playstation 5'in digital versiyonunu 1 aydır kullanıyorum. alıp almama konusunda veya diskli mi yoksa disksiz sürüm mü kararsızlığı yaşayanların kafasındaki muhtemel sorulara cevap vereyim.

Dualsense: PlayStation 5 joystick'lerinin ismi. Yüksek titreşim hassasiyeti nedeniyle bu ismi almış.

halihazırda 5 yıldır ps4 slim sahibi biri olarak ps5'in artıları

1. hız

cihazın açılış hızı, arayüz hızı, oyunların açılış hızı, oyun içi yükleme hızları... kısacası cihaz ssd sayesinde her konuda çok hızlı.

2. yeni nesil grafikler

4k ve ray tracing gerçekten etkileyici ancak asıl fark 60 fps'te görülüyor. iş, güç, aileden vakit buldukça arada bir akşamları kanepeye oturup kafa dağıtmak için oyun oynayan bir “casual” kullanıcı olarak grafik ve fps fetişizmini çok anlamsız bulur, grafiklerin tek başına oyun deneyimine katacağı katkının çok sınırlı olacağını düşünürüm. lakin 30 fps’i bile sabit veremeyen ps4’ten sonra 60 fps resmen ağzımı açık bıraktı. gerçi cihaz hem 4k, hem ray tracing hem de 60 fps’i aynı anda veremiyor, birinden kısmak gerekiyor ama kısacağınız şey kesinlikle 60 fps olmamalı.

3. dualsense

98 yılında ps1 ve dualshock sahibiydim. analog stick ve titreşim motoru onda da vardı. aradan geçen 20 yıldan fazla sürede sony oyun deneyimine farklı bir boyut katacak hiçbir yenilik yapamadı. evet daha ergonomik oldu, kablosuz oldu, hoparlör, light bar ve touchpad vb bir sürü yenilik sayabilirsiniz ama hiçbiri anahtar kelime olan “oyun deneyimi” ne devrimsel bir yenilik katmadı, ta ki dualsense’e kadar. öyle muazzam olmuş ki, tek başına bile ps5 almak için yeterli bir sebep. öncelikle şimdiye kadar yapılmış en ergonomik ps kolu. nuh’u nebi den kalma klasik titreşim motorları gitmiş, yerine voice coil actuator gelmiş. o ne derseniz, hoparlörlerde de kullanılan, diyaframın ileri geri titreşerek ses üretmesini sağlayan icat. yani ses üretebilecek kadar hassas ve geniş frekans aralığında çalışabilen bir teknoloji kullanılıyor. yüklü gelen astro playroom haptic feedback’in neler yapabileceği konusunda teknoloji demosu gibi olmuş. gözünüzü ve sesi kapatıp yürüseniz bile attığınız her bir adımı, bastığımız zemin metal mi, ahşap mı, kum mu, su da mı yüzüyorum yoksa buzda mı kayıyorum anlayabilirsiniz. bu kadar başarılı olacağını tahmin etmezdim. ne yazık ki oynadığım diğer oyunlar arasında şimdilik haptic feedback’in tam anlamıyla hakkını verebilen olmadı. bu durumu şimdilik çıkan tüm oyunların ps4 ile de uyumlu yapılıyor olmasına bağlıyorum. zamanla ps5 exclusive oyunlar çıktığında çok daha başarılı kullanımlarını göreceğiz. adaptive triggerlar ise özellikle fps oyunlarına boyut atlatmış. silahtan silaha değişen tetik boşluğu ve tetik sertliğini, atış sırasında tetiğe gelen geri besleme, şarjörün bitmesi veya silahın tutukluk yapması durumlarında tetiğin tepkileri vs. o kadar başarılı ki, sadece dualsense ps5 için tercih sebebi olabilir.

