Kimilerine Göre Metallica'nın Yapmış Olduğu En İyi Şarkı: Creeping Death
creeping death her şeyiyle, metallica'nın bugüne kadar yapmış olduğu en iyi şarkıdır. bu "her şeyiyle" kavramını biraz daha açmak ve benim için bu şarkı "neden yapılmış olanların en iyisi?" olduğunu aktarmak istiyorum.
yazıyı okuyacak olan kimseler için, bir yandan da bu yazının konusu olan şarkıyı dinlemeleri için bağlantıyı da bırakmış olalım:
metallica - creeping death
ilk olarak bu şarkının bulunduğu albüme bakalım
şarkı, ride the lightning albümünün 7. şarkısı olarak yayınlanıyor. şarkının adı, bu şarkının yazılmasına ilham vermiş olan the ten commandments filmi izlenirken ortaya çıkıyor. mısır'da ilk doğan mısırlı çocukların öldürülme bölümünde, cliff burton'ın verdiği tepki ile birlikte koyuluyor. hatta yanılmıyorsam kill em all albümünün ismi de cliff burton'ın sinirlendiği bir esnada söylediği sözden alıntılanarak koyuluyordu. şarkının yazarlığını, o dönemki metallica üyeleri olan james hetfield, lars ulrich, cliff burton ve kirk hammett yapıyor. tam olarak gerçek bir grup çalışması oluyor. şarkının, solodan sonraki köprü bölümünde "die, die by my hand" çalınan meşhur riffi de kirk hammett yazıyor. hem de daha 16 yaşındayken. kirk hammett bu riffi yazmasının hikayesini şöyle anlatıyor, "ve çok fazla insan bilmiyor ama bu riffi 16 yaşındayken yazmıştım ve hâlâ bizimle. çok basit ve kulağa şeytani gelen bir riff. bu riffin kalbimdeki yeri büyük." aslında müzikal olarak "die by my hand" ismiyle, kirk hammett'ın eski grubu olan exodus'ta çıkacak olan bu parça bir demo olarak kaydedildi ama asla yayınlanmadı. kirk hamett, dave mustaine'in ardından metallica'ya katılınca, bu riffi de getirip burada kullandı. daha sonra metallica, bazı riffleri değiştirdi ve şarkı bugünkü creeping death olarak bildiğimiz halini aldı.
ayrıca kirk hammett, 13 eylül 2008'de yaptığı bir açıklamada, "bu şarkıyı dinlerken heyecanlanıyorum. güçlü bir enerjisi, saflığı, hamlığı var. benim görüşüme göre, bu şarkının solosu, metallica'nın şu ana kadar yapmış olduğu en iyi solodur." diyerek bu şarkıya olan sevgisini dile getirmiştir.
bu şarkının yazıldığı dönemde, james hetfield 21, lars ulrich 20, cliff burton ve kirk hammett ise 22 yaşında. daha bu yaşlardayken firavun'un mısır'ı ve hz. musa'nın, kavmi ile birlikte buradan çıkışını konu alabilecek bir şarkı yazıyorlar. zaten ride the lighning benim genel olarak tüm şarkılarını beğendiğim bir albümdür; ancak creeping death'in yeri, tüm metallica şarkıları arasında farklı bir yerdedir.
biraz daha film ve sanat ile bağlantısını değerlendirecek olursak
bu şarkıyla ilgili söylenen, metallica'nın, "the ten commandments" filmini seyrettikten sonra creeping death'i yazdığıdır. bu sürekli söylenir ancak ben bunun gerçekten ilgisi olup olmadığını, eğer varsa da ne kadar etkilendiğini görmek için filmini de seyrettim. 4 saate yakın süren ve gerçekten muazzam denilebilecek seviyede, 1956 yapımı bir filmdir. izlemek isteyenler olursa, şiddetle tavsiye ederim. filmi izleyince görüyorsunuz ki, creeping death parçasının içinde the ten commandments filminden birçok esinti mevcut. sadece konu ve ilham olarak değil, o döneme damgasını vuran ve özlü bir söz olarak tarihin yapraklarına geçen sözleri de şarkılarında kullanmışlar.
en büyük örnek olarak, "so let it be written, so let it be done!" sözü gösterilebilir. o dönem için söylenen, "firavun'un her sözü, bir kanun niteliğindeydi. o yüzden de 'böyle yazıldı, böyle yapılacak' lafı mevcuttu." sözü de filmin içinde çok fazla görülebiliyor. aynı şekilde creeping death şarkısının nakarat bölümünde de "so let it be written, so let it be done!" sözünü çok defa görmekteyiz. tabii bu tek olan bir söz değil, en ünlüsü olsa bile the ten commandments filminden birçok söz alınmış. mesela "something must be done, four hundred years" diyerek, 400 yıldır firavun'un esareti altında yaşayan ve kurtuluş için bir kurtarıcı bekleyen ibrani halkının acısı da anlatılmaktadır. aynı söz, creeping death'in içinde bulunmaktadır. bunun haricinde, "to kill the first born pharaoh son" sözü de filmin içinden çıkan ve bu "creeping death" sözünün ortaya çıkmasına vesile olan sözdür. "now, let my people go" sözü de musa'nın, kavmini firavun'un esareti altından çıkartmak için söylediği sözlerden birisidir ve şarkının içinde kendine yer bulmaktadır. "plague, darkness three days long, hail to fire" sözüyle de musa'nın, kendi tanrısına itaat etmeyen firavun'a gönderdiği lanetler aktarılmaktadır.
