Mısır'ın Ekonomisi Nasıl Oldu da Çökmenin Eşiğine Geldi?
mısır... ekonomisi çökme eşiğine gelmiş, %80 üzeri enflasyon ile kavrulan (resmi rakam %21 sanırım), parası dolar karşısında son 1 senede %70 değer kaybetmiş kuzey afrika ülkesi.
beton ya resulullah mottosu ile inşaata dayalı büyüme modelinde duvara çarptı sonunda. ülke çapında mega projeler, yeni şehirler inşa etme, liman, otoyollar, raylı sistemler vb devasa altyapı yatırımları, nükleer santral derken gırtlağına kadar borca batmış ve elindeki döviz kıtlığı sebebi ile borçlarını ödeyemez hale gelmesine ramak kaldı artık. (meraklısına not: bae ile birlikte geliştirmeye çalıştıkları elektrikli çift kabin pikap projesi var, övünüp (!) duruyorlar).
inşaat projelerine bakınca aslında gayet iyi yatırımlar olarak gözükmekte. misal, nüfusu verimsiz çöl alanlarına yayarak, yani yeni şehirler kurarak, verimli tarım arazileri üzerindeki nüfus baskısını hafifletmek kulağa hoş geliyor. yeni limanlar inşa ederek asyadan gelen ticaretin akdeniz üzerinden dağıtımı projesi de aynı şekilde. otoyollar ve raylı sistemlerle altyapıyı güçlendirmek ve ulaşım sorununu çözmek de. hepsi lafta gayet iyi projeler, ancak kazın ayağı öyle değil tabii ki.
ülke boğazına kadar nepotizm ve yolsuzluk çukurunun içinde olduğundan dolayı, aslında gayet yerinde olması gereken projeler verimsiz birer kara delik haline gelmiş durumda.
her şeyden önce, endüstri yatırımı yok doğru düzgün
endüstri ve inşaat şirketlerinin bir çoğu askeriyenin elinde ve tabiki liyakatsizlik ve düşük kaliteden dolayı hepsi verimsiz birer parazite dönüşmüş durumda. yolsuzluk ve kurumların yağma edilmesi de cabası. bir mega projenin askeriyenin elindeki şirketlerle yandaş şirketler arasında pay edilip soygun yapılması neredeyse bir standart.
ülkenin beşeri sermayesi, yani insan kaynağı çok düşük kalitede
ezici çoğunluk vasıfsız. vasıflı olan da oldukça yetersiz. koca ülkede işini layığı ile yapan tek bir allah'ın kulu yok neredeyse. aklınıza gelebilecek her şey baştan savma. kıçı kırık bir markette stok takibini bile beceremez derecede. bir defa gittiğin markette aldığın (hem de yerel) ürünü sonraki gittiğinde bulamayabilirsin. ertesi gün bulursun ama 2 gün sonra yine bulamazsın. ya da standart üretildiği iddia edilen ambalajlı bir gıda ürünü her seferinde farklı lezzette olabilir. böyle bir beşeri sermayeye sahip bir ülke işte.
son dönemlerde özellikle suudi arabistan, bae ve kuveyt tarafından finanse edilen ekonomi yolun sonuna gelmiş gözüküyor. keza bu ülkeler sağladıkları finansmanın karşılığını bulamadığından dolayı para musluklarını neredeyse tamamen kesmiş durumda.
sonuç olarak
önümüzdeki senelerde ekonomik, politik istikrarsızlık, temerrüte düşme, iç karışıklıklar gibi gündemlerle sosyal medyada yer alma potansiyeli çok yüksek olan ülkedir mısır.
son not: iyi tanıdığımız bağzı ülkelerle karşılaştırma ya da benzeştirme yapmak okuyana kalmıştır.