KÜLTÜR 10 Eylül 2020
114b OKUNMA     561 PAYLAŞIM

Neden Öpüştüğümüzü Merak Edenler İçin Öpüşmenin Tarihçesi

İnsanlar neden öpüşür? Nereden çıktı bu öpüşme mevzusu? Merak edenler için öpüşmenin tarihi.

öpüşmek, zannedilenin aksine hiçbir zaman evrensel olmamıştır, bazı toplumlar bunu şiddetle reddederken bazı toplumlar bunu kültürlerinin içerisine sokmuştur. eski hindistan'da mö 1500'lü yıllarda vedik ve sanskrit dillerinde yazılmış metinlere göre ilk olarak insanların burunlarını birbirine sürterek bu akımı başlattığını ortaya koyuyor. tarih referansları ms 5. yüzyılın başlarında yazılan ve öpüşme tekniklerinin açıklamalarının bol olduğu erotik konulu klasik bir metin olan kama sutra ile devam ediyor... mö 326 yılında büyük iskenderin hindistan seferi ile öpüşmenin avrupa'ya getirildiği düşünülüyor. hala hindistan'da öpüşmek, yatak odaları için özel bir eylem olduğundan halka açık alanlarda öpüşmek şiddetli bir şekilde reddediliyor. hindistan ceza kanunu, "herhangi bir kamuya açık yerde herhangi bir müstehcen davranışta bulunan" herkesin tutuklanabileceğini belirtir. polise manevi müdahale yetkisi verilir. halk arasında öpüşmek bu eylemi ihlal eder maddesi yer alıyor. (link)

greko-romen imparatorluğu modern romantik öpücüğü icat etmediyse, italyanlar ve yunanlılar onu kesinlikle mükemmelleştirdiler. romalılar için öpücükler, sosyalden politikaya ve hukuksal amaçlara ulaşmıştır. cehaletin yaygın olduğu bir çağda, imzacılar bir sözleşmeye bir 'x' çizer ve onu yasal olarak bağlayıcı hale getirmek için öperlerdi. birçok inançta isanı incili öptüğü bilinir, bu da noelin xmas olarak neden kısaltıldığı hakkında bize fikir verecektir...


orta çağ'da, herkes avrupa'daki herkesi öpüyordu. öpüşme, antik roma kültürünün o kadar önemli bir parçasıydı ki, ilgili yasalar çıkarıldı.ancak uygulama sosyal duruşa dayalı belirli kurallara göre yönetiliyordu. kişi sadece kendi seviyesinde dudaklarından öpebilirdi ve üstler elinden, ayağından veya dizinden öpmeliydi. mö. 5. yüzyıla dayanan herodot tarihi’nde, eşit seviyedeki erkekleri ağzından, daha düşük seviyedekileri ise yanağından öperek selamlayan iranlılardan söz etmiştir. antik yunan tarihçisi herodot mısırlıların kutsal hayvanı olan ineklerin yunanlılar tarafından yendiği için mısırlıların yunanlılar ile öpüşmediklerini de anatır. roma'da osculum olarak bilinen eşi dostu akrabayı geleni geçeni öpme biçimi ile savolium olarak adlandırdıkları şehvet öpücüğü birbirinden farklıydı. onlar için öpüşmek, dini anlamda onore etmek ve ruh transferi gibi mistik anlamlar taşıyordu. orta çağ'da insanlar kutsal öpücüğü kilise adamlarının yüzüklerini ve eteklerini öpmek için kullanıyorlardı ama katolik klisesi öpüşmenin cinselliğin anahtarı olduğunu düşünerek, 14. yy gelindiğinde artan veba tehlikesini de göz önünde bulundurarak öpüşmenin sakıncalı olduğunu düşündü ve bunun hemen arkasından papa v clement 1311-1312 yılında kutsal öpüşme dahil selamlaşma öpüşmelerini bile yasakladı... ve selamlaşma için yalnızca el sıkışmalarına izin verildi. katolikler bugün hala el sıkışarak selamlaşırlar...

