Porno Bağımlılığından Kurtulmak İsteyenlere Tavsiyeler
pornografinin yaygınlaşması yüzünden cinselliğe çok zaman ayıran, sürekli cinsel aktiviteler içinde yer alan, hazdan bir türlü doymayan, en ciddi işlerle meşgulken bile aklında cinsel faaliyet olan ve benzeri konularda sorunlar yaşayan bir kuşak oluşmaktadır. tabiki porno sayesinde cinsel fantezilerin daha zengin biçimde yaşandığı bir gerçek; ancak şu an inceleyeceğimiz konu pornonun bağımlılık boyutu. verilen sözlere ve alınan kararlara rağmen alışkanlık kontrol edilemiyorsa ortada bir bağımlılığın varlığından söz edilebilir.
bağımlılığın temelinde, boşalmanın insanlara harika bir ödül sunması yatmaktadır: endorfin!
endorfin mutlu olamamızı sağlayan hormondur ve üstelik endorfine ulaşmak için gösterdiğimiz eylem de çok zevkli. seks, üremeyi sağlayan en önemli pekiştireç olsa bile endorfine ulaşmak için şart değildir! birey doyuma ulaşmak için başka cinsel davranışlar da sergileyebilir. örneğin, porno izleyerek, erotik dergilere bakarak da tatmin olabilir.
orgazm gerçekleştikten sonra insan vücudu prolaktin isimli bir hormon salgılar. bu hormon cinsel isteği bir süre geciktirme işlevi görür. boşalmadan sonra, soğumanın nedeni olan prolaktinin cinsel ilişkide salgılanma oranı mastürbasyonla kıyaslandığında neredeyse yüzde 400 daha fazladır! bu da bize göstermektedir ki, insanoğlu için gerçek bir ilişki bilgisayar ekranın daha fazla doyurucudur!
acıyı azaltan ve zevk veren her şey bağımlılık yapma potansiyeline sahiptir. bulunulan çevre, travma, stres ve diğer unsurlar nedeniyle beynin savunmasız duruma düşüşü bağımlılık riskinin artmasına sebep olmaktadır. depresyon, suçluluk, yalnızlık, çaresizlik, kaygı ve içinde bulunulan acı durumları sağaltmak ve onlara karşı koymak için kişi pornoya yönelir.
beynin karar vermeden sorumlu bölgesi prefrontal korteks dürtüsel alışkanlıklarımızı kontrol edebilmemizi sağlıyor. bağımlıların prefrontal korteksinde daha az miktarda gri madde olduğu, bu kişilerin hafıza, dikkat, para gibi konularda bağımlı olmayanlara kıyasla daha kötü performans gösterdikleri belirlenmiştir. madde bağımlıları üzerinde yapılan incelemelerde madde bırakıldığını beynin ön kısmında -davranış kontrolü bölgesinde- iyileşme, gri maddede önemli gelişme görülmüştür. sanal alışkanlıklar da nörotransmitter kimyasallarının salgılanmasına neden olduğundan madde kullanımıyla benzer etki yaratmaktadır.
beyinde üretilen ve ruh halini değiştiren sinir hücreleri arasında elektrik sinyallerini taşımakla görevli endorfin, serotonin ve dopamin beyin kimyasını etkileyen nörotransmitterlerdir. örneğin, zevkli bir aktivite düşünüldüğünde veya yapıldığında, sinapslar bir süreliğine dopamin akımına uğrar, bu da kişiyi iyi hissettirir. ayrıca zevk duygusuyla bağlantılı dopamin ve mutluluk duygusuyla alakalı kimyasal serotonin arasında da paralel bir ilişki vardır. serotonin rahatlamayı ve sakinleşmeyi sağlar; mutluluk, canlılık ve zindelik hissi verir ve eksikliğinde depresif, yorgun bir ruh hali görülür.
sorun şu ki, sıklığı artmış mastürbasyona karşı insan beyni daha az dopamin üreterek veya sinyal alabilen veya izleyebilen reseptör sayısını azaltarak adapte olur! böylece kişi porno izlerken yaptığı mastürbasyondan istediği kadar tatmin duygusu sağlayamaz ve depresif hisseder. eskisi kadar dopamin seviyesini yakalayamayan birey daha fazla sekme açıp daha fazla porno çeşitine ulaşmaya çalışır ve dolayısıyla daha çok mastürbasyon yapar. izledikçe içinde bulunduğu buhran artar, buhran arttıkça daha çok izler...
porno izliyor olmanız bağımlı olduğunuz anlamına gelmez!
cosmopolitan dergisinin bu konuda yaptığı ankette 18-34 yaş arasındaki kişilerin yüzde 70'inin ayda en az bir kere porno izlediği sonucuna ulaşmıştır. başka bir derginin anket verisinde ise bekar erkeklerin %25’i haftada minimum 3 kez mastürbasyon yapıyor ve kadınlarda bu oran %10'u görüyor. yani porno izliyor ve mastürbasyon yapıyor olmanız, bağımlı olduğunuz anlamına gelmiyor. şayet aşağıdaki durumlar söz konusu değilse;
- pornoya karşı tutku derecesinde istek,
- pornoyu karşı cinsle yakın ilişki kurmak yerine tercih,
- kontrollü porno izlemenin mümkün olmaması,
- porno yüzden sosyal yaşamında işini, ailesini, arkadaşlarını ihmal etme.
sinirlerin nasıl çalıştığı öğretilerek insanlarda bilinçli farkındalık yaratılabilir ve böylece insanlar arzu semptomlarını baskılayıp bağımlılık kalıplarını kırabilirler.