4. soğutma ve ses

cihazdan henüz fan sesi duymaya muvaffak olamadım. belli bir süre kullanım sonrası cihaza dokunduğunuzda belirgin şekilde ısındığına hissediyorsunuz ancak bunu sesini duyamayacağınız kadar düşük bir fan devrinde sağlaması hem kullanılan soğutma bloğunun başarısını, hem de ilerleyen dönemlerde çıkması muhtemel grafik kalitesi cihazın limitlerini zorlayabilecek oyunlar için aslında soğutma kapasitesi anlamında daha çok yeri olduğunu gösteriyor. nitekim kullanılan soğutma bloğunun gereğinden fazla büyük olduğuna kanaat getirmiş olacaklar ki, yeni versiyonda 300 gram kadar çalarak küçültmüşler:

5. digital edition

evet böyle bir seçenek sunuluyor olması benim için kesinlikle artı. 5 yıl boyunca ps4 kullandım, bir kere bile ama tek bir kere bile kutulu oyun almadım. öyle ki, bluray sürücüsü bozuk olsa inanın haberim olmazdı çünkü ne oyun ne de film diski taktım. resmî türkiye satış fiyatları arasındaki fark 1500 tl ama 500 tl bile olsa yine digital edition alırım. konuya yabancı arkadaşlar ps store daki fiyatlara bakıp haklı olarak oyun için bu rakamları verme şansları olmadığını düşünebilir ki kesinlikle katılıyorum. hiçbir oyun 700 tl olmamalı, olamaz. ama store daki fiyatlar böyle diye kimse tutup 700 liraya oyun almıyor bunu unutun. kardeşlik sistemi pek çok kez anlatılmış tekrar detaya girmeye gerek yok. her oyun 3 farklı cihazda (2 ps5 ve 1 ps4 veya tam tersi) aynı anda oynanabiliyor. dolayısıyla o gördüğünüz fiyatları bir kere üçe bölün. konsollarda bölgesel kilit olmadığı için illa türkiye ps store dan alışveriş yapmak zorunda da değilsiniz. aynı oyun farklı ülkelerde farklı fiyatlara satılabiliyor, veya örneğin tr store da indirim yokken us store da bir oyun indirime girebiliyor. dolayısıyla alacağınız oyun dünya üzerinde en ucuz hangi store da ise oradan alıp oynayabilirsiniz. güncel bir örnek vermek gerekirse , 20 ağustos'ta tr store'da 699 tl fiyat ile çıkan ghost of tsushima director’s cut sürümü hindistan store da 4999 rupi, yani yaklaşık 570 tl. bunu da 3 kişi ortak aldığında sec hakkı sahibi 150 tl gibi bir rakam ödemesi gerekiyor. oyunu oynayıp bitirdikten sonra ise aynı fiyata, taş çatlasın 10 lira altına rahatlıkla satabilir. yani store’a bakıp 700 lira gördüğünüz oyunu oynama maliyeti aslında 10 lira. kaldı ki oyunlar çıktıktan sonra belli bir zaman geçip el değiştirdikçe fiyatlar giderek aşağılara iniyor. bir örnek daha vereyim; şu an tr store'da 469 tl olan spider-man: miles and morales’i 75 tl'ye aldım ve 70 tl'ye sattım. 469 tl fiyatlı gördüğünüz oyunun oynama maliyeti 5 tl! aynı şekide şu an 469 tl olan metro exodus gold edition’ı 75 tl'ye, 599 tl olan call of duty cold war’u 80 tl'ye aldım. bunları henüz satmadım ama 5-10 lira altına satılacaklardır. bu örnekleri çoğaltmak mümkün. üstelik bu dijital alım satım işleri oturduğunuz yerden, dakikalar içinde yaptığınız basitlikte. anlatması bile yapmasından daha uzun sürüyor. kutulu oyunu alması da satması da daha zahmetlidir. neticede fiziksel bir şey. ya kendiniz gidip alıp satacaksınız ya da kargo bekleyeceksiniz. dijitalde ise şimdi fast para transferi sistemi gelmesiyle birlikte işler daha da kolaylaştı, 7/24 alıp satabiliyorsunuz. ayrıca kutulu oyunlarda aynı anda 3 kişi kullanımı gibi bir imkan olmadığı için oyun fiyatının tamamını bir seferde ödemeniz gerekir. sonrasında satsanız bile, 500 liraya alıp 490 liraya satmakla 80 liraya alıp 70 liraya satmak aynı şey değildir. ha diyince her zaman 500 lira çıkarıp veremeyebilirsiniz. 500 lira verdiğiniz oyunu da dijitaldeki gibi 5-10 lira altına zaten satamazsınız. 5 sene boyunca alıp sattığım oyunlara kabaca bir istatistik yaparsam, %70’ini aldığım fiyatın 5-10 lira altına, %20 sini 20 lira altına, %10’unu ise aldığım fiyata satmışımdır. “kutulu alır al sat yaparım, store’a bu paralar verilmez” minvalinde çok yazıya rastladığım için bu detayları vermek istedim, zira digital edition’da alım satım olmadığını zanneden bir grup mevcut ve insanları yanlış bilgilendiriyor/yönlendiriyorlar. bu saydıklarımı diskli sürümde yapmanıza bir mani yok elbette ama seneler boyu yapacağınız oyun masrafından çok daha fazlasını peşin peşin sony'ye ve devlete ödemiş olacaksınız bunu göz önünde bulundurun. 1500 tl az buz bir fark değil.

