İLGİNÇ 21 Eylül 2020
37,7b OKUNMA     558 PAYLAŞIM

Popüler Olay ve Kişilerin, O Yıl Doğan Çocuk İsimlerini Direkt Olarak Etkilemesi

Türkiye'de arşiv verilerine dayanarak hazırlanan ve o yılki popüler isimlerin dönemin çocuklarına nasıl verildiğini gösteren kısa bir çalışma.

çocuklara isim verilirken toplumsal olayların, trendlerin ve ünlülerin nasıl bir etkisi olduğuna dair tüik verilerine dayalı bir yazı...

buna göre örneğin kenan ve evren isimlerinin tarihte en fazla tercih edildiği yıl, 12 eylül darbesini takip eden 1981 yılı olmuş. halkın bir bölümü de o yıl zincirbozan'a gönderilen bülent (ecevit) ve süleyman (demirel) isimlerini ilk 100 içinde tercih etmişler. sivilleşmeyle birlikte 1991'den sonra kenan ismi bir daha hiç ilk 100'e girememiş.


2006 yılında ilk kez milli takıma seçilen arda (turan) etkisiyle bu isim bir numaraya yükselmiş. takip eden beş yıl ilk 5'te yer almış. barcelona'ya transferi sonrasında futbolcu çöküş yaşarken arda ismi de peşinden savrularak 2019 yılında 86. sıraya kadar düşmüş.

şaban ismi 1970 yılına kadar zaman zaman ilk 50'de yer bulurken inek şaban tiplemesi etkisiyle olabilir bir daha ilk 100'e girememiş.


internet kullanımının yaygınlaştığı 1996 sonrası türkçe karakter barındıran isimlerden de uzaklaşıldığını söyleyebiliriz.

örneğin ümit ve umut isimleri 1980 sonrası ilk yüze birlikte girmişler. ümit, 1996 yılından sonra düşüşe geçmiş ve ilk 100 dışına çıkmış. umut ise istikrarını koruyarak bugüne dek sürekli ilk 30'da yer bulabilmiş.

hülya (koçyiğit) ismi sanatçının ilk altın portakal aldığı yılın ertesinde (1970) tüm zamanların en çok tercih edildiği dönemini yaşarken hülya avşar'la devam eden hülya isminin popülaritesi 1996 sonrası hızla gerileyerek ilk 100 dışına sürüklenmiş.


yalnız bana tuhaf gelen cüneyt (arkın), tarık (akan), tarkan isimlerinin ilk 100'e pek girememiş olması.

geleneksel isim tercihlerindeki değişiklik de çarpıcı. 1950 yılında ilk beş erkek ismi mehmet, mustafa, ali, hüseyin, hasan'ken; 2018'de yusuf, eymen, ömer asaf, miraç ve ömer olmuş.
1950'de ilk 5 kız ismi fatma, ayşe, emine, hatice ve zeynep olarak sıralanırken, 2018'de zeynep, elif, defne, ebrar ve eylül olarak şekillenmiş.

ayrıca zeynep ismi sürekli ilk 5'teki yerini koruyarak en istikrarlı isim olmuş.

yararladığım kaynak