Örümcekler, Neden Gelişigüzel Öldürülmemesi Gereken Canlılardır?
örümcekler, doğanın ve iç mekan ekosistemimizin önemli bir parçasıdır. bunun yanısıra kendilerine has organizmalardır.
insanlar genellikle evlerini dış dünyadan güvenli bir şekilde yalıtılmış olarak düşünmeyi severler, ama evlerinde birçok örümcek bulunur. bazıları yanlışlıkla yakalanırken, diğerleri kısa süreli ziyaretçilerdir. bazı türler, içeride mutlu bir şekilde yaşadıkları ve daha fazla örümcek ürettikleri iç mekanlarımızın tadını çıkarırlar. bu araknidler, genellikle gizlidir ve bunlarla tanışmamız, herhangi bir tehlike teşkil etmez. örümcekler zararlı böcekleri yeme görevi görürler, hatta bazıları başka örümcekleri bile yiyebilirler.
araştırmacılar, kuzey carolina'daki 50 evi inceleme altına aldılar. ziyaret ettikleri her evde örümcekler vardı. karşılaştıkları en yaygın türler ise cobweb örümcekleri ve cellar örümcekleriydi.
her ikisi de avlarını avlamak için beklerken ağlar kuruyorlardı. hatta kiler örümcekleri (cellar spiders) bazen ağlarını diğer örümcekleri avlamak için terk bile edebilirler.
her ne kadar onlar genel olarak bir avcı olsalar da; yani yakalayabilecekleri herhangi bir şeyi yemeye müsait olsalar da, örümcekler rahatsız edici böcekleri ve hatta hastalık taşıyan böcekleri (örneğin sivrisinekleri) yakalarlar. afrika evlerinde kanla dolu sivrisinekleri yemeyi tercih eden bir tür örümcek türü bile mevcuttur. öyleyse bir örümceği öldürmek sadece onun ömrüne mal olmaz, aynı zamanda evinizde sizin için faydalı olabilecek önemli bir yırtıcıyı da öldürmüş olursunuz.
örümceklerden korkmak doğaldır. çok sayıda bacakları vardır ve çoğu zehirlidir - ancak çoğu türün zehri, insanlarda sorunlara neden olamayacak kadar zayıftır. entomologların kendileri bile örümcek fobisine sahip olabilir. bu büyüleyici yaratıkları gözlemleyerek ve çalışarak korkularını aşan örümcek araştırmacıları bile mevcuttur.
örümcekler aslında insanlardan uzak durmayı tercih ederler ve biz insanlar, onlardan çok daha tehlikeliyiz. örümceklerden gelen ısırıklar çok nadirdir. her ne kadar karadul gibi ısırıkları tıbbi açıdan önemli türler olsa da, nadiren ciddi sorunlara neden olurlar.
hatta örümcekler robotik bilimi için de önemli faydalara sahip olabilirler
bilim insanları bir örümceği eğiterek, emir-komut verildiğinde zıplamasını sağladılar. araştırmacılar böylelikle, doğayı örnek alan yeni nesil robotlara ilham vermeyi amaçlıyorlar.
zıplama yeteneğine sahip olan pek çok örümcek var ve bir de kral gibi zıplayan örümcek var (phidippus regius). araştırmacılar, özel bir çalışmada bu örümceği kullandı.
phidippus regius, bu açıdan bakıldığında kusursuz bir yönteme sahip. bu örümcekler avlarını yakalamak için sıçradıkları zaman, vücut uzunluklarının altı katı kadar uzağa uçabiliyorlar. uzunlukları yaklaşık 15 milimetre olan bu küçük elemanlar, en az 60 milimetre zıplayabiliyorlar.
karşılaştırma yapmak gerekirse, insanlar vücut uzunluklarının 1.5 katına kadar zıplamayı zar zor başarıyorlar. bunu düşününce phidippus regius'un mükemmelliği zihinde canlandırılabilir.
araştırmacılar örümcekler üzerindeki bilgilerini kullanarak, işlevsel bir robot oluşturmayı planlıyorlar, ancak bunun için biraz daha araştırma yapılması gerek
örümceklerin zıplamalarını tam olarak nasıl kontrol ettiklerini incelemek gibi daha fazla araştırmanın yapılması gerekiyor. (daha ayrıntılı okuma için: https://popsci.com.tr/…ce-ziplamasi-icin-egittiler/)
eğer o örümcek, evinizde, apartman dairenizde, garajda ya da nerede olursa olsun, o örümceği gerçekten durduramazsanız, onu yakalamaya çalışın ve dışarıda bırakın. gidecek başka bir yer bulacak ve her iki taraf da sonuçtan daha mutlu olacak.
not: bu arada hatırlatmakta fayda var, örümcekler böcek olarak kabul edilmiyorlar.
kaynaklar:
https://www.popsci.com/killing-spiders (matt bertone, 31 mayıs 2018)
https://popsci.com.tr/…ce-ziplamasi-icin-egittiler/ (ozan zaloğlu, 10 mayıs 2018)