tablonun uluslararasi une kavusmasi ikinci dunya savasi sirasi ve sonrasina rastlar.

guernica asil olarak fasizmin igrencligini anlatir.

picasso fasist diktator franco'nun zaferiyle sonuclanan ispanya ic savasi sirasinda ilk gencliginde gittigi fransa'dadir. ispanya cumhuriyetci hukumeti paris'te duzenlenecek bir sanat fuari icin bir yapit ortaya koymasini ister. picasso ispanya'nin guernica adli bir kasabasi franco'yu destekleyen fasist alman ucaklari tarafindan bombalanincaya kadar ortaya birsey cikartamaz.

guernica, basklar icin tarihsel acidan cok onemli ve bir kultur kasabasi olmasinin disinda askeri oneme sahip olmayan ve sadece sivillerin yasadigi bir bolge o zamanlar. bask mirasinin onemli bir bolumu bu noktada bulunuyor ve o doneme kadar cepheden oldukca uzak bir cografya.

1937 nisan sonlarina dogru alman nazi savas ucaklari bu askeri onemi sifir olan bolgeyi bombaliyorlar ve ardlarinda cok sayida olu, yarali, tahrip edilmis tarihi eser birakip cekiliyorlar. bombardiman sirasinda kasabadaki herkesin sivil ve silahsiz oldugu daha sonra da teyid ediliyor.

o sirada fransa'da bulunan ve dunyada da buyuk tepkiye neden olan bu bombardimandan manevi anlamda buyuk olcude etkilenen pablo picasso 1 mayis 1937 de guernica adli tabloya basliyor. katliami anlatmaya calisirken tuhaf ve herzamanki olculer gozonune alindiginda anlasilmaz cizgiler ve renkler kullaniyor. ispanya cumhuriyetci hukumetinin ilk tepkisi bu ne la tadinda oldukca olumsuz oluyor. tabloyu degistirmeye bile kalkiyorlar. belki de utandiklari icin uluslararasi resim fuarinin tanitim kataloguna bile almiyorlar tabloyu.

tablo bittikten sonra yine de fuarin ispanya pavyonunda yer aliyor. guernica'da yasanan vahsetin anlatildigi tabloya bakanlarda oldukca antipatik bir etki yapiyor picasso'nun kullandigi renkler ve anlasilmaz cizgiler. tabii o sirada fasist almanya avrupayi isgale henuz baslamamis ve kitlesel katliamlara henuz girismemis.

sergide bu tabloyu gorup de irkilenler, sozkonusu katliamlarin ardindan, bu irkilme tepkisinin aslinda tablonun kendisi oldugunu anliyorlar.

resim 1938 yilina kadar fransayi dolasiyor ardindan da picasso'nun izni uzerine new york sanat muzesinde sergileniyor. 1975 de hala diktator franco tarafindan fazimle yonetilen ispanya tablonun iadesini istiyor. muze tablonun iadesini demokratik bir ispanya sartina baglayarak franco'ya tokat atiyor. sonunda 1981'de picasso'nun 100. yas gununde franco'dan kurtulmus ispanya nin pradomuzesine gonderiliyor guernica.

guernica hala picasso'nun en buyuk basyapiti olarak degerlendiriliyor ve dunyanin en onemli tablolari arasinda yer aliyor.

guernica esas olarak fasizmin igrencligini anlatir. tablonun tamamlanisi sirasinda anlatilan cok da ilginc bir de anektot vardir:

picasso'nun tabloyu bitirmeye calistigi atolyeye resmi merak eden bir nazi komutani girer ve hemen hemen bitmis olan tabloya kucumser bir ifadeyle dukak bukerek bakar,

"bunu siz mi yaptiniz?" diye sorar.

picasso ise nazi komutanina donup

"hayir efendim, siz yaptiniz" diye yanit verir.