panoptik: görülmeden gören hükmedici iktidarın bakışı

şimdi bu sahneye panoptik bakış fenomeni üzerinden eğilirsek karşımıza iki farklı görüş çıkıyor

birinci görüş

klasik feminist görüşe göre burada nesne olan, bakışların üzerinde toplandığı sharon stone.

yani o bakılan kişi, dolayısıyla mağdur olan. bakışın sahibi olan erkek ise iktidarı temsil ediyor. erkek bakışı kadını nesneleştirmiş oluyor. foucault'un panoptik bakış üzerine yaptığı yorumlar tam da bu istikamette. bakışın sahibi özne olurken bakılanın nesneye dönüşmesi iktidar ilişkilerini de belirlemiş oluyor. öznenin iktidarı kadını kurban pozisyonuna sokarken, erkek muktedir bir göz olarak tanrılaşıyor. kazanan ve kârlı çıkan, bakan olmuş oluyor. filmi foucault üzerinden okursak varılan nokta bu.

ikinci görüş

ancak filmin sharon stone ve polisler arasında cereyan eden bu sahneyi yorumlarken tam tersi istikamette bir yol izlediğini söylemek yanlış olmaz. sahnenin okunuşu tamamen lacan'cı bir panoptik bakış yorumuna götürüyor bizi. yani burda özne kadın olmuş oluyor. bakılan kişi bakışları üzerinde topladığı ve asıl önemlisi bakışa yön verebildiği için iktidarı ele geçiriyor. erkek ise kadının cinsel çekiminin hakimiyeti altında yönlendirilen olup nesneye dönüşürken tüm iktidarını da kaybediyor. bakış kurban olup iktidarsızlaştıkça bakılanın konumu da sağlamlaşıyor.

yani temel içgüdü klasik feminist söylemi ve foucault'un yorumunu alaşağı edip lacan'a göz kırpıyor. iktidar ilişkilerini okurken bakışın sahibini kurban ilan ederek tüm erki bakılanın önüne sunuyor. sharon stone'un rahat tavrıları, konuşmayı kendi istediği istikamette yönlendirmesi, polislerin paralize olmuş halleri ve tüm iktidarlarını kaybederek gitgide bariz bir şekilde düşüşleri ile birleştirildiğinde, nihayetinde bakılanın galip olarak ayrıldığı bu karşılaşma bakmak meselesine lacan'cı bir yorum olarak okunmayı mümkün kılıyor.

sonuç

o zaman şu halde, basic instinct sharon stone'u o sorgu sahnesinden galip çıkararak, iktidar ilişkilerine lacan'cı yaklaşıp mağdur olanı da erkek ilan ederek feminist teoriye de saldırmış oluyor.

kanımca filmin tek münhim noktası da burası. gerisi yalandan bir michael douglas fenomeni yaratmaya hizmet etmekten başka bir şeye de yaramadı zaten.

Bu içerikler de ilginizi çekebilir