Napolyon'un Darmadağın Olan Avrupa'yı Toparlamak Adına Yaptığı Viyana Kongresi
1815'te viyana'da yapılan bu anlaşma napolyon tarafından darmadağın edilmiş olan avrupa'ya barış getirmek amacıyla yapılmıştır. aynı zamanda da ''matternich dönemi'' olarak anılır.
anlaşmaya katılan toplam 5 katılımcı vardır
- prusya
- fransa
temsilciler
- klemens von matternich (avusturya imparatorluğu)
- karl august von hardenberg (prusya)
- ı. aleksandr (rus imparatorluğu- kral seviyesinde katılmıştır)
- robert stewart, viscount castlereagh (britanya imparatorluğu)
- charles-maurice de talleyrand-périgord (fransa)
viyana kongresine, aggressor tavır sergilemiş olan fransa da çağırılmıştır çünkü cezanlandırılmış bir fransa avrupa'daki güç dengesini (bkz: balance of power)ni bozma olasılığı vardı ve bu durum beraberinde birleşmek isteyen almanların önünü açıp, avrupa'da hegomon bir güç duruma gelmelerini sağlayabilirdi. bunu gören katılımcılar, fransa'nın cezalandırılmasına sıcak bakmadı. onlara göre önemli olan şey avrupa'daki barışın güç dengesi formülüyle korunmasıydı.
hemen hemen çoğu katılımcı topraklarını genişletmişse de, fransa savaş öncesindeki topraklara geri çekilmek zorunda kalmıştır ve ülkenin başına -sürgüne giden napolyon'dan sonra- yine monarşik sistemden gelen louis xviii (1814-1824) geçmiştir (napolyon'un 100 günlük geri gelmesi hariç). louis xviii, anayasal monarşi altında tahta kalmıştır. rusya ise dönemin süper gücü olarak ortaya çıkmıştır, topraklarını genişletmiştir. avusturya italya'nın büyük bir bölümünü topraklarına katmıştır.
bunların dışında britanya splendid isolation (bkz: değerli yanlızlık) adı altında yürüttüğü politikasını bir ölçüde uygulamaya devam etmiş, napolyon'un britanya'ya saldırması ve waterloo savaşı sonrasında napolyon'un aldığı yenilgiyle uluslararası ilişkilere buffer zone (tanpon bölge) tanımını belçika ile katmıştır. britanya'ya yönelik olası bir saldırıyı önceden engellemek ve durdurmak için belçika'nın kurulması önemli bir gelişme olmuştur.
matternich'in izlemiş olduğu politikaya bakarsak, liberal, milliyetçi ve cumhuriyet temellerinin/fikirlerinin olmadığını görürüz. bunun nedeni 1789'da fransız devriminin getirmiş olduğu terör ortamı ve hanedanlıkları tehlikeye sokan milliyetçi duygular olsa gerek. viyana kongresindeki katılımcıların ortak özelliği ise ''hanedanlık değerleri'' üzerinden tutucu/muhafazakar olarak haraket etmeleriydi.
sonuç olarak
- yaklaşık 100 yıl devam eden bir barış ortamı sağlanmış oldu.
- avrupa'nın siyasi haritası yeniden çizildi.
- yeni bir güç dengesi kuruldu.
- diplomasi kuralları ve diplomasi hukuku uygulanmaya başlandı.
- concert of europe kavramı ortaya çıktı. (bkz: collective security) günümüzdeki nato, eu ve united nations gibi organizasyonların temelini atmış oldu.
- papalık devleti yeniden kuruldu.
- prusya oldukça büyüdü.
- uluslararası ilişkilerde uygulanan iki taraflı diplomasi yerini çok taraflı diplomasi metot ve uygulamalarına bıraktı.
ekleme: viyana kongresi 100 yıllık bir barış ortamı sağlarken, 1. dünya savaşından sonra yapılan versailles antlaşması 20 yıl barış ortamı sağlamıştır.