olay 24 eylül 2015’te mina’da, şeytan taşlama alanına giden yollardan birinde yaşandı. resmi suudi açıklamasına göre 769 kişi öldü, 900’den fazla kişi yaralandı ama işin garibi, bağımsız kaynaklar bu sayının çok daha yüksek olduğunu söylüyor. örneğin ap’nin yaptığı araştırmada ölü sayısı 2.411 olarak geçiyor. iran tarafı ise işi iyice büyütüp 4.700 gibi bir rakamdan bahsediyor.

sabah 9 gibi başlayan izdihamın sebebi, 204 ve 223 numaralı caddelerde hacı gruplarının ters yönlerden aynı noktada karşı karşıya gelmesi. polis de bazı yolları kapatınca insanlar daracık bir alanda sıkışıyor. ezilenler, düşenler, nefes alamayanlar; klasik “kitlesel panik” sahneleri. 220 ambulans ve 4 bin kurtarma görevlisi olay yerine gönderiliyor ama olan olmuş oluyor.

işin siyasi tarafı da var tabii. iran 131 vatandaşını kaybediyor ve 3 gün yas ilan ediyor. ayetullah hamaney direkt olarak suudi yönetimini suçluyor. suudi sağlık bakanı ise topu hacılara atıp “kurallara uymadılar, o yüzden oldu” kafasında açıklama yapıyor.

olayın ardından kral selman soruşturma açtırıyor, bazı yetkililer görevden alınıyor falan ama gerçekte olan biten hiçbir şekilde tam olarak ortaya konmuyor çünkü farklı ülkeler farklı rakamlar açıklıyor. nijerya, hindistan, pakistan, endonezya gibi ülkeler bile “bizim kaybımız çok daha fazla” diyor. işin garip tarafı, iran medyası suudi sağlık bakanlığı’nın sitesine dayandırarak 4.173 ölü sayısı geçiyor, bakanlık ise “öyle bir şey yazmadık” diyerek twitter’dan yalanlıyor.

bbc’nin 20 ekim 2015’te yaptığı haberde ise olayda en az 2.177 kişinin öldüğü ve resmi rakamların gerçeği yansıtmadığı söyleniyor. kısacası kimin doğru söylediği belli değil ama kesin olan şey, yüzlerce hatta muhtemelen binlerce insanın ibadet ederken can vermesi. bu olay hac ibadeti tarihine en karanlık sayfalardan biri olarak geçti.