müşteri grubunun sık kullanılan giysiler için günlük ne kadar ödediğini bulalım.

hem temizlik hem de ütü hizmetinden faydalandıralım:

her müşteri farklı giysiler için hem ütü hem temizlik talebinde bulunsun:

36+36+26+18+22138 lira. (bu 10 kişilik ilk müşteri grubunun yarısının yani 5 kişinin hem ütü hem temizlik için ödediği tutar)

şimdi diğer yarısını sadece ütü hizmetinden faylandıralım:

18+18+13+9+1169 lira. (bu da 10 kişilik ilk müşteri grubunun diğer yarısının sadece ütü için ödediği ücret)

toplam ilk müşteri grubunun işletmeye saatlik bıraktığı toplam tutar:

138+69=207 lira.

hızlandırılmış bir biçimde diğer kalan dört müşteri grubu için hesaplayalım

ikinci grup:

55+45+75+46+35256 hem ütü hem temizlik

28+23+38+23+18130 sadece ütü

256+130386 lira işletmeye saat içinde bırakılan toplam tutar

üçüncü grup:

19+11+10+10+1262 lira.

10+6+5+5+632 lira.

62+32=94 lira.

dördüncü grup:

15+15+9+15+963 lira.

8+8+8+5+534 lira.

63+34=97 lira.

beşinci grup:

300+180+50+25+30=585 lira.

115+75+35+15+16256 lira.

585+256841 lira.

50 müşterinin işletmeye 5 saat içerisinde ödediği net tutarı bulalım:

841+386+207+97+941.625 lira.

buna göre işletmenin gelirleri

bunu diğer 50 müşteri için de uygulayalım ve işletmenin günlük gelirini bulalım:

1.625+1.625=3.250 lira işletmenin günlük geliri.

şimdi işletmenin aylık net gelirini bulalım:

3.250x26=84.500 lira. yıldırım kuru temizlemenin tek bir şubesinin aylık net geliri.

şimdi bunu yıllık net gelirini hesaplayalım:

işletme 9 ay 15 gün açık, bu da neredeyse 284 gün yapıyor. biz bunu düz 9 ay olarak alalım, hesabın net olması için.

84.500x9=760.500 bu da ihsan yıldırım'ın ceo'luğunu üstlendiği yıldırım kuru temizlemenin sadece tek bir şubesinin yıllık net geliri.

gelelim maliyetleri düşerek ciroyu bulmaya

şube başına 3 işçi çalışıyor demiştik, asgari ücret alsalar ve onu da güncel asgari ücret tutarından hesaplarsak:

2.825x3=8.475 lira.

ürünlerin periyodik bakımları için harcanan tutarlar, elektrik, su ve diğer gider harcama kalemleri için de aylık: 10 bin kağıt diyelim.

vergiydi, stopajdı, cartıydı curtuydu için de aylık 15 bin kağıt diyelim.

tek bir şubenin ihsan yıldırım'a aylık maliyeti:

33.475 lira.

dükkanlara kira ödemediğini varsayarak aylık net gelirden net maliyeti çıkararak işletmenin net karını bulalım:

84.500-33.47551.025 tek bir şubenin aylık net karı.

işletmenin yıllık net karını bulalım:

51.025x9=459.225 yıllık net kar, tek bir şube üzerinden.

şimdi bunları toplam 7 şube için yapalım. toplam 7 şubede 21 çalışan olacağına göre:

2.825x2159.325 7 şubenin aylık 21 işçiye ödediği net tutar.

tek bir şubenin aylık masraflarının 33.475 lira olduğunu bildiğimize göre:

7 şube için bu 234.325 lira olur aylık.

tek bir şubenin aylık net karının 51.025 lira olduğunu bildiğimize göre:

7 şube için bu 357.175 olur.

7 işletmenin yıllık ihsan yıldırım'a kazandırdığı net tutar: 3.214.575

7 işletmenin yılda ihsan yıldırım'a net bıraktığı kar ise: 2.980.250

arz ederim. o değil de ilk defa kafamın yandığını hissediyorum.

Avrupa Yakası Dizisindeki Muhallebicinin Yıllık Cirosu