inanmayabilirsiniz ama fransızca kelimelerin telâffuzu aslında yazıldığı gibidir (% 99 oranında diyelim). yani fransızca kelimelerin nasıl okunması gerektiğini bilen biri için qu'est-ce que c'est'nin -türkçe'ye uyarlayıp yazarsak- kesköse olarak okunması sürpriz değildir.

bu kurallar ilk fransızca öğrenmeye başlandığında karmakarışık gelir ancak zamanla özümsendikçe iyice kolaylaşır. 

tabii bu minvalde fransızca dilinin iki önemli özelliğini hatırlatmak gerek

1. her şeyin bir kuralı vardır.
2. her kuralın istisnası vardır. (bkz: exception) 

kural mevzusu ile ilgili yorum ve görüşlerinizi ise bana iletmeyin lütfen, ben icat etmedim hiçbirini, mesul da değilim. hem fransızlar dallama ise ben ne yapayım??

uzun bir zaman diliminde, yavaş yavaş toparlayarak derlediğim çalışmama göre fransızca telâffuz kuralları şu şekilde olmalıdır

[önce yazılan harfe bakın, parantez içinde onu (türkçe kurallarında) nasıl okuduğumuzu göreceksiniz. örnek kelimeleri ise mümkün olduğunca içinde geçen tüm harf veya harf grupları maddeleri altında tekrar tekrar yazdım. istisnaları ayrıca hatırladığım, bildiğim kadarıyla derlemeye çalıştım]

[ve unutmayın, daha kalabalık kelime grubu okuma kuralı her zaman daha önceliklidir.
örnek: "ail > ai > a veya i" gibi..]

[ayrıca yanlış veya eksik gördüklerinizi özel mesaj yolu ile iletebilirsiniz.]

yazıdaki hâli - (dilimize göre nasıl okunduğu)

a (a)
la table, le chat, la classe, blanc, le sac, l’animal (m), la tarte, le carnaval, le tableau, le cadeau, le manteau, l’ordinateur (m)

â (a, biraz daha uzun telâffuz edilir)
le gâteau, l’âne, l’âge, le théâtre, le château

au (o)
l’automne (m), chaud(e), aujourd’hui, aucun(e), haut(e)

eau (o)
l’eau (f), le tableau, la beauté, le veau, le cadeau, le manteau, le gâteau, le château

ai (e)
le raison, le bain, le pain, la main, la fontaine, aimer, faire, le lait, le demain

ail, aille (ay)
le maillot, le rail, la faille, le portail, le travail

eu (ö)
le professeur, deux, la fleur, l’heure (f), l’ordinateur (m), les yeux (m), le jeu, le feu, l’erreur (f)

e
1. hece sonunda iken (ö) sesini verir. (tek heceliler dahil)
la semaine, la demande, petit, le demain, je, se, ce, de, le

e
2. (tek heceliler hariç) kelime sonunda ise okunmaz (yutulur)
le malade, triste, la table, la classe, la tarte, l’âne (m), l’âge (m), le théâtre, l’automne (m), chaude, faire, noire, lentement, médecin, l’heure (f)

e
3. iki sessiz ortasında (e) okunur
personne, servir, l’adresse (f), le message, aimer (ve tüm düzenli fiil mastarları), le cachet
istisna : tek heceliler hariç, sözcük sonu -es şeklinde bitiyorsa okunmaz: cannes

e
4. tek hecelilerde iki sessiz arasında (e) olarak okunur
le fer, le mer, les, mes, des

é (e)
l’égalité, l’éclaire, la santé, léon, fatigué, dégénéré(e), la clé, le vérité, le théâtre, le thé, la beauté, liberté, égalité, fraternité *

è (e, ama mümkün olduğunca kısa okunur)
la mère, le père, l’élève, la grève, le succès

ê (e, ama biraz uzatarak)
la fête, la fenêtre, le tête

ë (e, harfin okunmayacağı bazı kelimelerde ayrı bir hece özelliği getirir ve e olarak okunmasını sağlar. çoğunlukla yabancı kökenli özel isimlerde bulunur)
l’aiguë, noël, raphaël

i
1. genellikle i sesini verir.
le lit, dire, finir, le minuit, écrire, l’ordinateur (m)

i
2. kendisini takip eden bir sesli var ise araya (i) olarak okunmakla beraber araya (y) sesi de alır
bien, rien, le pied, le soutien, le pierre, client(e)

i
3. kelime sonu -ie şeklinde biten durumlarda e okunmayacağı için sadece (i) sesi verir (araya (y) sesi girmez)
valérie, la vie, la maladie, l’ironie(f), le génie, la folie, le parapluie, la chimie

-ill (çoğunlukla y olarak okunur ama bazen de l sesi verir. l sesi verdiği kelimeleri özellikle bilmek gerek)
(y)
la famille, bouillir, la feuille, travailler, la fille, gentille
(l)
la ville, mille, lille