1. cinsel bağımlılıklarda yardımlaşma grupları en etkili tedavi edicilerdir
cinsellikten imtina etmek, aseksüel olarak yaşamaya çalışmak "tamamıyla anormal bir durum" olarak değerlendirilir. cinsel perhiz abartılmadığı ve sayı sayarak takıntı haline getirilmediği sürece nofap organizasyonu işe yarayabilir:
2. uyumak porno bağımlığını engeller!
uyku düzeninize özen göstermek tahmin edemeyeceğiniz kadar önemli. prolaktin hormonunun salgılanması geceleyin "siz uyuyorken" maksimum dereceye ulaşır. bu nedenle geceleyin uykuda geçirmek çok önemlidir; çünkü bağımlılığın nedenlerine karşı savaşan melatonin hormonunun üretimi de "siz uyuyorken" gece başlayıp sabaha karşı sona erer. melatonin hormonu stres, sıkıntı ve huzursuzluğu azaltır. melatonin salgılanması 21.00 saatlerinde başlar, güneş doğana kadar devam eder. uykuda geçirdiğiniz zaman ne kadar uzunsa melatonin salgılanması da o kadar uzun olur.
her gece aynı saatte düzenli uyku bağımlı beyni yeniden inşa eder.
3. spor yapmak bağımlılığa karşı savaşır
güne sporla başlamak kişinin ilkesi olmalıdır; çünkü araştırmalara göre bilhassa koşucular, yüzücüler ve diğer spor faaliyetleriyle uğraşan kişiler endorfin hormonunu yeterince elde ediyor. koşunun rahatlatıcı ve mutluluk verici etkisi koşu sırasında bu hormonu salgılıyor olmanızdan kaynaklanıyor. (zaten insanları kolay yoldan bu hormona ulaşabilmek porno izlemeye motive ediyordu.)
daha çok kadınlarda görülse de spor sırasında karın kaslarından kaynaklandığı düşünülen “coregasm” denilen bir durum da söz konusu olabiliyor. düşünün ki spor yapmak ne kadar etkili!
4. bilgisayarı daha az kullanmak bağımlılıktan kurtulmanın yarısı
araştırmalar göstermiştir ki, kişinin bilgisayarda geçirdiği vakti sınırlaması sorunlu sinirsel ağları zayıflatarak porno iştahını ciddi biçimde kesmiştir. bağımlı beynin zamanla normale döndüğü; ancak bunun izlemeyi bıraktıktan sonra gerçekleştiği, bilgisayar/telefon vb. kullanımının en aza indirilmesiyle de beyinde gaba ve glutamin artışının normale döndüğü depresyon, kaygı ve uyku bozukluğu belirtilerinin de ortadan kalktığı tespit edilmiştir.
5. modunuz düşük olduğunda mutluluk satın alınabilir
özellikle bitter çikolata ruh halinizin yükselmesine yardımcı olur; zira mutluluk hissi veren endorfini serbest bırakmak için beyni teşvik eder.
düşük endorfin seviyelerine vücuttaki mineral ve vitamin eksikliği sebep olabilir. vücutta dolaşımda bulunan endorfin ve serotonin miktarı herkes için farklılık arz eder. b vitamini yönünden zengin besinler serotonin üretimini teşvik ederken serotonin de dopamin gibi ruh halini yükselten hormonların üretimini arttırır. ayrıca b(b6-b12) vitaminleri, c vitamini, çinko, demir ve potasyum gibi minerallerin vücuda alımı endorfin seviyesini yükseltir.
endorfin düzeyini yüksek tutmak istiyorsanız, beslenmenizde b ve c vitaminleriyle demir ve çinkonun bol olmasına dikkat etmelisiniz.
beslenmenin, egzersizin ve uykunun tüm bağımlılıkların kırılmasında çok önemli rolleri olduğunu unutmayın.
6. beyin görsel sever!
porno bırakılmak istediğinde beyin, pornonun yerine yeni ve heyecan uyandırıcı imgeler aramaya başlar. ya siz onun bu arayışını gerçek bir ilişkiyle susturursunuz ya da resimler kullanıp alışkanlığın yolunu değiştirirsiniz veya düşündüğünüz başka bir yöntemle üstesinden gelirsiniz.
kendinize inancınızı "hiçbir zaman" kaybetmeyin.