6. tasarım

dış kapakları kolay şekilde çıkarılıp takılabildiği için toz almak ve fana ulaşmak çok kolay. ssd yuvası da aynı şekilde kolay erişilebilir bir yerde. hava alma ve tahliye delikleri de iyi konumlandırılmış. ancak fonksiyonellik anlamında tasarımı ne kadar iyi ise, görsel olarak da bir o kadar felaket. allah'tan tv sehpam kapaklı da sadece oyun oynarken bu ucube görüntüye maruz kalıyorum.

7. geriye uyumluluk

ps4 için çıkmış tüm oyun kütüphanesini oynamak mümkün. ps4 pro için veya ps5 için grafik güncellemesi almış oyunları güncel haliyle oynatırken herhangi bir güncelleme almamış olanları ise ps4’teki grafik düzeyinde ama daha hızlı yükleme süreleri ile, daha sessiz şekilde ve ps4’te oyuna /sahneye göre zaman zaman yaşanabilen fps düşüşleri olmadan oynatabiliyor.

eksilerine gelecek olursam

1. kapasite

825 gb olarak lanse edilen ürün 667 gb kullanılabilir alan ile geliyor. “other storage” adı altında , ne işe yaradığını çözemediğim yaklaşık bir 40 gb daha kullanılamayan alan mevcut. yani 825 gb diye aldığınız konsolun neredeyse 200 gb'lık kısmı kullanılamaz durumda. size kala kala 600 gb’ın biraz üzerinde alan kalıyor ki örneğin call of duty cold war’ın tek başına campaign dahil 200 gb’ın üzerinde yer kapladığını düşünürseniz ileride 3 tane yeni nesil oyun bile kuramama ihtimaliniz var. bu yüzden artırılabilir ssd yuvası bulunuyor ama hem nvme ssd ler çok pahalı hem de bu, tüketicinin 825 gb depolama alanı denilerek kasıtlı olarak yanlış bilgilendirildiği gerçeğini değiştirmiyor. elbette hemen her cihazda fiziksel kapasitenin tamamı kullanılamaz, bu anlaşılır bir durum ama 200 gb sistem dosyası kesinlikle makul, öngörülebilir ve anlaşılabilir bir değer değil. windows 11 4.54 gb. başka sözüm yok hakim bey.

2. oyun yetersizliği

çıkalı neredeyse 1 sene olacak. geliştirici kitleri bundan çok daha önce dağıtıldı ama hala bir kaç enhanced ve birkaç ps4-ps5 crossgen oyundan öteye gidilemedi. ilk defa konsol alacaklar geriye uyumluluk sayesinde oyunsuz kalmazlar ama ps4'ten veya ps4 pro'dan geçiyorsanız şimdilik pek bir şey beklemeyin.

