Papa Formosus'un Mezarından Çıkarılıp Yargılandığı Korkunç Olay: Ceset Duruşması
öncelikle, papa formosus kimdir?
dokuzuncu yüzyıl avrupa'sı büyük sosyal ve siyasi çalkantıların yaşandığı bir dönemdi. batı avrupa, yöneticilerinin hepsi roma piskoposu, diğer adıyla papa olarak adlandırılmak isteyen küçük, kendi içine kapalı derebeyliklere bölünmüştü. ancak, papa olmak için, tanrı'nın yeryüzündeki temsilcisi olmayı arzulayan herkesin şehrin laik liderlerinden ek bir kaldıraca ihtiyacı olduğu düşünülüyordu.
i. nicholas'ın hükümdarlığı sırasında formosus, roma'nın banliyösü porto'nun kardinal piskoposuydu. popüler ve çok başarılı bir misyonerdi ve daha sonra bulgar krallığı boyunca tanrı'nın sözünün yayılmasına yardımcı oldu.
adrian ve viii john'un yönetiminde görev yaptı ve bir sonraki papa seçilmek için önde gelen adaylardan biriydi, ancak ani bir talih değişikliğiyle viii john ona sırt çevirdi. formosus'u piskoposların derebeylik kurmasını engellemek için tasarlanmış bir yasayı ihlal etmekle ve papalığa açıkça ve pervasızca talip olmayı yasaklayan bir yasayı ihlal etmekle suçladı. roma piskoposluğuna çok yaklaştığından korkan formosus, john tarafından aforoz edildi ancak daha sonra papa i. marinus tarafından affedildi.
formosus'un roma'daki nüfuzu artmış, adrian iii ve stephen v'in kısa sürede papa olmalarının ardından 6 ekim 891'de papa formosus seçilmiştir.
kadavra davasına yol açan olaylar
papa formosus, hükümdarlığı boyunca başarılı ve popüler bir papa oldu. ancak çok güçlü bir düşman edinmişti.
spoleto'lu guy iii kutsal roma imparatoruydu ama formosus'a karşı derin bir güvensizlik duyuyordu. papa'dan guy'ın oğlunu ortak imparator olarak atamasını istemişti, böylece papa üzerinde siyasi bir güç elde etmeye çalışıyordu. formosus neyin tehlikede olduğunu biliyordu ve spoleto ailesinin en azılı rakipleri tarafından devrilmesini planlıyordu. güçlü spoleto'lar intikam yemini ettiler ama papa formosus nisan 896'da felç geçirerek öldüğünde güneşin altında geçirecekleri günden mahrum kaldılar.
formosus öldükten sonra, papa boniface vi'nın on altı günlük hükümdarlığını, yeniden dirilen spoleto ailesi tarafından desteklenen papa stephen vi izledi. onların teşvikiyle papa 6. stephen, kısmen güçlü spoleto ailesinin gözünde kendi papalığını meşrulaştırmak için papa formosus'u yargılattı.
bundan sonra yaşananlar, şimdiye kadar yazılmış en korkunç hikâyedir. kadavra sinodu olarak da bilinen papa formosus davasının hikâyesidir.
kadavra duruşması
yaklaşık yedi aydır ölü olan papa formosus'un cesedi mezardan çıkarıldı, papalık cübbesi giydirildi ve roma piskoposluğu'nun katedral kilisesi ve roma piskoposu'nun ya da bizim bildiğimiz adıyla papa'nın makamı olan aziz john lateran bazilikası'nda bir sandalyeye bağlandı. ölü papa'nın sesi olması için bir diyakoz seçildi.
formosus daha sonra papalığa layık olmamakla, kanon yasasını ihlal etmekle, yalancı şahitlik yapmakla ve teknik olarak meslekten olmayan biriyken piskopos olarak görev yapmakla suçlandı.
yargıç, jüri ve infazcı olarak hareket eden papa 6. stephen duruşmayı bizzat yönetti. çürümekte olan cesede en korkunç hakaretleri haykırdı, dehşete düşmüş din adamlarının önünde papalığa göz diktiği için eski papayla alay etti ve büyük ölçüde spoleto ailesinin yararına tek kişilik bir gösteri yaptı.
tabii ki kararda şüphe yoktu. papa formosus tüm suçlamalardan suçlu bulundu.
karar yüksek sesle okunduktan sonra cesedin üzerindeki papalık cüppesi çıkarıldı ve bir fakir gibi giydirildi. daha da kötüsü stephen, papa'nın kutsamak için kullandığı sağ elinin üç parmağını kesti, ölü papa'nın tüm işlemlerini ve atamalarını geçersiz kıldı ve onu yeniden gömdürdü.
ölülerin duruşması olarak bilinen papa formosus davası papalığı temelinden sarstı
dindarlığın değil, siyasetin grotesk bir gösteri duruşmasıydı. bu ürkütücü olay roma halkını stephen'a karşı kışkırttı; görevden alındı, hapsedildi ve hücresinde boğularak öldürüldü.
sonraki iki papa, theodore ii ve john ix, kadavra sinodunu iptal edip geçersiz kıldılar ve daha sonra stephen'ın yanında yer alan yedi kardinali aforoz ederek hiçbir papanın ölümden sonra yargılanamayacağını garanti altına aldılar.
kadavra duruşması, gücün yozlaştırdığı ve mutlak gücün kesinlikle yozlaştırdığı atasözünün grotesk bir doğrulaması olmakla kalmamış, papalık tarihinin tartışmasız en karanlık noktası olmuştur.