KÜLTÜR 20 Temmuz 2016
171b OKUNMA     1148 PAYLAŞIM

Müzisyenler ve Dinleyicilerin Delirdiği Gözlendiği İçin Yasaklanmış Müzik Aleti: Cam Armonika

Dönen farklı büyüklükteki cam bölümlere parmak dokundurularak çalınır. Çıkan seslerin yönü ve sesi kafaları karıştırdığından zarar verdiğine inanılarak zamanında yasak da getirilmiş.

bir müzik aletidir. giderek artan boyutlardaki cam kaselerin birbirine eklenmesiyle oluşmuş gibi gözükür. modern cam armonikalarda cam olan kısım kendi etrafında döner* ve dönen farklı büyüklükteki cam kısımlara parmak dokundurulduğunda sürtünmeden dolayı çeşitli notalar duyulur. ilk örnekleri farklı miktarda su doldurulmuş kadehlere ıslak parmakların sürtülmesi şeklinde icra edilmiş olup 1740'lı yıllarda ingiltere'de görülmüştür (ıslak parmak sürtülen bardaktan güzel seslerin çıktığının keşfi rönesans'a kadar gidiyormuş bu arada).


bu müzik aleti -belki de hakkında çıkan, dinleyenleri çıldırttığına dair olan söylentiler sebebiyle- 19. yüzyıldan sonrasında popülerliğini yitirir. aletin çıkardığı ses*, beynin sesin yönünü algılama için kullandığı metodların limitlerinde bir ses olduğu için sesin geldiği yönü kestirmek biraz zor olduğundan insanları "noluyoz lan ne biçim bişi bu" şeklindeki tepkilere sürükleyebilir. bu etkinin insanları delirttiğine dair tam bir çalışma olmamış sonradan ama eski cam armonikaların camı kurşun bazlı olduğu için kurşun zehirlenmelerine neden olduğu düşünülmüş**.

her nostaljik şeyde olduğu gibi birileri yıllar sonra tekrardan bu aleti canlandırmaya karar vermiş ve kurşun bazlı olmayan versiyonlarını üretmişler ve günümüzde de bu cihazla güzel dinletiler yapan insanlar pek tabii mevcut:

(bkz: thomas bloch)

Thomas Bloch'un performansı

edit: diğer bir adı verillonmuş. wereydaya teşekkürler

beethoven'ın ölümüne neden olan kurşun zehirlenmesinin asıl kaynağı olduğu öne sürülen enstruman. zira bu enstrumanın en eskilerinde, cam üzerinde notaları belirtmek için kurşunlu boya kullanılıyormuş.