Spotify'ın, Elinde Olmadan Bir Sonraki Metallica'nın Doğuşunu Zorlaştırması
dün spotify 2022 ilk çeyrek faaliyet raporunu yayınladı
buna göre ilk 3 ayda elde ettiği gelir (kar değil) 2.66 milyar euro. / kaynak
yıllık hesaplarsak yuvarlak 10 milyar euro gibi bir para kazanıyorlar. bu toplam 182 milyon ücretli abone ve toplam 422 milyon (reklamlı) dinleyiciye dinlettikleri reklamlardan elde ettiği gelir. bir yandan da spotify'ın stream başına sanatçılara (eser hak sahibi aslında da sanatçı diye kolaylaştıralım) ödediği mikroskobik rakamlar tartışma konusu.
ortalama olarak spotify'dan 1000 dolar kazanmak için şarkınızın ortalama 300.000 kez çalınmış olması lazım. gel gelelim bu amerika-avrupa dinleyicisi için. yani amerikalı-avrupalı dinlediğinde ödenen para ile türk dinleyince sanatçıya ödenen para farklı. örneğin kendi şarkılarımdan birinin dinlenme sayısı ve elde ettiği gelir:
115.700 dinlenmeye 130 dolar. demek ki benim 1000 dolar alabilmem için şarkımın 800.000 civarı dinlenmesi lazım. bu arada bu vergisi falan kesilmemiş brüt para. vergisi kesilince 2 aylık asgari ücret gibi bir şey.
şimdi, üstte spotify'ın yıllık kazandığı 10 milyar dolardan niye bahsettim?
spotify yılda kazandığı 10 milyar dolara dokunmadan, hepsini tutup spotify'daki içerik üreticilerine eşit dağıtsa (yani milyarlarca dinlenmiş metallica'ya da 1 pay, 500 dinlenmiş adama da 1 pay) dağıtıp dağıtabileceği para sanatçı başına 1000'er dolar.
peki bu sistem böyle devam edebilir mi?
valla esasen burada problem, görüldüğü gibi spotify'ın kazandığı parayı sanatçılara aktarmıyor oluşu değil. ki 2021'de 7 milyar dolar telif ödemiş, yani kazandığı paranın %65'i civarını telif olarak ödüyor. burada problem, dağıtılacak pastanın boyutunun küçük olması. çünkü insanların dünyanın tüm müziğini ellerinin altında tutmaya biçtikleri değerin gelişmiş ülkelerde 10 dolar, bizim gibi ülkelerde 18 lira (1.22 dolar) olması.
bunun alternatifi olan cd-plak gibi şeyleri almak veya sanatçıların bandcamp'inden doğrudan satın almak albüm başı minimum 5-6 dolar civarı bir maliyet yaratıyor. plak alırsanız yeni plaklar 200-300 lira bandında. yani 15-25 dolar arası.
özetle
stream servisleri esasen muazzam bir kolaylığı çok çok ucuza satıyorlar. o kadar ucuza satıyorlar ki sanatçıların çok büyük bir kısmı online streamlerden gelecek paraya yok gözüyle bakmak zorunda kalıyor. ve konu dönüyor dolaşıyor yine "bilet kesebilen kral" noktasına geliyor.
bu da kreatif olarak "bilet kesemeyecek" ama dinlenmeye değer müziklerin yaratılmasını zorlaştırıyor. özetle, ucuza metallica dinleyerek aslında bir sonraki metallica'nın oluşmasını zorlaştırıyoruz.