3. store’da farklı fiyat uygulamaları

ps5 oyunlarının fiyatlaması konusunda hala bir konsensus oluşmamış. bazı oyunlarda ps5 yükseltmesi ücretsiz olurken bazı oyunlarda ücretli oldu. bazı oyunların ps5 versiyonları sadece belli sürümler içinde satılıyor. örneğin ucuz olan standart sürümü alırsan ps4 kalitesinde oynuyorsun, ps5 nimetlerinden yararlanmak istersen dlc'li pahalı sürümü satın almak zorundasın vb. o yüzden bir oyun alırken veya indirirken doğru sürümü aldığınızdan/indirdiğinizden emin olur. ps5'ten indiriyorsunuz diye otomatik olarak ps5 versiyonu inecek sanmayın.

o kadar yazmışsın etmişsin, sonuç olarak alalım mı?

eğer 5999 tl'ye digital, 7500 tl'ye diskli versiyon bulabiliyorsanız alın. bu rakamlardan 1 lira daha fazla vermenize gerek yok. zaten cihaz ülkemizde yeterince pahalı, bir da karaborsacılara para kazandırmayın.

stok buldum, alsam mı beklesem mi?

bu ülkede ne döviz düşer ne de vergiler. stok sıkıntısı ve satış rakamları ortadayken yakın gelecekte sony'den bir indirim beklemek saflık olur. dolayısıyla bekleyerek daha ucuza almayacaksın. bütçen varsa ve stok bulduysan beklemenin gereği yok, şimdi al.

ilk partilerde sıkıntı olur genelde, var mı öyle bir durum?

yaygın olarak karşılaşılan 2 sorun var: biri dualsense'teki drift sorunu diğeri ise konsoldaki coil whine sesi. sony eurasia garantili almanız durumunda dualsense direkt sıfırı ile değiştiriliyor. o yüzden drift meselesi en azından 2 sene sorun edilecek bir konu değil. coil whine sesi bende yok, ama olsa bile tv ile aramdaki mesafe 2,5 metre kadar olduğu için duymam mümkün değil. bu konudan şikayetçi kişiler genellikle masada oturup monitörde oynayan kişiler. eğer siz de bu şekilde masaya koyup çok yakın oturarak kullanacaksanız duyma ihtimaliniz var. konu ile ilgili birkaç youtube videosu izledim ama canlı duymayınca ne derece rahatsız edici bir ses, ne kadar mesafeden duyuluyor kestiremiyorum.

diskli mi alayım dijital mi?

fiyatlar aynı veya yakın olsa bu tartışılabilirdi ama halihazırda arada 1500 tl gibi bir fark varken bu sorunum cevabı net olarak digital edition.

slim veya pro modeli çıkar mı? bekleyim mi?

yakın zamanda çıkmaz. 3 sene beklerim diyorsan neden olmasın.

xbox series x mi alayım ps5 mi?

ps5. dualsense'ten başka bir sebebe ihtiyaç yok. zaten başka kayda değer bir sebep de yok.

4k televizyonum yok, yine de alayım mı?

60 fps, ssd ve dualsense’ten faydalanırsınız ama imkan varsa 4k ve hdr destekli bir panel ile oynamak görsel açıdan daha tatmin edici olur. çözünürlük ve raytracing'den kısarak 120 fps verebilen birkaç oyun mevcut. ne kadar gerekli tartışılır ama denemek istiyorsanız tv'nizin 100/120 hz desteklemesine ve hdmi 2.1 portuna sahip olmasına dikkat edin. örneğin benim kullandığım sony xf9005 100/120hz panele sahip olmasına rağmen hdmi 2.1 portu olmadığı için 120 fps oynatamıyor.

son olarak, neticede bunun boş zamanlarınızda vakit geçireceğiniz bir eğlence aracı olduğunu unutup derslerinizin, sınavlarınızın, işinizin veya kişisel gelişiminizin önüne geçmesine müsaade etmeyin. hesabınızda herhangi bir platin kupa varsa yanlış yoldasınız demektir.

PlayStation 5 ve Xbox Series X Karşılaştırması