sicilya, birinci pön savaşları sonucunda artık bir roma toprağı olmuştu. romalılar evvelâ bu toprakları işlemeye başladılar. başlarda hayvan otlakları olan bu yerleri buğday ambarı haline getirdiler. özellikle sicilya bir buğday cenneti idi. buralarda birçok köle zor şartlar altında çalıştırılıyordu. bu kölelerin çoğu suriye'den getirilmişlerdi. dolayısıyla aralarında bir kültür ve dil birliği vardı.

bu ayaklanmanın baş karakteri olan eunus da bu buğday tarlalarında çalışıyordu. günümüzde sicilya adasının merkezin'de yer alan castrogiovanni şehrinin o dönemki adı enna idi. işte zavallı eunus ve arkadaşlarının çalıştıkları yer burasıydı. fakat eunus'un özel güçleri (!) vardı. bu adam tanrılar ile konuştuğunu iddia ediyordu. ayrıca ağzına bir ceviz kabuğu dolusu kükürt koyarak ateş çıkarıyordu. eunus işte boş zamanlarında efendilerini böyle eğlendiriyordu.

fakat sahibeleri kötü insanlardı. efendileri olan damophile ve karısı megallis onlara kötü davranıyorlardı. artık bu durumdan bıkan köleler eunus'un yanına geldiler. bu duruma bir çare bulunması gerektiğini söylediler. eunus onlardan biraz izin istedi. geri döndüğünde "tanrıların kendilerine efendilerine başkaldırmalarını" istediklerini söyledi. 400 köle bunun üzerine ayaklandı. enna şehrinin halkını katlettiler. ardından çevredeki köylere haber saldılar. onlara kendilerine katılmaları isteniyordu.

eunus adını değiştirip antiochus adını aldı ve kral ilan edildi. eunus'un yardımcı sayılan achaeus adında biri görevlendirildi. bu adam yunanlı idi. peşine 6.000 adamı takarak şehirleri, köyleri ve kasabaları yakıp yıkmaya başladı. hatta bir aralık üzerine gönderilen bir orduyu mağlup etti.

tam o sırada cleon adında bir başka asi köle ortaya çıktı. o da 5.000 kişiye önderlik yapıyordu. bu adam sicilyalı idi. bir kaç ay içinde 70.000* asi topladı. ve antiochus'un ( eunus ) emrine girdi. yargıç lucius hypseus komutasındaki roma ordusu mağlup edildi. arkasından gönderilen manlius letulus ve l. piso'nun ordusu da bozguna uğratıldı.

şehirleri ve köyleri teker teker alıyorlardı. fakat ele geçirdikleri şehirlerin insanlarına dokunmuyorlardı. özellikle tarlada çalışanlara karşı derin bir saygı duyuyorlardı. artık tüm sicilya asilerin elindeydi. 200. 000 kişilik bir orduya sahiplerdi.

nihayet 134 yılına gelindiğinde calpinius piso¹ sicilya adasına çıkarma yaptı. köleleri messina'dan atmayı başardıysa da onların baş şehri enna'yı kuşatamadı. o'nun arkasından gönderilen publius rupilius² öncelinin yarım kalan işini halletmeye koyuldu. şehri ablukaya aldı. uzun süren bir abluka sonunda şehir halkı açlığa mahkum edildi. sonunda romalılar şehre sızmayı bildiler. asilere önce işkenceler yaptılar sonrasında kaleden aşağıya attılar. cleon'da bu kıyımlarda ölenler arasındaydı. antiochus ise az adamla kaçmayı başardı. başardı ancak daha sonra yakalandı ve hapsedildi. ancak cezasını çekemeden bir hastalık dolayısı ile öldü.

referans: marcel oliver, spartacus kitabına bakılabilir.

* ne yazık ki sayılar bana güven vermiyor. antik çağın yer yer yarı abartı yarı efsane olan tarih sayfaları beni sayılar konusunda kuşkuya itiyor. ancak kaynak yetersizliğinden dolayı inanmaktan başka çare gelmiyor.

¹ lucius calpurnius piso frugi. bu adam roma şehrinin kuruluşundan yaşadığı döneme kadar ki tarihini yıl yıl yazmıştır.

² bu adam toprak reformuna karşı idi. o dönem toprak reformunu savunan gracchus kardeşlere katı bir muhalif kesilmişti.

bkz: ikinci köle savaşı