NBA'in Gelmiş Geçmiş En Dominant Sezonlarını Oynayan Sevimli Dev: Shaquille O'Neal
Shaq neden efsaneydi?
özellikle 2001 finallerinde arkadan 2, önden 1 kişi ile savunulduğunu ve arkasındaki 2 adamı da potaya sokuşunu dün gibi hatırladığım adamdır shaquille o'neal.
ikili sıkıştırmaya alışıktık ama böylesini ilk defa shaquille o'neal ile görmüştüm. arkasında durmaya çalışan adamlar ise nba'in gelmiş geçmiş en iyi savunmacılarından biri olan 2.18 m boyundaki dikembe mutombo + 2.13 m'lük ayı matt geiger ya da yine aynı boyda olan todd macculloch olurdu. kariyerinin ilk yıllarında 2.30 m boylarındaki manute bol'un ve gheorghe muresan'ın varlıklarından habersizce hücum edişini de hayretle izlemiştim. bu ikili ya da üçlü savunmaları dışarıya ya da backdoor oyunlarına çıkardığı basit ama akıllıca paslar ile çözmeyi de beceriyordu.
2001 finallerinin ikinci maçında 28 sayı, 20 rebound, 9 asist ve 8 blok yapışını; 2000 finallerinde bir maçta tam 39 kez serbest atış çizgisine gidecek kadar durdurulamaz oluşunu; 1993 senesinde bir maçta 24 sayı, 28 rebound ve 15 blok ile triple double yapışını; üçlük ve serbest atış tehdidi olmamasına rağmen bir maçta 61 sayı atacak kadar büyük bir ofansif bir güç oluşunu; nba tarihinin en büyük oy birliği ile seçilen mvp'si olmasını ve başka başarılarını düşündükçe ne kadar büyük bir efsane olduğu daha iyi anlaşılıyor.
nba tarihinin en iyi pivotlarını düşününce bazılarının aklına hemen wilt chamberlain, bill russell ya da kareem abdul-jabbar geliyor olabilir ama dönemin şartlarını ve modern basketbolun o zamanlardaki oyundan ne kadar farklı olduğunu çok iyi düşünmek gerekiyor. düşünün ki, günümüzde pivotlar için son derece normal bir boy olarak görülen 2.15 m boyundaki wilt chamberlain kendi zamanında çok kalıplı olduğu için stilt lakabını alıyordu. yani günümüzdeki normal bir pivot bile 50'lerde, 60'larda ve 70'lerde fiziksel olarak büyük bir üstünlük kurabiliyordu. chamberlain, russell ve abdul-jabbar gibi isimlerin oynadığı dönemler düşünüldüğünde onları çevreleyen ve savunan diğer adamların onlardan çok daha kısa ve güçsüz beyazlar olduklarını görebiliriz.
böyle oyuncular rakiplerine fiziksel açıdan bu kadar fark atmışken durum malesef koca bir ergenin, ilkokul çocuklarıyla maç yapmasına ve onları domine etmesine dönüyordu. chamberlain'in, russell'ın ve kareem'in emeklerini, basketbola kattıklarını ve insanlara basketbolu sevdirmelerini küçümsemeye çalışmıyorum. hepsi saygıdeğer oyunculardı. fakat biraz da onları savunan adamların yetersizlikleri sayesinde bu kadar yücelmişlerdir. eski olanın insanların gözünde her zaman daha iyi olduğunu da hesaba katınca demek istediğim ortaya çıkıyor...
kısacası benim gözümde shaq, hepsinden daha iyidir. modern basketbolun en büyük pivotlarından biri olan hakeem olajuwon ile ya da belki david robinson ile karşılaştırılması daha mantıklıdır fakat bu durumda da kazanan bence yine shaq olacaktır.
los angeles lakers'ta beraber üç şampiyonluk yaşayan kobe bryant ve shaq, yıllar sonra bir programda karşı karşıya gelerek içlerini dökmüşlerdi
o röportajdan alıntılar:
- shaq: ilk şampiyonluktan sonra mutluydum. aslına bakarsan benim için olay bitmişti. artık gidip ne istersem onu yapabilirdim. ödül töreni yaptık. sonra ben uçağa atlayıp orlando'ya döndüm.
evde oturuyordum, haberlerde; ''kobe ve shaq ilk şampiyonluklarını kazandı, peki bir tane daha kazanabilirler mi? bir lakers hanedanlığı yaratabilecekler mi? bir daha yapabilirler mi?''
bundan sonra bilirsin, sinirliydim, canım sıkkındı. fakat sahip olduğumu bildiğim bir şey vardı. her şeye karşı hazır olacak bir adama sahiptim. bu nedenle çoğu defa sezon başı kampına hazır olmadan geldim. çünkü benim kişiliğim, benim olayım bu. smaç vurmam için hazırlanmama gerek yok. hazırlanmaya ihtiyacım yok. hazır olduğumda hazırım. sana sahip olduğum için yaz boyunca istediğimi yapabiliyordum.
- kobe: evet, beni deli eden şey de buydu. tam olarak buydu.
2009 nba all star maçında mvp ödülünü kobe ve shaq beraber kazanmış, ödülü paylaşmışlardı
- shaq: bana mvp ödülünü verip, eve oğlum shareef’e götürmemi söylemiştin. o an yanlış bir şey yaptığımı anladım. kavgamızın devam ettiği zamanlarda, beni bilirsin, usta bir pazarlamacı olduğum için devam ettirdim. kendime kendime; “çok şanslısın, bu adamla dört sezonda üç kez şampiyon oldun, ama ona bok gibi davrandın” dedim.
yani sana bir özür borçluyum. senden özür diliyorum ama magic ve isiah gibi ağlamamıza gerek yok. yine de o an için teşekkürler. shareef o zaman çok mutlu olmuştu. o dönem benim için çok zordu. shareef bunu yaptığın için seni çok seviyor. ben de seni çok seviyorum. teşekkür ederim.
