Pfizer'ın COVID-19 Aşısını Onaylayan 3. Ülke Kanada'da Aşı Süreci Nasıl İlerleyecek?
kanada gün itibarıyla; pfizer ve biontech tarafından üretilen covid-19 aşısını, "aşının faydalarının risklerinden çok daha ağır bastığını tespit ettik" diyerek onaylayan, dünyadaki üçüncü ülke.
işte kanada hükümeti'nin aşı planı
2021 yılı 1.çeyrek sonu itibarıyla: 3 milyon - nüfusun %8'i.
2021 yılı 2.çeyrek sonu itibarıyla: 19 milyon - nüfusun %50'sı.
2021 yılı 3.çeyrek sonu itibarıyla: 38 milyon - nüfusun %100'u.
pfizer'den şu ana kadar 20 milyon doz satın alındı ve 56 milyon daha alma seçeneği bulunuyor. çalışma yapan diğer firmalardan verilen ön siparişleri de hesaba katarsak toplamda 414 milyon doz aşı garanti altına alınmış durumda. bu da kişi başı 10 aşıdan bile fazlaya denk geliyor.
güncel vaka/vefat sayısı: 436 bin vaka, 350 bin iyileşen, 12.983 vefat
kimler aşı yaptırabilir?
aşıyı 16 yaş ve üstü herkes olabilecek. çocuklar üzerindeki etkisi henüz bilinmediğinden onlara uygulanmayacak. öncelik sırasının ise şöyle olması bekleniyor; 70 yaş ve üzerindekiler, sağlık sektöründe çalışanlar ve yerli halk (indigenous community).
nasıl uygulanır?
aşı kol kaşına enjekte edilerek, 0.3 mililitrelik sıvı vücuda gönderilecek. 21 gün arayla iki ayrı doz halinde uygulanacak ve ikinci dozun eş geçilmesi halinde ise yaramayabileceği söyleniyor.
aşı ne kadar güvenilir?
dünya çapında yaklaşık 44.000 gönüllü üzerinde test edildi ve sars-cov-2 virüsünün hayatımıza soktuğu covid-19'u önlemede %95 etkili olduğu tespit edildi.
bağışıklık ne zaman devreye giriyor?
ikinci doz alındıktan 1 hafta sonra.
aşı nasıl çalışıyor?
pfizer aşısı, mrna denen şeyi kullanan yeni bir teknolojiye dayanıyor. rna, yani ribonükleik asit, yani bir nevi hücrelere "protein yapın ulan!" diyen dayı. bu aşılar da, koronavirüsün kendine özgü olan "spike proteinini" yapma talimatlarını içeriyor. asıyı bünyesine alan hücreler spike proteinler üretme emri alarak makine gibi çalışmaya başlayıp, insan vücudu onları garip bir nesne olarak tanıyana kadar üretime devam edecek. vücud bu nesneyi tanıyıp, hafızaya attıktan sonra vücudun gerçek koronavirüsle savaşmasına yardımcı olacak bir bağışıklık tepkisi oluşturmaya başlayacak. uzmanlar, aşının bulaşmayı önleyip önlemeyeceğini henüz bilmediklerinden; asi olduktan sonra yine de maske takmanız ve diğer halk sağlığı kurallarına uymanız gerektiği konusunda uyarıyor.
olası yan etkileri?
kanada sağlık bakanlığına göre endişe edilecek bir durum yok. her 10 kişiden 1'inde kas ağrısı, baş ağrısı, titreme, yorgunluk, ateş ve aşının yapıldığı bölgede hafif ve orta dereceli yan etkiler görülebiliyor. her 100 kişiden 1'inde ise lenf düğümleri yaşanabilir. bununla beraber alerjik reaksiyon de gözlenebilirmiş.
klinik test aşamasını merak edenleri buraya alalım.
ne zaman geliyor?
ilk sipariş (30.000 doz) cuma günü pfizer'in belçika'daki fabrikasından yola çıkıyor ve pazartesi günü ülkeye giriş yapması bekleniyor. çarşamba gününden itibaren de uygulanmaya başlaması planlanıyor.
ücret?
ücretsiz.
zorunlu mu?
hayır. ama bazı kısıtlamalar gelmesi bekleniyor. aşı kartı olmayanların sinemalara, mağazalara alınmaması gibi.