Papa Formosus’un Cesedine Yapılmadık Şey Bırakmayan Olay: Kadavra Yargılaması
kadavra sinodu (kadavra yargılaması/synodus horrenda), papa formosus’un ölümünden sonra gerçekleştirilen kilise yargılamasına verilen isimdir. papa formosus’un yargılanması, ölümünden yedi ay sonra, ocak 897’de roma’daki aziz yuhanna lateran bazilikası’nda yapılmıştır. bu yargılamayı, formosus’tan iki papa sonra gelen halefi papa vı. stephanus düzenlemiş ve formosus’un cesedi mezardan çıkarılarak papalık mahkemesinde yargılanmıştır. formosus; yalan yemin, papalığa yasadışı biçimde yükselme ve aynı anda birden fazla piskoposluk makamını elinde bulundurma suçlamalarıyla karşı karşıya kalmıştır. sonuçta suçlu bulunmuş papalığı geriye dönük olarak geçersiz sayılmıştır.
günümüz bakış açısıyla son derece skandal sayılabilecek bu türden bir yargılama ve “temsilî” ceza uygulaması, aslında farklı bir dönemin, yaşayanlara ve kimi zaman ölüler üzerine uygulanabilecek cezaların uygunluğu konusunda kendi anlayışlarına sahip bir çağın ürünüydü.
davanın sonucunda, stephanus formosus’un kutsama sırasında kullandığı üç parmağının kesilmesini emretti; ardından ceset papalık giysilerinden soyuldu, kutsamalar ve ayinlerde kullandığı üç parmağı kesildi. ardından sıradan giysiler giydirilerek fakirler mezarına gömüldü. buna yetinmeyen vi. stephanus, cesedi tekrar mezardan çıkarttırdı ve tiber nehri’ne attırdı. bu uygulama, en ağır suçlular için ayrılmış bir cezaydı. ancak ceset uzun süre suda kalmadı.
vi. stephanus, formosus’u suçlu bulduktan sonra selefinin papa olarak gerçekleştirdiği tüm eylemleri ve atamaları geçersiz ilan etti. formosus tarafından kutsanan piskopos ve rahiplere ise ruhban sınıfında kalmak istiyorlarsa yeniden kutsanma emri verildi.
kadavra sinodu, vi. stephanus’un hızlı ve ani düşüşünün başlıca nedeni oldu. bu korkunç dava ve formosus’un cesedine yapılan vahşi muamele, roma’da öfke ve tepkiyi öylesine artırdı ki, birkaç ay içinde bir saray devrimi gerçekleşti. vı. stephanus görevden alındı, gösterişli papalık giysileri elinden alındı ve bir keşiş kıyafeti giymeye zorlandı, hapse atıldı ve 897 ağustos’unda boğularak öldürüldü.
üç ay sonra, yalnızca 20 gün süren papalık dönemi boyunca (kasım 897) görev yapan papa ıı. theodoros bir sinod düzenleyerek kadavra sinodu’nu geçersiz kıldı ve formosus’u tamamen akladı. ıı. theodoros ayrıca formosus’un cesedinin saygıyla yeniden gömülmesini emretti.
tartışmalara ise papa john ıx, 898 yılında, ölen papaların veya başka herhangi bir kişinin gelecekteki davalara konu edilmesini yasaklayarak son noktayı koydu. bu sayede tarih, kadavra sinodu’nu tek ve korkunç bir olay olarak hatırlamaya devam edecekti.
ama korkunç saga hâlâ sona ermemişti. on yıl sonra, yeni bir papa olan ııı. sergius, aklamaları geçersiz kıldı ve formosus’u bir kez daha suçlu buldu. papa sergius, on yıldır ölü olan formosus’un bedenini tekrar mezardan çıkarttırdı, onu yeniden yargılattı, suçlu buldu ve kafasını kestirdi. kafasız ceset bir kez daha tiber nehri’ne atıldı ve bir balıkçının ağına takıldı.
sergius iii’ün formosus’un deforme olmuş cesedine uyguladığı bu vahşi zulme rağmen, cadaver synod’un kurbanı nihayetinde haklı bulundu. vatikan, papa sergius’un formosus’a yönelik suçlamalarını geçersiz kıldı ve bu kez kalıntıları st. peter bazilikası’nda ebedi olarak defnedildi. ancak formosus’un itibarı rehabilite edilmiş olsa da, adı sonsuza dek lanetlendi. hiçbir sonraki papa, formosus adını almadı.
kaynak 1 / kaynak 2 / kaynak 3 / kaynak 4 / kaynak 5 / kaynak 6