ï (i, aynı aksanlı e sesinde olduğu gibi harfin okunmayacağı bazı kelimelerde ayrı bir hece özelliği getirir ve i olarak okunmasını sağlar. çoğunlukla yabancı kökenli isimlerde bulunur)
le mosaïque, laïque (laïc)

y
1. kelime veya hece başında ünsüz olarak kullanılırsa (y) sesini verir.
les yeux, moyen(ne), doyen(ne), le crayon

y
2. kelime veya hece içinde ünlü olarak kullanılırsa (i) olarak okunur
le type, le lycée, le cygne

o (o)
la porte, donner, la forêt, le nom, le problème, le document, le coton, le nord, la mission, la mort, le mot, le raison, le maillot, le professeur, l’ordinateur (m)

ô (o)
le rôle

ou (u)
l’amour (m), la tour, le tour, nouveau, nouvelle, le jour, l’ours (m), trouver, le couteau, aujourd’hui
istisna: oui (viy) olarak okunur.

oi (ua, arada belli belirsiz v sesi çıkarmak daha uygun olur uva şeklinde)
l’oiseau (m), froid, noir, le croissant, l’étoile (f), le miroir, la boisson, le poison, avoir
istisna: l’oignon (m) *

oin (uen, yine arada belli belirsiz v harfi ile uven şeklinde)
le point, loin, le coing, le besoin

oy (uay, uvay gibi v belli belirsiz)
le voyage, moyen(ne), doyen(ne), le foyer, joyeux(euse), envoyer

œ (ö)
le bœuf, la sœur, le cœur, l’œuf (m), l’œil, l’œuvre

u (ü)
la rue, la nuit, le futur, le musée, salut, cuire, aujourd’hui

un (ön)
brun, un, aucun

une (ün)
la lune, une, aucune, la prune

c
1. ce, ci, cy ile beraber (s) olarak okunur
la cigarette, la cygne, certain, difficile, le médecin, voici, l’exercice (m), décider, le cinéma, la cerise

c
2. ca, co, cu, cœ, cl, cr ile beraber (k) olarak okunur
le cahier, la collection, la couleur, cuire, aucun(e), écrivain, la biscuit, le coq, la classe, le crayon, le carnaval, le cadeau, la mélancolie

c
3. kelime, hece sonunda (k) sesi verir
le sac, sacré(e), donc
istisna: blanc (blan okunur)

ç (s, kurala göre c’nin k sesi vermesi gereken yerde s sesi almak için kullanılır. c cedille denilir bu harfe)
ça, le garçon, la façon, la leçon

ch
1. genelde (ş) sesi verir.
chanter, la chance, le roche, le charbon, la chaise, la vache, le chat, le château, chaud(e), chercher, le cheval, chez, la pêche, le chemin, acheter

ch (ve chr, chl)
2. eski yunan kökenli kelimelerde (k) sesi verir.
le chaos, le choléra, l’anachronie, le chrome, le cholestérol, chrétien(ne), chronique, le chrysanthème

g
1. ge, gi, gy ile beraber (j) olarak okunur
le gymnastique, manger, l’origine (f), orange, la page, la girafe, le magicien, l’agence (f), beige, la nage, l’âge (m)

g
2. ga, go, gu, gl, gr ile beraber (g) olarak okunur
le légume, le garage, gris, grand(e), le gâteau, l’égalité, le garçon, l’église (f)

not: g’nin ince ünlülerle (e, i, y) beraber j değil de g sesi vermesi istenirse araya u harfi alınır: gu*
le guitare, le guide, la guerre, la vague, guy

g
3. sözcük sonunda ise okunmaz
le sang, vingt, le coing

gn (ny sesi verir)
gagner, magnifique, l’agneau (m), la signature, le champignon, le cognac, la vigne, l’oignon, mignon(ne)

h (okunmaz, ama muet veya aspiré olma durumuna göre artikelin yazımını değiştirir. tek tek bilmek gerekir, bir kuralı yoktur)
l’homme (m), l’héroïne (f), l’hiver (m), l’histoire (f), l’hirondelle (f), l’heure (f)
le héros, le haricot, le hibou, la hiérarchie, haut(e)
le théâtre, le thé, aujourd’hui

m
1. kelime veya hece sonlarında -am, -em şeklindeyse (an) olarak okunur
le champ, le printemps, employer, le temps,

m
2. kelime veya hece sonlarında -im, -ym şeklindeyse (en), -um ise (ön) olarak okunur
le symbole, sympathique, le parfum

n
1. kelime veya hece sonlarında -an, -en şeklindeyse (an) olarak okunur
pendant, l’enfant (m), prendre, l’accent (m), l’aventure (f), client(e), l’argent (m)

n
2. kelime veya hece sonlarında -in, -yn şeklindeyse (en) olarak okunur
intéressant, quinze, le matin, le jardin, la peinture, le moulin, cousin, le syndicat

