takvimlerin 27 $ubat 1933 tarihi gösterdigi günün akşamında almanya'nın berlin şehrinde nasyonal sosyalistlerin ileri gelenlerinden joseph goebbels'in evinde ziyafet verilmektedir. davetliler arasında henuz yeni şansölye olmuş adolf hitler de bulunmaktadır.. 

yemek esnasında bir telefon gelir.telefondaki kişi lakabı putzi olan ernst hanfstaengl'dir. hanfstaengl heyecanlı bir ses tonuyla telefonda "reichstag yanıyor.. reichstag yanıyor.." diye bagırır.. fakat goebbels bu iddiayı yeterince inandırıcı bulmaz ve ilk olarak durumu hitler'e bildirmemeyi daha uygun bulur.o sıralarda ise, başbakan yardımcısı evinde donemin cumhurbaşkanı konumunda olan paul von hindenburg'u agırlamaktadır.. 

onların bulundukları mevki ise reichstag'a oldukça yakındır ve dumanlar pencerelerden seçilmektedir.. yangını gören başbakan yardımcısı, kendi arabasıyla hindenburg'u evine kadar emniyetli şekilde ulaştırır. bu sırada durumu tekrar degerlendiren goebbels birkaç telefon sonucunda reichstag'ın gerçekten alevler içerisinde olduguna emin olduktan sonra durumu hitler'e bildirir.. ziyafet yarıda kesilerek anında reichstag'ın bulundugu yere gelinir.. hitler oldukça kızgındır.lakin ondan daha kızgın olan birisi varsa o da goebbels'dir.. zira goebbels o gün, gestapo şefi rudolf diels'e döner ve "işte komunist ihtilali ba$lıyor! bir dakika bile bekleyemeyiz. acımak yok. her komunist bulundugu yerde öldürülecek.bütün komunist vekilleri hemen bu gece sallandırılacak.." $eklinde emir verir..

sonrasında nurnberg mahkemesinde dahi yangının,tam olarak iç yüzü aydınlatılamaz fakat yangının naziler tarafından, kendi siyasi amaçları dogrultusunda çıkarıldıgına dair şupheye yer bırakmayan kanıtların mevcut oldugu su yüzüne çıkar.. nazilere yönelik ve dogruluk payı yuksek olan iddialardan biri $udur;

hitler'in yakınında bulunan isimlerden olan hermann goering'in oturdugu yer olan başbakanlık sarayından reichstag'a kalorifer borularını geçirmek için öncesinde bir tünel kazılmıştır. sonrasında s.a isimli kıtaların lideri olan karl ernst, kendisine baglı hücum taburlarından birkaçını tünelden reichstag'a geçirir.ellerindeki bol miktardaki yanıcı ve kimyevi maddeyi reichstag'a dökerek geldikleri yoldan geriye dönerler. bu olayın birkaç gün öncesinde ise s.a'lardan birkaç ki$inin bar da rastladıkları bir kundaklama hastası, yarı kaçık hollandalı komunist marinus van der lubbe'yi ise ufak tefek parçalar yakması için içeri sızdırırlar. buldukları ki$inin komunist olması naziler için inanılmaz bir şanstır ve onlar bu şansı iyi degerlendirmeyi bilmişlerdir..

van der lubbe yangını başlattıgı gerekçesiyle hemen orada yakalanır ve sonrasında mahkemeye çıkarılır. mahkemede suçu sabit görülür, idam edilir. seçimlerden hemen önce meydana gelen bu olay nazilerin iktidar için göze alamayacakları şeyin olmadıgına dair en ciddi kanıtlardan biridir. fakat adolf hitler'in planları istedigi gibi yolunda gitmemiş -en azından yangın sonrasında- ve istedigi oy destegini seçimlerden sonra alman halkından alamamıştır..

faydalanılan kaynaklar;
william l. shirer-nazi imparatorlugu-1
rudolf diels-lucifer ante portas