KÜLTÜR 21 Şubat 2023
10,9b OKUNMA     327 PAYLAŞIM

Pakistan'ta Sıra Dışı Bir Hayat Süren Kadim Topluluk: Mohana

Yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan Pakistan topluluğu mohanalar.

pakistan'daki mohana balıkçıları dünya tarihindeki en eski ve en ilginç topluluklardan biridir. çoğunluğu sünni müslümandır ve beş bin yıldır değişmeden hayatlarına devam etmektedirler. sind bölgesindeki indus nehrinin kıyılarında yüzen köyler formatında, birbirlerine halatlarla bağlanmış yüzen evlerde yaşamaktadırlar. çok az bir nüfusa sahipler. iklimin sürekli değişiklik göstermesinden dolayı nehirde seyahat etmek her zaman onlar için tehlikeli olmaktadır.

mohanalar geçmişteki düzenlerinden hiçbir zaman vazgeçmemişlerdir. her bireyin toplumdaki yeri bellidir. orada, kast sistemine benzer bir yapı hüküm sürmektedir. genel olarak ihtiyaçlara göre belirlenmiş üç sosyal sınıf vardır: balıkçılık, tekne imalatı ve feribotçuluk (ulaşım faaliyetleri).


balıkçılar toplulukta en sıra dışı olanlardır. yayın balığı ve kaplumbağa avlamak için nehrin kenarları boyunca sığ sularda faaliyet gösterirler. bu göründüğü kadar basit bir iş değildir çünkü alüvyonlu akıntılar balığın yerini bulmayı neredeyse imkansız hale getirir. bu sorun için çözümleri ise büyük bir kuş olan balıkçılları eğitmek ve onları kullanmaktır.

balıkçılların gözlerinde renk filtreleme görevi gören yağlar vardır. bu yağlar, su yüzeyinin altındaki balıkları tespit etmelerini ve daha sonra dalış yapıp onları yakalamalarını sağlar. ancak eğitimli bir balıkçıl, dalmak yerine balığın üzerinde hareketsiz duracaktır. balıkçı tekneyle balıkçıla yaklaşır, suya atlar ve balığı kulari olarak bilinen bir ağa hapseder.


mohanalar aynı zamanda kendilerine muazzam bir fayda sağlayan balıkçılları hiçbir zaman esaret altında tutmamışlardır. bölgede çok fazla balıkçıl olduğu için buna gerek de duymamışlardır. bunun yerine, bölgede bulunan en büyümüş ve sağlıklı olanları alıp, onları yetiştirmeye çalışırlar. balıkçıl yetiştirme fikri diğer insanlar için imkansız görünebilir, ancak mohanalar için bu, günlük yaşamın adeta bir parçasıdır.

becerilerine rağmen topluluğun üçte ikisini oluşturan balıkçılar, toplumlarında en az rağbet gören sosyal sınıftır. üstlerinde, mohana'nın yaşadığı hem kürekli tekneleri hem de yüzen evleri yapan kurnangar veya marangozlar vardır. en yüksek kast ise, sind'in kuzey ve güney bölgelerine tekneyle yük ve yolcu taşıyan mirbamar'dır. en küçük kasttırlar, ancak topluluğun servetinin çoğuna sahiptirler.


uzun tarihlerine karşın günümüzde bu topluluk yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. başka bir deyişle, muhtemelen 21. yüzyılda hayatta kalamayacaklardır. bir yandan kendi gelenekleri kadar eski sorunların tehdidi altındadırlar ve diğer bir yandan gelirlerinin yaklaşık yarısını nehir kıyılarının sahibi olan feodal beyleri zamidar'a ödemek zorundadırlar. geriye kalan paraları ve mal varlıkları ise genellikle kuzey sind ormanlarından gelen silahlı soyguncular tarafından gasp edilir.

öte yandan, modern tehlikelerle de karşı karşıyadırlar. son zamanlarda pencap ile güney sind arasında inşa edilen yedi baraj, mirbamar(yolcu ve yük taşıyan sosyal sınıf)lar için ticaret yollarını kapatmıştır ve balıkçıların avladıkları balıkların çoğunu öldürmüştür.


ayrıca, mohana'nın diğer pakistanlılarla 21. yüzyılın birtakım gereksinimlerine karşın hayatta kalabilecek kadar temasının olmaması ciddi bir handikaptır. eğitimsiz ve göçebe olmaları da topluma uyum sağlayabilmelerini, ülkenin ekonomisine katkıda bulunabilmelerini imkansız hale getirmektedir. mohana uygarlığı 5.000 yıldır ayakta kalsa da yirmi yıl daha dayanamayacak gibi görünüyor.