Lady Gaga'nın 2013 Tarihli Albümü Artpop, Neden Başarısız Oldu?
gaga'nın önceki stüdyo albümü born this way'in yayınlanmasından çok kısa bir süre sonra üzerinde çalışmaya başladığı artpop, hem kariyerinde bir kopuş hem de değişme noktasıdır. born this way ilk haftasında bir milyon satmış, müzik listelerinde bir numara şarkı çıkarmış ve fazlasıyla ses getirmeyi başarmış bir albümdü. sonrasında ilk haftasında sadece 260 bin satan artpop, ona kıyasla gaga'nın kariyerinde gerçekten bir düşüş dönemiydi. üstelik etkisi çok kısa sürdüğü gibi listelerde zirveye oturan bir şarkısı da olmadı.
artpop'un başarısızlığı gaga'nın yaptığı müzik tarzından kopmasıyla ve değişik türler denemesiyle sonuçlandı. ardından bir caz albümü geldi, sonrasında country/rock tarzı joanne'i yayınladı ve a star is born soundtrack'iyle country/piyano ballad tarzını denedi. geçtiğimiz ay yayınlanan stupid love'a kadar eski elektropop tarzından iyice kopmuş durumdaydı ve bunların hepsi artpop'un kıymetinin bilinmemesinden ötürü oldu.
artpop 2013'ün en iyi pop albümlerinden biriydi, belki de en iyisi. neden başarısız oldu?
sanırım her şeyden önce gaga'nın beklentiyi yükseltmesi büyük bir dezavantajdı. albüm öncesinde gaga beklentiyi çok yükseltti, fanlar michael jackson'la kıyasladılar. çok büyük bir iş geliyor denilince herkes beklentiye girdi. oysa bu tür bir beklenti oluşturmak hataydı. insanlar beklentiye girince "hayatlarını kalıcı olarak değiştiren bir şarkı" beklediler, bu olmayınca da (ki olmayacaktı) şarkıyı taşlamaya başladılar. aynısını taylor swift me! ile yapmıştı hatırlarsanız ve o da ters tepmişti.
bir diğer hata gaga'nın hiç ara vermeden müzik yapmasıydı. albüm, turne, sonra yine albüm, ardından turne, o bitmeden başka bir proje. insanlara hiç kendini özletmedi. altı yılda dört albüm, bir noel albümü ve birçok başka proje. çok hızlı. bu albüm 2014'te gelseydi gerçekten daha farklı bir tabloyla karşılaşabilirdik.
tabii ki katy perry'yle aynı dönemde şarkısını yayınlaması ve medyada perry'nin mağdur gösterilerek gaga'nın "perry'nin kariyerini baltalamaya çalışmakla" suçlanmasının da etkisi oldu. bugün bile fanlar roar ve applause'u karşılaştırıp durur.
bir diğer sorun gaga'nın kariyerinin zirvesini yaşaması ve insanların onun düşüşünü görmek istemeseydi. bir neden lazımdı. katy perry'yi bahane ettiler ve gaga'yı yediler.
bütün bunlar olmasa artpop başarılı olur muydu?
şimdiki halinden daha iyi olacağı kesin ama yine de görmesi gereken değeri tam olarak görmezdi. rihanna'nın bitch better have my money ile yaşadığı sorunun aynısı artpop'ta da var: zamanından önce yayınlanmış olmaları. tıpkı rihanna'nın şarkısı gibi artpop da 2015 sonrası yayınlansaydı streaming platformlarında çok büyük başarılar elde edebilirdi.
bütün bunlardan bağımsız olarak albümü incelemek gerekirse
öne çıkan ilk özelliği altyapısı. prodüksiyonu inanılmaz başarılı ve uyumlu. tarafsız eleştirmenlerin elinde olsaydı prodüksiyon bakımından kendi türünün en iyi örneklerinden biri olarak gösterilirdi. konu olarak ise gaga hiç olmadığı kadar dürüst bir biçimde kendini ortaya koyuyor. şöhrete olan düşkünlüğü, bağımlılığı, seks düşkünlüğü, her şeye rağmen inişleri ve çıkışları, kendisinin de ifade ettiği gibi artpop çıplak bir halde aynanın karşısında durarak yazılmış bir albüm.