1998-1999 sezonu lokavt döneminde, southwest college'de bir pick-up game maçı
- kobe: lokavt döneminde oynadığımız bir maçtı. rakip takımlardaydık. birbirimizle dalaşıp duruyorduk. sen beni kastederek “alın şu küçük fahişeyi, hadi alın” deyip duruyordun. bana bakıp; ''bu şerefsiz delinin teki'' demiştin. ben de bana söylediğini fark edince ''o laflar bir daha tekrarlanmasın” demiştim.
- shaq: ayrıldığımızda benden daha fazla şampiyonluk kazanmaya mı çalışıyordun?
- kobe: kesinlikle. kesinlikle. miami'ye ve d-wade'in yanına giderken bir tane daha alacağını biliyordum. yani bunu alacağını biliyordum. bu yüzden en az iki ya da üç şampiyonluk daha kazanmam gerektiğini biliyordum.
kobe'nin 5. şampiyonluğunu kazandıktan sonra yaptığı basın toplantısından bir bölüm
shaq'ın kariyerinden bazı istatistikler
nba organizasyonlarından bugüne kadar aldığı toplam 292,198,327 dolarlık maaşla bu konuda gelmiş geçmiş tüm oyuncular içinde zirvededir. tabi bu ücret sponsorluk, reklam gibi tüm gelirlerden bağımsız, yalnızca organizasyonlardan alınan meblağdır. ayrıntılı dökümü aşağıdaki gibidir:
(kendimi sosyal sigortalar çalışanı gibi hissediyorum)
1992-93 / orlando magic - $3,000,000
1993-94 / orlando magic - $3,900,000
1994-95 / orlando magic - $4,800,000
1995-96 / orlando magic - $5,700,000
1996-97 / los angeles lakers - $10,714,000
1997-98 / los angeles lakers - $12,857,143
1998-99 / los angeles lakers - $15,000,000
1999-00 / los angeles lakers - $17,142,858
2000-01 / los angeles lakers - $19,285,715
2001-02 / los angeles lakers - $21,428,572
2002-03 / los angeles lakers - $23,571,429
2003-04 / los angeles lakers - $24,749,999
2004-05 / miami heat - $27,696,430
2005-06 / miami heat - $20,000,000
2006-07 / miami heat - $20,000,000
2007-08 / phoenix suns - $20,000,000
2008-09 / phoenix suns - $21,000,000
2009-10 / cleveland cavaliers - $20,000,000
2010-11 / boston celtics - $1,352,181
kobe'nin 11 haneli vatandaşlık numarasını alayım, onu da paylaşacağım. neyse...
bunun karşılığında gösterdiği performans, kendisine şu başarıları getirmiştir:
- 4 defa ayın çaylağı,
- 1993'de yılın çaylağı,
- 12 kez ayın oyuncusu,
- 3 kez all-star'ın en değerli oyuncusu,
- 3 kez nba finallerinin en değerli oyuncusu,
- 2000 yılında nba'in en değerli oyuncusu ödüllerini almış;
1993'de nba en iyi çaylaklar beşine, 3 kez en iyi savunma beşine, 14 kez nba'in en iyi beşine seçilmiş;
15 kez all-star, 4 kez nba şampiyonu olmuştur.
nba'de tüm zamanların;
(2010 verilerine göre, kariyerinin bitmesinden bir yıl önce)
- en çok sayı atan 5.
- en çok ribaund alan 14.
- maç başına en çok ribaund çeken 27.
- boyalı alandan en çok sayı bulan 5.
- boyalı alan yüzdesi en yüksek 2.
- serbest atıştan en çok sayı bulan 17.
- en çok blok yapan 7.
- maç başına en çok blok yapan 15.
- en çok süre alan 17.
- maç başına en çok süre alan 17. oyuncusudur.
işte böyle bir oyuncudur shaq!
istatistiklerle ölçülemeyecek bir şey daha; kendisi amerikan basketbol ligi'nin gördüğü en eğlenceli ve sempatik oyuncu olabilir. bugün yaşlılığına bağlı göreli performans kaybı yüzünden geçmişini ve parmaklarında bulunan 4 şampiyonluk yüzüğünü çabucak unutanlara ithaf olsun.
Kendisinin kişiliği hakkında bir anektod ile bitirelim
bear grylls'e bir programında eşlik etmiş ve programda yaptıkları sohbette shaq, kendisinin google'ın ilk yatırımcıları arasında olduğunu ve geek olmakla gurur duyduğunu söylemiştir.
üvey babası asker olduğu için çocukluğu bir dönem almanya'da geçmiştir.
kontrolsüz para harcamakla ilgili anılarını da anlatmıştır. yanlış hatırlamıyorsam, bir seferinde markasını hatırlamadığım güzel bir araba almış. eve gelmiş. annesi ve üvey babası çok beğenmişler. onları yanına alıp tekrar galeriye dönmüş. annesi ve babasına aynı arabadan 2 tane daha almış. ödeme yaparken banka hesabının bakiyesinin yetersiz olduğu ortaya çıkmış. o kadar çocuk ruhlu ve paraya önem vermeyen bir adammış ki bankada ne kadar parası olduğundan haberi yokmuş. ''orada kendimi biraz frenlemem gerektiğini anladım'' demiştir.
üvey babasını çok sever. kendisini onun yetiştirdiğini, mükemmel bir baba figürü olduğunu ve her şeyi ondan öğrendiğini söyler (üvey babası philip a. harrison 2013'te vefat etti).