Sekiz Ciltlik Kitap Serisi ve Film Uyarlamasıyla 1960'ların Harry Potter'ı: Mary Poppins
Nedir, ne değildir?
p. l. travers'in 1934-1988 yılları arasında yazdığı sekiz ciltlik kitap serisi ve kitaptan uyarlanan (bolca farklılık mevcut) meşhur 1964 yapımı disney filmi.
her insan, ama özellikle her kadın için rol modeli olabilecek bir karakterdir mary poppins. aynı bünyede hem nezaketi hem de sağlam duruşu, hem duygusallığı hem de mantığı, hem estetiği hem de pratikliği, hem neşeyi hem de ciddiyeti, hem anaçlığı, sevgi doluluğu ve duyarlılığı hem de sert duruşu barındırabilen bir karakter. kendisi özellikle o dönem için kadınlara biçilmiş işlerden biri olan dadılık yapıyor ama bunu yaparken her zaman kendi kurallarını koymayı ve arkasında durmayı başarıyor. yalnız yaşıyor ve zamanı gelince gitmek ve kalmak arasında bocalamadan uçup gidiyor başka bir yere, başka insanların arasına, başka hayatlara dokunmaya. kaldığı yerde, kaldığı süre boyunca, birlikte kaldığı kişilere tüm sevgi, şefkat ve gerekli disiplini veriyor ama bağlanmıyor.
bir yandan geleneksel kadın özelliklerini barındırırken, bir yandan da gelenekselin çok uzağındaki özellikleri de onda görüyoruz. ne istediği ve ne olması gerektiği konusunda net ve bunu düzgün bir şekilde dile getirebiliyor. duygusal olmasına rağmen duygularının esiri olmuyor. kitabın yazıldığı dönem için fazlasıyla yenilikçi bir karakter ve bunu gelenekleri paramparça etmeden yapıyor.
1964 yapımı film klasik bir disney filmi aynı zamanda. hayatta en önemli olanın aile olduğu vurgulanıyor. mary poppins ise aileye gönderilen bir hatırlatma. sözde çocukların dadısı ama karakteri ve yaklaşımıyla çocuklardan çok mr. ve mrs. banks'in hayatlarına etki ederek onlara asıl önemli olanın aile olduğunu hatırlatıyor ve tekrar mutlu olmalarını sağlıyor.
son sahne çok tatlıdır... mary poppins evden ayrılması gereken zaman geldiğinde buruktur ama "pratically perfect people never permit sentiment to muddle their thinking" der. bunu derken hafif kendini kandırır gibidir ama sonunda her zaman olduğu gibi dediğini yapar. yüzündeki buruk tebessümle bir aileyi daha mutlu bir şekilde bırakarak uçar gider rüzgarla birlikte başka bir diyara...
Poppins'in diğer özellikleri
mary poppins, çok sert, disiplinli bir mürebbiye olmakla beraber, çok enteresan sürprizler de yapar kitap boyunca. kendisinin başlıbaşına bir sürpriz olan tuhaf bir çantası vardır, içinde yok yoktur... bu çantadan, normal bir çantanın alması mümkün olmayan envai çeşit şeyi çıkarıp kullanır, işi bitince de çantasına geri tıkıştırır. çantadan çıkan nesneler arasında açılır kapanır yatak bile vardır! mürebbiyeliğini yaptığı çocuklar canını sıkıp, uslu durmadığında, akla gelmeyecek, sevimsiz yöntemlerle cezalandırır onları ama uslu durduklarında ve kendisinin de keyfi yerindeyse, çok renkli, fantastik deneyimler yaşamalarını sağlar, beraber resimlerin içine girip çıkarlar, gökyüzünde yıldızlarla oyun oynarlar vs. tüm bu sahneler çok renki ve eğlenceli bir dille yazılmıştır. çocuklarla mary poppins arasında sözsüz bir anlaşma da vardır bu tuhaf deneyimler konusunda, çocuklar görüp yaşadıkları olağanüstü şeyleri kimseye anlatmazlar.
2014'te, 1964 yapımı filmin çekimi sırasında yaşanan zorlukları anlatan Saving Mr. Banks isimli bir film de çekilmişti
Film hakkında spoiler içerir.
tom hanks ve emma thompson gibi iki önemli oyuncunun walt disney ve pamela lyndon travers rollerini üstlendiği filmde mary poppins'in senaryolaştırılması ve müziklerinin hazırlanması konusu ele alınmış ve özellikle kitap yazarının gösterdiği direnç öne çıkartılmış. film boyunca pamela (p.l.travers) insanı illet eden tepkilerle senaryoya ve müziklere itiraz ediyor ve eninde sonunda kitabını filme çekme hakkını vermekten vaz geçip ingiltere'ye dönüyor.
ama filmin sonu böyle olmuyor tabii. walt disney pamela'nın aslen avustralyalı olduğunu ve itiraz nedenini keşfederek ingiltere'ye geliyor. kendi çocukluğunda yaşadığı zorluk ve sıkıntılardan bahsedip onun aslında mr. banks ile özdeşleştirdiği babasını koruma çabasını çok iyi anladığını söyleyerek babasını el birliği ile kurtaracakları sözünü veriyor ve böylece uzlaşı sağlanıyor, film çekilebiliyor. pamela çağrılmadığı halde amerika'ya gelerek galaya katılıyor ve ağlayarak seyrederken film bitiyor.
kurtarılan/korunan mr. banks (bkz: saving mr. banks) aslında pamela'nın babası (bkz: colin farrell), avustralya'da bir bankada çalışarak ailesini geçindirmeye çalışırken çok fazla disiplinden sıkıldığı için önce işini, sonra sağlığını, en son da hayatını kaybediyor. kızına -güncel deyimle- kaliteli zaman ayıran bir baba. babanın hastalığı döneminde aileye yardıma gelen teyze (bkz: rachel griffiths) şemsiyesi ve çantası ile aslında mary poppins'in prototipi. anne (bkz: ruth wilson) ise yaşadığı zorluklara dayanamayarak intiharı deneyen fazla kuvvetli kişiliğe sahip olmayan bir kadın.
bütün bu şartlar ortaya pamela travers gibi bir yazar ve mary poppins gibi bir roman çıkartıyor.
gökten inen melek adıyla sinemada seyrettiğimde küçücük bir çocuktum, çok etkilenmiştim. bu arada asıl filmdeki performansları için julie andrews ve dick van dyke ile unutulmaz chim chim cheree şarkısını anmadan geçemeyeceğim (hehe).