Ölüm Orucu Tutanlarda Sıklıkla Görülen Üzücü Hastalık: Wernicke-Korsakoff Sendromu
wernicke-korsakoff sendromu (wks), wernicke ensefalopati (we) ve alkolik korsakoff sendromunun kombine varlığıdır. bu iki bozukluk arasındaki yakın ilişki nedeniyle, her iki hastaya da genellikle tek bir sendrom olarak wks teşhisi konur. esas olarak görme değişikliklerine, ataksiye ve hafıza bozukluğuna neden olur.
wks için risk faktörleri nelerdir?
wks için risk faktörleri diyetiniz ve yaşam tarzınızla ilgilidir.
wks gelişimi için başlıca risk faktörleri yetersiz beslenme ve kronik alkol kullanımıdır. wks için diğer risk faktörleri şunları içerir:
-tıbbi bakım ve dengeli beslenme ihtiyaçlarını karşılayamama,
-b1 vitamini emilimini azaltan böbrek diyalizi,
-aids gibi bazı viral hastalıklar.
wks'ye ne sebep olur?
wks'nin en önemli nedeni alkolizmdir. çünkü b1 vitamini emilimini engeller.
wks'nin daha az yaygın olan nedenleri, beslenme emilimini sınırlayan koşullardır. besin emilimi aşağıdakilerle sınırlanabilir:
-yeme bozuklukları,
-yetersiz beslenme,
-yemek porsiyonlarının sınırlı olması nedeniyle beslenme ihtiyaçlarının karşılanmasını zorlaştıran mide bypass ameliyatı,
-temel besinlerin emilimini sınırlayabilen mide kanseri,
-bağırsak kanseri gibi.
wks'nin belirtileri nelerdir?
beyindeki lezyonlar wd'ye neden olur. bu lezyonlar, b1 vitamini eksikliğinin sonucudur.
wd'nin öne çıkan semptomları şunlardır:
-çift görme,
-sarkık bir üst göz kapağı,
-yukarı aşağı veya yan yana göz hareketleri
-kas koordinasyon kaybı veya ataksi,
-sık sık kavgaya veya şiddetli davranışa yol açan karışık bir zihinsel durum gibi.
wd daha sonra korsakoff sendromuna dönüşebilir. wks'si olan kişilerin hafıza ile ilgili çeşitli sorunları da vardır. hafıza kaybı yaşayabilir veya sağlıklı yeni anılar oluşturamayabilir.
wks'niz varsa aşağıdaki belirtilere de sahip olabilirsiniz:
-bozukluğun başlangıcından sonra meydana gelen olaylar için amnezi,
-bilginin anlamını kavramada zorluk,
-kelimeleri bağlama oturtmada zorluk,
-halüsinasyonlar,
-abartılı hikaye anlatımı veya konfabülasyon gibi.
wks nasıl teşhis edilir?
wks'yi teşhis etmek her zaman kolay değildir.
wks'li bir bireyin genellikle zihinsel olarak kafası karışır. bu, doktorla olan iletişimi de zorlaştırabilir. kafanız karışırsa, doktorunuz fiziksel bir bozukluk olasılığını gözden kaçırabilir.
alkolizm belirtileri:
doktorunuz önce alkolizm belirtilerini kontrol edebilir. kandaki alkol seviyenizi kontrol edebilir. bazen, karaciğer hasarını kontrol etmek için bir karaciğer fonksiyon testi yapabilir. karaciğer hasarı, alkolizmin yaygın bir belirtisidir.
kronik alkolizmin neden olduğu karaciğer hasarı, karaciğer enzimlerinizi yükseltebilir. kronik alkolizm teşhisi, aşağıdakileri değerlendirmek için bir fiziksel muayene içerir :
-kalp atım hızı,
-göz hareketleri,
-refleksler,
-tansiyon,
-vücut ısısı,
-beslenme eksikliği belirtileri gibi.
doktorunuz ayrıca b1 vitamini eksikliğine işaret eden klinik belirtiler arayacaktır. bu, tiamin seviyelerini ve genel beslenme sağlığınızı ölçen kan testlerini içerebilir. yetersiz beslenmediğinizden emin olmak için doktorunuzun isteyebileceği beslenme testleri şunları içerir:
*serum albümin testi: bu test, kandaki bir protein olan albümin seviyesini ölçer. düşük albümin seviyeleri, beslenme yetersizliklerinin yanı sıra böbrek veya karaciğer sorunlarına işaret edebilir.
