BİLİM 2 Kasım 2016
122b OKUNMA     1289 PAYLAŞIM

Sonsuzlukla İlgili Okuduktan Sonra ''Gel de Şimdi Pi'yi 3 Al..'' Dedirten Ufuk Açıcı Bir Yazı

Sözlük yazarı ''ufuri'', okuduktan sonra sonsuzluk kavramını daha iyi kavrayabileceğimiz bir yazı yazmış.
iStock.com

tüm sınırların ötesini merak etmek insanın doğal dürtülerinden. bununla birlikte insan aklı her şeyin bir sonu olmasını tercih ediyor. çünkü sezgilerimize göre bir şeyin anlaşılabilir olması için sonlu olması gerekir. kısacası aklımız ancak buna yetiyor. hal böyle olunca sonsuzluk hakkında bilim adamlarının da görüş birliğine varamadıklarını görmek şaşırtıcı olmuyor. kimisine göre sonsuzluk diye bir şey yok, bu sadece insan aklının bir kurgusu. insan kendi aklının dahi anlamaya yetemeyeceği şeyleri kurgulamayı seviyor olsa gerek. ancak sonsuzluğa inanmamak bir problemi de beraberinde getiriyor. hem de hepimizin çocukluğundan beri bildiği bir problemi. eğer sayılar sonsuza kadar gitmiyorlarsa, nerede bitiyorlar? her zaman en büyük sayıya 1 eklenerek daha büyük bir sayı elde edilemez mi?

iStock.com


bize çok büyük gelen sayılar, çok uzun gelen süreler sonsuzluk karşısında ufak kalırlar. sonsuzluk her şeyden daha uzun bir süre olduğu için, bir şeyin gerçekleşme ihtimali ne kadar az olursa olsun, sonsuz bir zaman dilimi düşünüldüğünde muhakkak gerçekleşecektir.

örneğin bir daktilonun tuşlarına rastgele basan bir maymun düşünelim. bu maymun çok çok uzun bir süre boyunca tuşlara rastgele basmayı sürdürürse, shakespeare'in bütün eserlerini yazabilir. bunun için yaklaşık 900 bin kelimeyi, doğru sırada, karakter karakter yazması gerekir. bunun rastgele olarak gerçekleşme olasılığı 10^9milyon'da 1'dir. (aynı insanın 29 bin yıl boyunca her hafta piyangoyu kazanmasıyla aynı ihtimal) olasılık bu kadar küçük olmasına rağmen sıfır değil. yani sonsuz bir zaman içinde kesin olarak gerçekleşecektir. o maymun o tuşlara rastgele basarak dünyanın en önemli eserlerini yazacaktır. 

(bkz: sonsuz maymun teoremi)


aynı şekilde pi sayısı. şu ana kadar sonu bulunamadı bu sayının. virgülden sonra birbirini tekrar etmeden devam eden bu rakamlar eğer gerçekten sonsuza kadar gidiyorsa bu şu anlama gelir: pi'nin içinde mümkün olan her türlü sayı kombinasyonu bulunur. herkesin doğum tarihi, ölüm tarihi, banka şifreleri... 

iStock.com

ve eğer bu rakamları ascii karakterleri ile harflere dönüştürürsek, pi'nin içinde dünya üzerinde yaşamış her bir insanın tek tek ismi bulunur. ve tabii ki evrenin en büyük sorularının yanıtları, yaşamış ya da yaşayacak her canlının dna'sı... daha da ileri gidip bu rakamlar bir bitmap resim dosyasına dönüştürülürse, evet, herkesin herşeyin görüntüsü sadece pi sayısının içinde bulunabilir. hepsi bir dairenin çevresinin çapına bölümü ile elde edilen bu basit ama görkemli sayı içinde mevcut. 

gel de şimdi pi'yi 3 al.