Protestoların Vazgeçilmez Nesnesi Olan Biber Gazı Tam Olarak Neyin Nesidir?
göz yaşartıcı gaz veya sık bilinen adıyla biber gazı, ülkemizde de kullanım alanı oldukça geniş olan kalabalıkları kitleleri kontrol etmek için kullanılan bir kimyasaldır.
daha önce tecrübe edenlerin bildiği üzere, biber gazı göz çevresinde yanma, seğirme, nefes almada güçlük, öksürük ve ciltte tahriş olmak üzere mukoza zarında tahrişe neden olurlar.
hammadesi kapsaisin'dir. kırmızı şili biberi veya acı arnavut biberinde etken maddesi bol miktarda bulunduğundan biber gazı üretiminde hammadde olarak bu biberler kullanılır.
göz yaşartıcı gazlar ilk olarak 1920 yılında geliştirilmelerine rağmen hem dünyada hem de ülkemizde kullanım alanları 1960 yılından sonraya denk gelir.
mordibite denilen hastalık istatistiki ölçümleri çok az yapılmasına rağmen biber gazı "ölümcül olmayan" veya "daha az ölümcül" olarak kabul edilmiştir. yine ilk olarak amerika merkezli firmalar tarafından üretilseler de brezilya, çin, israil, güney kore gibi ülkelerde de göz yaşartıcı gazların üretimine tanıklık olunmuştur. kimyasallar katıdır, gaz değildir, ancak patlama sırasında kimyasalı dağıtan piroteknik karışımlarda veya sprey olarak verilen solüsyonlarda aerosoller olarak dağıtılmış olarak teslim edilebilir. birden fazla göz yaşartıcı gaz kimyasalı vardır, hem ülkemizde hem de dünyada çok yaygın kullanılan klorobenzalmalonitril veya cs olarak adlandırılan türü adını, 1928'de onu icat eden amerikalı kimyagerler ben corson ve roger stoughton'dan alınmıştır. cs, 1959'da resmi askeri isyan kontrol kimyasalı olarak kabul edilmiştir. cs'nin etkileri düşük konsantrasyonlarda geçici olarak kabul edilirken, deneysel hayvan çalışmalarında yüksek konsantrasyonların kalıcı yaralanmalara (esas olarak solunum sistemine) ve ölüme neden olduğu bilinmektedir. link
bir gazın ortamdaki dağılması anlamına gelen aerosol de bulunan kimyasalın hacmi ve konsantrasyonu üreticiler ve ülkeler arasında önemli ölçüde farklılık gösterir . göz yaşartıcı gazın içerisinde belirtilen oc konsantrasyonları yanıltıcı olabilir, çünkü biber gazının bilimsel adı olarak tanımlayabileceğimiz oleoresin capsicum yani oc nin, gücü sadece bir çözücü içindeki konsantrasyona değil, aynı zamanda ekstrakte edilen kırmızı biberin gücüne de bağlıdır. cs ve oc'nin semptomları, toksik etkileri ve ölümcül sonuçları için doz seviyeleri tam olarak belirlenmemiştir. çalışmalar, çok düşük (.003 mg / m3) bir konsantrasyonun bile oküler tahrişe neden olduğunu bildirmektedir... hatta bazı ülkeler oleoresin capsicum maddesini yani biber gazını kitlelerin üzerine sıkılan tazyikli suyun içerisine dahi koydukları bilinmektedir.
biber gazının etkileri ilk 30 dakika ile 1 saat arasında çözülür. yine de düşük konsantreli maruz kalımlarda kalıcı hasara neden olması düşüktür.
göz yaşartıcı gaz kimyasal bir silah mı?
1993 cenevre uluslararası kimyasal silah konvansiyonu , askeri güçlerin savaş halinde olduğu yerlerde göz yaşartıcı gazın kullanılmasını yasakladı. bununla birlikte, abd de dahil olmak üzere bir dizi ülke, sivil isyan kontrolü ve askeri olmayan kişilerin kalabalık kontrolü için göz yaşartıcı gaz kullanımını onayladı.
göz yaşartıcı gaz ile temasta, suyla yıkamak bir çözüm sağlamayacaktır. hemen bulunan ortamdan uzaklaşmak gerekir. bol sabunla yıkamak gerekir. eğer lens ile temas edilmişse lensler maddeyi emeceğinden lensin kendisi de atılmalıdır...