n
3. kelime veya hece sonlarında -*ine şeklindeyse (in) olarak okunur
la vitrine, la marine, la benzine, la marine, la cuisine, l’origine (f)

ph (f)
le phrase, sophie, la philosophie

q (k sesi verir, yanındaki u harfini okutmaz. ince veya kalın olması u harfinin devamında gelen ünlü harf ve onun okuma kuralına göre değişir)
la musique, quel, la question, qui, equitable, equinox, l’aquarium, quatre

s
1. kelime veya hece başında (önceki hece ünsüz ile bitiyorsa) (s) olarak okunur.
la santé, le sac, danser, la chanson, la semaine, le succès, personne, servir, salut, sacré(e)

s
2. iki sesli harf arasında (z) olarak okunur
la maison, la fraise, le raisin, la rose, le raison, le poison, l’oiseau (m), le musée

s
3. iki sesli harf arsında iki s yan yana ss şeklinde yazılırsa (s) olarak okunur
la classe, le professeur, l’adresse (f), le message, la boisson, le croissant, la necessité

s
4. -st* formlarında (st) sesi verir
triste, le gymnastique, l’existence (f), l’histoire (f), la question

s
5. kelime sonlarında okunmaz
les, mes, des, le succès, l’ours (m), gris, le héros, le printemps, le temps
istisnalar: le chaos, l’os (m) (ama çoğulu des os olunca sondaki s okunmaz), hélas, l’autobus

w (v)
le wagon, le week-end

x
1. bazen (ks) olarak okunur.
l’axe, excuser, expliquer, extra, l’oxygène (m)

x
2. bazen de (gz) olarak okunur
l’examen, exotique, l’exit (m), l’exhibition (f), l’existence (f), exécuter, l’exemple (m)

1 ve 2 için istisna: bruxelles kelimesinde (ss) olarak okunur (brüssel)

x
3. kelime sonunda okunmaz (x'in çoğul eki olarak kullanıldığı tüm -eaux, -eux vb. formları dahil)
deux, les yeux, la croix, la paix

d normalde (d) sesi verip, sözcük sonunda ise okunmaz
chaud, nord, froid

t
1. normalde (t) sesi verir
la tête, petit(e), la tarte, le gâteau, le théâtre, le château, le thé, le tableau, la beauté, le manteau, la fontaine, le portail, le travail, l’ordinateur (m)
istisna: l’initiative *

t
2. sözcük sonunda ise okunmaz
le chat, petit, le lait, le maillot, le dent, la nuit, la mort, le mot, la fôret, le lit

t
3. -tion şeklinde yazılışlarda (s) sesi verir ve kalıp (-siyon) olarak okunur
le national, rationel le, la notion, la collection, l’exception (f), l’exhibition (f), la dictionnaire
istisna: -stion şeklinde yazılışlarda s (s) ve t (t) seslerini verir, kalıp (stiyon) şeklinde okunur: la question, la cogestion

yukarıdaki durumlar haricinde (okuma kuralı gerektiren herhangi bir harf grubu oluşmamışsa) aşağıdaki harfler, türkçe'deki gibi okunur:

b (b)
le bain, la table, la beauté, le tableau, le problème, la liberté, la boisson, le bœuf, blanc

d (d)
la dinde, le dimanche, le dent, chaude, le cadeau, la demande, le demain, deux, l’ordinateur (m), l’adresse (f), danser, le jardin, l’hirondelle (f), difficile, décider

f (f)
la fontaine, faire, le professeur, la fleur, le feu, difficile, la faille, fatigué, le fer, finir, la famille, la forêt, la girafe, l’enfant
istisna: œufs (m, pl) (l’œuf* l’öf olarak okunurken çoğulu des œufs ise de-z-ö olarak okunur, f söylenmez)

j (j)
le jour, aujourd’hui, je, le jeu, le jardin,

k (k)
le kiosque

l (l)
le lait, l’animal, la classe, blanc, le carnaval, le tableau, la fleur, l’élève, la clé, le lion

m (m)
le manteau, la main, le demain, le maillot

n (n)
non, le nom, noir(e), le nord, la nuit, enfin, le carnaval, l’âne (m), le manteau, le raison, le bain, le pain, la main, la fontaine, le demain, l’ordinateur (m)

p (p)
le pain, le portail, le professeur

r (r, aslında bu harfin genizden böyle yumuşak g gibi okunması durumu var ki, entryde izah etmek mümkün değil, ama bana kalırsa hiç kasmayın dalida gibi r'leri bastıra bastıra okuyun. tv5'te spikerlik falan yapmayacaksınız nasılsa..)
venir, rare, parler, la tarte, le carnaval, le théâtre, aujourd’hui, le raison, faire, le rail, le portail, le travail, le professeur, la fleur, l’ordinateur (m), l’erreur (f)

t (t)
(yukarıda yazıyor)

v (v)
le veau, le travail