Motorin ve Benzin Fiyatları Nasıl Oldu da Neredeyse Eşit Hale Geldi?
motorin ve benzin fiyat farkının 5-7 kuruşa düşmesi aslında olması gerekendir
motorinin vergi hariç çıplak fiyatı 2.60 tl iken, benzinin vergi hariç çıplak fiyatı 2.50 tl dir. (kaynak: epdk fiyatlama raporu)
yani aslında benzin motorinden daha ucuzdur. üretimi daha kolaydır. ancak ülkemizde benzinden lt başına 2.38 tl ötv alınırken, motorinden 1.74 tl alınır. hal böyle olunca pompa fiyatında benzin daha pahalı oluyor.
oysa türkiye'deki rafinerilerde benzin fazlasıyla üretilip kalanı yurt dışına gönderilirken motorin yetersiz üretildiği için ithal edilmektedir. (kaynak: epdk yıllık sektör raporu)
yani kendi ürettiğimizden daha çok vergi alıyoruz. bu da daha komplike olan dizel motorlara bağlılığı artırıyor.
motorin ve benzin fiyatları arasındaki makasın neden kapandığını da açıklayayım
hükümetimiz, bu doların fırlamaya başladığı, seçimin de yaklaştığı zamanlarda (mayıs ayı ortası) vatandaş kur farkını hissetmesin diye "eşel mobil" isimli bir fiyatlama sistemi kurdu. buna göre dolardaki artıştan kaynaklanacak olan fiyat artışları ötv’den sübvanse edilmeye başlandı. (yalnız bir ara o kadar fiyatlar arttı ki indirilecek ötv kalmadı, 50 kuruş bir zam yapıldı, hatırlarsınız.)
işte şimdi dolar geçen aylara göre düşmeye başlayınca birim fiyatı düşük olan benzin, eşel mobil sisteminden çıkıyor. yani ötv tam alınmaya başlıyor, daha da düşme devam edince malın kendi fiyatı düşüyor. motorinde ise henüz ötv tavanına ulaşılamadı. bu yüzden fiyat düşmüyor.
not: eşel mobil sistemi devreye girdiğinde dolar 4.40 tl, ham petrol ise 77 usd/varil civarındaydı. yani varili yaklaşık 340 tl. günümüzde ise dolar 5.36 tl, ham petrol ise 66 usd/varil. yani varili yaklaşık 354 tl. buna göre ham petrol ile dolar çarpanı %4 daha düştüğünde artık motorinden de fiyat düşmeye başlayacak.