albüm aura'yla başlıyor. açılışı, bir film sahnesi havası verirken şarkı birden ciddileşiyor ve gaga "do you wanna see me naked, lover?/do you wanna peek underneath the cover?" diye soruyor. izlediğiniz filmin arkasındaki gerçekleri görmek ister misiniz gibi bir hava yaratıyor. albümün, onun film gibi görünen hayatının arka planındakileri yansıttığını düşünürsek hem prodüksiyon hem konu olarak aura inanılmaz başarılı bir açılış şarkısı. ardından gelen venus ise albümdeki favori şarkım. normalde aşk şarkıları ballad tarzında olur, duygusaldır. gaga ise bunu kendi tarzıyla anlatıyor. duygusal bir şarkının illa piyanoya ihtiyacı yok, bunu elektropopla da yapabilirsiniz. gaga, "when you touch me, i die/just a little inside/i wonder if this could be love" derken bunu gösteriyor. sonrasında gelen g.u.y. ve sexxx dreams ile gaga sansürsüz olarak kendi kişiliğini anlatmaya devam ediyor. ilk üç şarkı arasında (aura, venus, guy) çok iyi uyum var. jewels n drugs bana göre albümün en zayıf şarkısı. sonraki şarkı do what u want hem altyapısıyla hem tarzıyla çok iyi bir pop şarkısıydı ama başından beri olaylıydı. 2013'te single olarak açıklandı ancak klibi bir türlü yayınlanmadı. fazlasıyla sorun yaratacak bir klip çekildiği için yayınlanmamış. geçen yıl da r. kelly'nin taciz skandalı patlayınca gaga son derece yanlış bir kararla şarkıyı albümden kaldırdı. isteyen istediği yerden ulaşmaya devam ediyorsa ne anlamı var bunun? üstelik sen şarkına sahip çıkmazsan kim çıkacak? sonraki şarkı manicure özellikle prodüksiyonuyla öne çıkıyor ki iyi bir albüm track. albüme adını veren artpop albümün en iyilerinden ve hiç kıymeti bilinmeyenler listesinde başı çekiyor. swine, genele kıyasla bir parça zayıf kalan bir çalışma. donatella ve fashion! prodüksiyon olarak albümü tamamlayıcı şarkılar. sonrasında gelen mary jane holland'da gaga uyuşturucu bağımlılığını metaforlarla ve "mary jane" isimli hayali bir karakterle yansıtıyor ki albümün en iyilerinden. prodüksiyon olarak da en iyi çalışmalardan biri. bu noktadan sonra albüm biraz yavaşlıyor. dope ve gypsy gibi iki orta tempo şarkı var. gaga, albümü çok iyi bir iş yaptığını vurgularcasına "applause" ile bitiriyor. konu olarak ise açık bir şekilde "alkış için yaşadığını" söylüyor. gaga'yı sevmeyebilirsiniz ama şunu kabul etmek gerekir: bunu hiç inkar etmedi. şöhreti istediğini ve bunun için yaşadığını açık açık söyledi.
albümün en iyisi benim için venus. ardından mary jane holland, artpop, aura, g.u.y., du what u want, applause ve sexxx dreams gelir. buna karşılık jewels n drugs benim için gerçekten de kayıp bir şarkı.
şunu da belirtmek gerekir: artpop dönemi gaga'nın kaliteli videolar çektiği son dönem. gelen videoların hepsi çok iyiydi. pek gündeme gelmeyen aura'nın videosu da üç şarkıyı kapsayacak şekilde yaptığı kısa film de oldukça başarılıydı.
2010'larda hakkı verilmeyen iki büyük pop albümü var benim için. biri artpop, diğeri reputation. bu iki albümü, gaga ve swift'e duydukları nefret yüzünden yediler.