"Sessiz Kalma Hakkına Sahipsin..." İbaresinin Sebebi Olan Suçlu: Ernesto Miranda
arizona phoneix'de yaşayan ernesto miranda küçük bir suç makinesiydi. 1963'de bir kadına tecavüz suçlamasıyla gözaltına alıp imzalı itirafını aldılar.
mahkemede miranda'nın avukatı, müvekkilinin üçüncü sınıfı bile bitirmemiş, ne söylediğinin bilincinde olmayan biri olduğu gerekçesiyle itirafını iptal ettirmeye çalıştı. ama başarılı olamadı. avukat temyize gitti ama yine sonuç alamadı.
bu sırada dava başka bir avukatın dikkatini çekti ve davayı abd yüksek mahkemesine taşıdı. yüksek mahkeme, bir şüphelinin tutukluluğu sırasında alınan itiraf ve beyanların mahkemece kabul edilebilmesi için, polisin öncelikle konuşmama hakkından başlayarak adli sistemin bazı ana esaslarını şüpheliye söylemesi gerektiğine hükmetti ve miranda'nın mahkumiyet kararı bozuldu.
daha önce, kişilerin bilgilendirilmesi gereken hakların bir listesi çıkarılmış olmasına rağmen somut bir metin hazırlanmamıştı. kararın bozulmasından sonra kaliforniya bölgesi avukatlarının bir toplantısında metin olarak kaleme alındı. yüksek mahkeme'nin kararında emredilen ana hukuki hakları yansıtan ve polis tarafından ezberlenmesi kolay, kısa bir metindi:
- sessiz kalma hakkın var.
- söyleyeceğin her şey mahkemede aleyhine delil olarak kullanılabilir.
- bir avukat tutma hakkın var ve sorgulama sırasında avukatın hazır bulunabilir.
- bir avukat tutma imkanın yoksa, eğer istersen sorgulamadan önce nöbetçi mahkeme sana bir avukat gönderir.
- size açıkladığım bu hakların her birini anlıyor musunuz?
- bu haklar göz önünde bulundurularak, şimdi bizimle konuşmak ister misiniz?
bu 6 maddeden oluşan metin ernesto miranda'ya sorgulama sırasında söylenmediği için ernesto yeniden yargılandı ve 20 yıl hapis cezası aldı. hakların okunmasını unutmak şüpheyi ortadan kaldırmadı. bunun anlamı; tutuklamanın ardından sorgulama sırasında elde edilen bilgilerin mahkemede kullanılabilmesi şarta bağlanmıştı.
* 1971'de ernesto miranda şartlı tahliye ile serbest bırakıldı. şartlı tahliye şartlarını ihlal ettiği için 4 yıl sonra tekrar tutuklandı. sonra tekrar serbest bırakıldı. 1976'da bir bar kavgasında bıçaklanarak hayatını kaybetti.
* trafik kuralı ihlali durumunda polisin sürücülere haklarını okuması zorunlu değildir. sarhoş halde durdurulan bir sürücü, polisin kendisine haklarını okumadığı gerekçesiyle para cezasına itiraz eder. yüksek mahkeme, "miranda rights" olarak bilinen hakların sadece şüphelinin tutuklanması sırasında uygulanacağına hükmetmiştir.