Osmanlı Devleti'nin 1719'da Şaka Maka Tarihin İlk Denizaltılarından Birini Üretmesi
denizaltı... eskiler ona taht el bahir derlermiş. dünyada hedefine su altından ilk torpido atan denizaltı osmanlı donanmasında hizmete girmiştir. nordenfelt sınıfı abdülhamid adlı denizaltı, ingiltere'de inşa edilmiş fakat nedense ingiliz donanması bu denizaltıyı satın almamış, onlar da denizaltıyı parçalar halinde istanbul'a getirmiş, taşkızak tersanesinde montajı yapılmış, suya indirilmiş ve 1888'de üsküdar önlerinde demirlenmiş bir hedefe su altından torpido atarak dünya tarihinin ilk muharip denizaltısı olarak tarihe geçmiştir.
tabi abdülhamid döneminde bu denizaltı hiç kullanılmamış, "darbe yaparlar" paranoyası ile, diğer donanma gemilerimizle birlikte haliç'e zincirlenip çürütülmüştür. neyse, konumuz 19. yüzyıl, abdülhamid dönemindeki bu denizaltı değil.
aslında insanoğlunun denizaltına ilgisi ta antik çağlarda başlamış, denizaltında gidebilen gemiler yapma fikri bu çağlarda ortaya çıkmıştır. aristo, büyük iskender'in tyre kuşatmasında denizaltında gidebilen aletler kullandığını yazmıştır.
yine 15. yüzyılda leonardo da vinci'nin denizaltı konusunda çalışmaları mevcuttur.
aynı yüzyılda almanya'da da denizaltında gidebilen küçük gemiler kullanılmış. yine 16. yüzyılda italya'daki nemi gölünde de lorano tarafından yapılan denizaltı 1 saat su altında kalmış. ama bunların dışında yine osmanlı ile alakalı bir denizaltı hikayemiz daha var.
işte yerli ve milli ilk osmanlı denizaltısı
3. ahmet dönemi, yani 18. yüzyıl başları. mimarbaşı ibrahim efendi tarafından yapılmış olan bu timsah, 3. ahmet'in oğullarının sünnet düğününde gösteri yapmış, su altından çıkan timsah ağzını açmış ve içinden dansözler çıkarak dans etmişler, bir süre bu gösteri devam etmiş, sonra timsah suya dalarak kaybolmuş, ardından 1 saat sonra yeniden su üzerine çıkmış... (kaynak: seyyid vehbi-surname-i humayun)
evet, gördüğünüz üzre 18. yüzyılda timsah şeklinde 1 saatten uzun süre su altında kalabilen bir denizaltı yapmışız, ama bu yaptığımız şeyi bilim, teknoloji ya da askeri amaçlar için değil, lüks, şatafat ve eğlence için kullanmışız. yaklaşık 50 sene sonra da ruslar ta baltık denizinden gelmiş ve çeşme'de tüm donanmamızı yakmışlar. (bkz: çeşme baskını)
elbette ki eğlence de olacak, lüks de, şatafat da... ama bunlar genel ihtiyacın önüne geçerse işte sonumuz osmanlı gibi olur. geçmiş zaman olur ki hayali cihan değer...
not: google'da arama yaptığınızda seyyid vehbi-surname-i humayun'u kaynak göstererek "tarihteki ilk denizaltıyı biz yaptık" şeklinde yazılar var, bu doğru değil tabi, bizden önce de denizaltı yapanların olduğunu ve bunların kim olduğunu yazdım yukarıda.
Diğer erken denizaltı örnekleri için: kaynak