insanların sadece yarısı yatak odaları dışında dudaktan öpüşüyor, birçok asya toplumu öpüşmeyi yamyamlığa benzetir ve şiddetle reddeder. onlar daha çok bir kişinin burnunu başka bir kişinin yanağına değdirerek veya hafifçe bastırarak yapılan bir eylemdir. hatta ünlü fransız öpücüğü için fransızların sözlüklerinde 2014 yılına kadar özel bir kelime yoktu. buz pateni botu için kullanılan bir kelime olan - la galoche kelimesinin zekice bir türevi olan galocher, fransız öpücüğünün buzun etrafında kayma fikrini uyandırdığı için ilk defa 2014 yılında sözlüğe eklendi.. japonların ise 50 yıl önceye kadar öpüşmek için kullandıkları bir kelime yoktu, onlar da ingilizceden kisu kelimesini türettiler.


bazı bilim insanları ise, pek çok memeli hayvanın yavrularını beslemek için sert yiyecekleri önce çiğneyip daha sonra yavrularına verdiği için ağızdan ağıza beslenmenin öpüşmenin nedeni olduğu görüşünü savunmaktadır. daha sonra canlıların bunu eğence için yaptığı inancına eleştiriler de gelmektedir. bu görüş iskenderin hindistanı işgali öncesi insanların neden hiç öpüşmediği fikrini açıklamamaktadır...

bilimsel süreç ile şu şekilde bir dokunuş yapabiliriz. insan beyninin brodman 3, 1 ve 2 alanlarındaki somatosensoriyel korteks dediğimiz dokunma, sıcaklık, vücut pozisyonu, acı hissi gibi duyuları üreten reseptörler ve işlem merkezlerinden oluşan duyusal bir sistem bulunur.. bu sistemler içerisinde gözlerimiz, dudaklarımız, dilimiz ve ellerimizden gelen dokunsal ve görsel sinyaller beynimizde daha büyük yüzey alanı kapsar. toplamı neredeyse vücudumuzun geri kalanı kadar olan bu organların yüzey alanı kendisine ulaştırılan sinyaller doğrultusunda daha çok doku nöron ve doku aktifleştirdiği anlamına gelir. iki kişi öpüştüğünde hem dudaklar hem de dil faktörü karışınca kişinin hem kendisi hem de partneri büyük bir uyarılmaya maruz kalır. aynı zamanda son dönemde yapılan bilimsel çalışmalar da öpüşmenin tat ve koku uyumunda partnerinin uyumlu olup olmamasında büyük rol oynuyor...

dünyada insanlar nasıl öpüşüyor

yeni zelanda'da insanlar burunlarını ve alınlarını birbirlerine yasladıklarını gözlemlediler. hongi olarak adlandırılan bu jest kişinin birbirlerini koklaması ile sonuçlanır. zaten öpüşmenin tat almaktan çok koku ve dokunsal temas ile ilişkili olduğu evrimsel açıdan kabul edilen baskın görüştür. (link)

asya'nın diğer bölgelerinde olduğu gibi, modern romantik öpücük yaygın olarak kabul edilmekten uzaktır. 1897'de antropolog paul d'enjoy, birçok sya kültüründe ağızdan ağza öpüşmenin bir "iğrençlik", hatta "bir tür yamyamlık" olarak görüldüğünü gözlemledi. bugün bile, tayland'da görebileceğiniz halka açık öpücüğün tek şekli " hawm-gaem" veya "koklama öpücüğü" dür . bir sıcaklık, minnettarlık veya takdir ifadesi olan 'koklama öpücüğü', kişinin dudaklarını içe doğru sıkıca kapatması, burnu yanağa bastırması ve uzun bir burnunu çekmesi ile gerçekleştirilir.

düzenli olarak öpüşenler, daha güçlü bağışıklık gösterirler öpmeyenlere kıyasla daha fazla mutluluk ve daha düşük stres seviyeleri bildirirler. öpüşmeyenlere kıyasla daha az stres ve daha çok mutluluk belirtisi gösterirler... (link)

kökeni ne olursa olsun, biz insanlar iyi ki öpüşüyoruz...

kaynak1 kaynak 2 kaynak 3