*serum vitamin b1 testi: bu test, kandaki b1 vitamini seviyesini kontrol eder. kırmızı kan hücrelerindeki (rbc'ler) enzim aktivitesi test edilebilir. kırmızı kan hücrelerinde düşük enzim aktivitesi, b1 vitamini eksikliğine işaret eder.
doktorunuz wks'nin özelliği olan herhangi bir hasarı bulmasına yardımcı olabilecek görüntüleme testlerine de ihtiyaç duyabilir. wks için tanısal görüntüleme testleri şunları içerir:
*bir doktorunuzun anormallikleri bulmasına yardımcı olabilecek b1 vitamini almadan önce ve sonra elektrokardiyogram (ekg),
*bir wd ile ilgili beyin lezyonlarını kontrol etmek için bt taraması,
*bir mr çekimi (wd ile ilgili beyin hasarını incelemek adına),
doktorunuz ayrıca herhangi bir zihinsel eksikliğin ciddiyetini belirlemek için bir nöropsikolojik test de kullanabilir.
wks nasıl tedavi edilir?
wks tedavisi hemen başlamalıdır. hızlı tedavi, hastalığın ilerlemesini geciktirebilir veya durdurabilir. tedaviler ayrıca kalıcı olmayan beyin anormalliklerini tersine çevirebilir.
tedavi ilk olarak hastaneye yatışı içerebilir. hastanede, sindirim sisteminizin besinleri düzgün şekilde emdiğinden emin olmak için kontrol edilirsiniz.
wks tedavisi şunları içerebilir
-intravenöz yolla verilen b1 vitamini,
-ağızdan verilen b1 vitamini,
-dengeli beslenme diyeti(b1 seviyesi için),
-alkolizm tedavisi gibi.
teşhisten sonra, doktorunuz size büyük olasılıkla intravenöz olarak b1 vitamini verecektir. hızlı tedavi, wks'nin birçok nörolojik semptomunu tersine çevirebilir.
az sayıda vakada, b1 vitamini eksikliğinin tedavisi olumsuz bir sonuca neden olur. bu, alkolizm olan kişilerde daha yaygındır.
ayrıca hastada b1 vitamini almaya yönelik olumsuz tepkiler gelişebilir. uykusuzluk, terleme veya ruhsal dalgalanmalar gibi alkol yoksunluk belirtileri ortaya çıkabilir. ayrıca halüsinasyonlar, kafa karışıklığı veya ajitasyon yaşayabilirsiniz.
wks'li insanlar için görünüm nedir?
wks'nin görünümü, hastalığın ne kadar ilerlediğine dayanmaktadır.
kalıcı bir hasar oluşmadan önce erken tedaviye başlamak, hastalığın seyrini önemli ölçüde iyileştirecektir.
wks tedavi edilmezse ölüm oranları yükselmektedir. ölümlerin çoğu akciğer enfeksiyonu, kan zehirlenmesi, kalıcı beyin hasarı gibi şeylerin sonucudur.
hızlı tedavi görenlerde şu konularda ilerleme görülebilir:
-göz problemleri,
-kas koordinasyonu,
-bilinç bulanıklığı, konfüzyon.
alkolden uzak durmak ise, hafızanın ve zihinsel işlevin sürekli olarak iyileşmesini sağlar.
wks'yi nasıl önleyebilirsiniz?
alkolden uzak durarak ve b1 vitamini yönünden zengin ve dengeli beslenerek wks'yi önleyebilirsiniz.
b1 vitamini yönünden zengin olan bazı besinler:
-pirinç
-bezelye
-tam buğday ekmeği
-ıspanak
-portakal
-süt gibi.
kaynaklar: en.wikipedia, healthline, rarediseases, caregiver websiteleri.
final notu
bu sendrom, ölüm orucunun nihai sonudur. bebek kafası olur insan bunun sonucunda. öldürmez ama süründürür. bir yere atar hafıza kendini ve su yüzeyine çıkan zaman-mekan algısı yitik kısmıyla yaşamaya mecbur bırakır insanı.
hüzündür benim için. yaşarsın, nefes alır verirsin ama ne seni o oruca iten durumu hatırlarsın ne de seni o yola götüren insanları. hani "kafa bi dünya" derler ya bazen, işte onun en acı ve en gerekçi halidir bu sendrom.
beynin gizemidir aynı zamanda, yaşadığın her ana değil aslında aklı başında olarak yaşadığın her ana şükretmek gerektirdiğini hatırlatır insana.