YEME İÇME 19 Ağustos 2020
19,9b OKUNMA     603 PAYLAŞIM

Kökeni Orta Asya'ya Kadar Uzanan Mantının Tarihçesi

Mantı ilk olarak ne zaman ve kim tarafından yapıldı? Mantı nereden geliyor? Ülkemizde Kayseri'nin göz bebeği dediğimiz mantının kökeni aslında Orta Asya'ya kadar uzanıyor.

mantı; evet, herkesin bildiği ve bir kez olsun yediği bol sarımsaklı ve yoğurtlu güzel yemek. kayseri'nin göz bebeği dediğimiz bu yemeğin aslında kökeni orta asya'ya dayanmaktadır. kavimler göçü sırasında bizle beraber göç yapıp bütün asya ve avrupa mutfaklarına yayılmıştır. şimdi en başa dönüp bu güzel yemekten bahsedelim.

kesinlik göstermese de mantı ilk olarak kral zhaoxiang döneminde, zhou hanedanlığı'nın qin devletinde ortaya çıkmış ve çin'de bu kelimeyi "mantou" şeklinde görmekteyiz.

mevcut kaynaklara bakıldığında bu yemekle ilgili bir mit de mevcuttur; mantou kelimesi anlamca "barbarın başı" manasına gelmektedir ve hikaye şu şekildedir; efsaneye göre üç krallık döneminde zhuge liang, shu ordusunu karışıklıktan faydalanıp shu'nun güneyindeki nanman krallığına karşı bir ilerlemeye girişti ve savaş kapıdaydı. fakat yaman çıkan nanman kralı, meng huo'yu bastırdıktan sonra ordusunu zhuge liang ordusunun üstüne sürdü. çekilmek zorunda kalan zhuge liang büyük ve hızlı akan bir nehirle karşılaştı. bu sırada gezgin bir barbar efendisiyle karşılaştılar. karşılan bu gezgin zhuge liang'a 50 kişiyi feda ederek başlarını nehre atmaları gerektiğini, bu şekilde nehir tanrısının yatışacağını ve nehri geçmelerine izin vereceğini söyledi. zhuge liang, daha fazla asker kaybetmemek için adamlarına ordunun getirdiği çiftlik hayvanların başlarını ve etlerini çöreklere sararak nehre atmalarını emretti daha sonra nehri geçmeyi başardılar, bu geçişin ardından bu olayı andıran yemeğin ismine "barbarın başı" adını verdiler.

başka kaynaklara göre de mantou kelimesi hem doldurulmuş hem de doldurulmamış çörekler anlamına geliyor.

işte bu tarihi yemek; kültürel etkileşimler, göçler ve savaşlar sayesiyle uygurlara, moğollara ve buradan slavlara ipek yolu aracılığıyla ermenistan, gürcistan ve anadolu'ya geldi. avrupa'ya ise 14. yüzyılda gittiğine dair prato tüccarı francesco di marco datini'nin kişisel mektuplarında görülüyoruz ve o zaman ki el yazmalarında şöyle bir tarif mevcut: ''kıyılmış et veya taze peynir ile yumurtayla çırpılmış un karışımından yapılmış bezeler içerisinde et suyunda kaynatılmış ve tatlı ve güçlü baharatlar ile baharatlanmış yeşil otlar' ile ravioli isminde karşımıza çıkmaktadır. buradan da avrupaya yayılmıştır.