şimdi bunları spoiler niyetinde gören insanlar olabilir; ancak zaten film bir biyografi yapımı tarzında olduğu için ve sözler, direkt olarak repliklerden çekildiği için kesinlikle seyredilmesini tavsiye ederim. bu film ile birlikte creeping death şarkısının anlamı sizin için 4-5 kat daha artacaktır.
bu şarkı, 23 kasım 1984 tarihinde single olarak tekrardan yayınlandı. plağın ön yüzünde creeping death, arka yüzünde am i evil? ve blitzkrieg bulunmaktaydı.
creeping death, guitar world isimli müzik dergisi tarafından "tüm zamanların en iyi 10 metallica parçası" arasında 1. sıraya konuldu. ayrıca, rolling stone dergisi okuyucuları tarafından 2014 yılında bu parça bir kez daha oylandı ve "tüm zamanların en iyi 10 metallica parçası" arasında kendine 6. sırada yer buldu.
metallica'yı çok fazla takip etmeyen kişiler için söylemiş olalım; şarkının ritm gitar bölümlerini ve ana vokallerini james hetfield, solo gitar bölümlerini kirk hammett, bas gitar partisyonlarını ve geri vokallerini cliff burton, davul bölümlerini ise lars ulrich kaydetti.
ultimate metallica, bu şarkının sözlerinin incelemesini yaptı ve mısır'dan çıkışa dayalı olarak yorumladı. şarkının konser bölümleri için ufak birkaç söz söylemek istediğimden dolayı aslında bu bölüme giriş yaptım. ultimate metallica, bu şarkının zaten yeterince kanlı ve karanlık olmasını geçip, solodan sonraki köprü bölümündeki "die, die by my hand" bölümünün bir metallica fanının konser tecrübesinin özeti olacağını söylemektedir.
ben ayrıca şarkıların demo kayıtlarını da dinlemeyi çok seviyorum
burada, bu şarkı yaratılırken, sanatçıların neler düşündüğünü, orijinal şarkıdan farklı olarak neler değiştirdiğini görüyorsunuz. o yüzden hatalarıyla, çiğliğiyle, direkt ilk kayıt olmasının getirdiği amatörlükle birlikte muazzam bir şölen oluyor. sanki metallica'yı barlarda çaldıkları o ilk dönemlerindeki teçhizatlarıyla dinliyormuş gibi oluyorsunuz. o en iyi ses kayıt sistemleriyle kaydedilmiş, üstünde birçok oynama yapılmış ve en mükemmel haline getirilmiş hallerini değil de, ilk olarak stüdyoya girip "hadi abi şöyle bir fikir var bunu bir çalalım" dedikleri yerleri görmüş oluyorsunuz.
metallica'nın creeping death parçasının demo kaydını dinlemek için: metallica - creeping death (demo)
özellikle soloda ve metronomda göreceğiniz farklılıklar eminim hoşunuza gidecektir. o şarkıların ne yollardan geçtiğini, nasıl tonlar aldığını, ne gibi değişimler geçirdiğini net olarak görmüş olacaksınız.
kaynakça bölümüne birkaç tane de canlı kayıt koyacağım. metallica'nın ayrıca en gaz konser parçalarından bir tanesidir. seyirciyi gerçekten coşturur ve özellikle "die, die by my hand" bölümüyle birlikte metallica ve seyirci muazzam bir uyum yakalar. aynı queen ve we will rock you şarkısında olduğu gibi, bu şarkı da gerçekten seyirci ile bütünleşmek açısından önemlidir. benim en sevdiğim versiyonu 1989'da metallica'nın seattle'da verdiği konserdeki versiyonudur. şunu da eklemek istiyorum, bana kalırsa bu şarkının en iyi konser versiyonları, jason newsted'ın bulunduğu bölümlerdir. adam şarkıya geri vokal yapmıyor, çalmıyor, resmen yaşıyor.
filmi izlemeye üşenip, bu filmin konusu ve metallica ile olan bağıntısını görüp, aynı zamanda da şarkıyı dinlemek isteyenler için de bir video önereceğim. zaten şarkı devam ederken ara sıra replikler ve şarkıların üst üste geldiği bölümlerde filmden seslerin kullanılmasını görmüş olacaksınız. bu sayede de aslında "so let it be written, so let it be done!" repliğinden daha fazla nelerin kullanıldığını fark edeceksiniz. ayrıca sizi temin ederim ki bu klibin içine de sığdırılamayan birçok replik var.
metallica - creeping death (best the ten commandments cut)
- kaynakça