KÜLTÜR 9 Aralık 2016
295b OKUNMA     1109 PAYLAŞIM

Neden İngilizcede Hem Dayıya Hem de Amcaya Uncle Deniyor?

Bu soru sizin de kafanıza illaki takılmıştır. Sözlük yazarları da cevap vermeye çalışmışlar.

aile kavramlarının zayıf olduğunu değil doğu kültürlerindeki bürokrasiden muaf olduğunu gösteren durum. adam için dayı ile amca aynı çünkü bizim kadar ataerkil değiller, dayıyı ayırma ihtiyacı hissetmemişler. oysa bizde amca dayıdan kıymetli zira babanın ailesinden, seninle aynı soyadını taşıyor. haliyle ikisine aynı şekilde muamele edilmiyor. abarttığımı söyleyecek, "dayımı daha çok sevip sayıyorum" diyenler olacak muhakkak ama bir çok ailede bu böyle. 

evet anne tarafına daha yakın hissedersiniz ama prosedür gereği baba tarafı hep önceliklidir. geçen teyzemin kızı evlendi ki beraber büyüdük teyze çocuklarıyla. ben bir heyecan takı takacağım diye atıldım, önce damat tarafı, sonra kızın baba tarafı takacak dediler. vay emenike! ulan ben bunun kakalı bezini değiştirdim vakti zamanında, halası malası yoktu hiç meydanda. ama neymiş baba tarafıymış. neyse şimdi küfür yazmak istemiyorum şuraya. eyyorlamam bu kadar olsun.

aslinda var olmayan bir sorundur. resmi evraklarda veya diyaloglarda (atiyorum doktorunuzla ailenizdeki rahatsizliklar hakkinda konusuyorsaniz mesela) maternal uncle (dayi) ya da paternal uncle (amca) diyerek bu sorunu cozebiliyorsunuz. ayni sekilde maternal aunt (teyze) ya da paternal aunt (hala) diyerek de aunt kelimesiyle yasadiginiz sorunu cozebiliyorsunuz. bu durumda uncle, aunt, grandma, grandpa, vs. sadece kisaltmadir.

tabii ki bu maternal, paternal ayrimini arkadaslarinizla barda konusurken yapmiyorsunuz. bu isin resmi boyutudur sadece. adama gulerler. ama oyleyken boyle iste. isin orijinali bu.

ozetle, siz dayiya da amcaya da uncle, teyzeye de halaya da aunt demeye devam edin. bunlarin sadece kisaltma oldugunu bilin. kafaya cok takmayin.

eskimolarda "kar" ile alakalı fazla kelime olması durumu ile benzer mantığın ürünüdür.

diller kendisini kullanan kitlelerin sosyal yapılarından etkilenirler ve ingilizler de bizim gibi amca,dayı,enişte gibi kavramların her birine ayrı ayrı kavram bulmak için uğraşıp gelecek nesillerin başına iş açmamışlardır. ingilizcenin eksiği değildir. bence bizim atalarımız aile kavramına fazla takıntı yapmışlardır.

mesela elti ne, görümce nasıl bir şey, kayınço kim yahu?