Kendilerinin Deutsche, İngilizlerin German Dediği Halka Türkçede Neden Alman Diyoruz?
almanya'da alman yoktur. kendilerine "deutsche" (halk) derler ve ülkeleri "deutscheland"dır. "almanya" yerine kullanılan "germany", ingilizce de dahil kimi dillerde romalılardan günümüzde güney almanya olarak bilinen bölgede yaşayan bir kabile olan "germani"den gelir. yani "cermen" halkı.
proto-cermen dilleri olan iskandinavlar ise orijinal kök olan "tysklan" türevini kullanır; yani onlar hala kendi adlandırmasını koruyor ve "almanya"yı kendi perspektiflerinden, kendi "halk"ları olarak çağırıyorlar.
peki fransızca'dan türkçe'ye geçmiş "alman" manasında "allemands" kelimesi ne manaya geliyor?
öncelikle, avrupa'da en fazla ses birliği olmayan ülke almanya olabilir.
fransızca, ispanyolca, italyanca gibi latin dillerinde "alman" hep alemanni kökünden gelir (allemand, aleman, alemao). alamanni kabilesi bugünkü alsace (strasbourg çevresi) –schwaben (stuttgart, ulm, augsburg) civarında yaşamış bir cermen kavmiydi.
fince ve estonyaca kullanılan "saksa/saksamaa" kelimeleri de bir başka kabile olan saksonlar'a atıfta bulunmakta.
slav dillerinde durum biraz farklı ve biraz gülünç durumdan kaynaklı bir isimlendirme yoluna gidilmiş denilebilir.
sırpça’da "nemaçka", lehçe’de "niemcy" , hırvatça ve boşnakça’da "njemaçka" şeklinde geçer. eski slavca’da "nemc" kelimesi "dilsiz, anlaşılmaz konuşan" anlamına gelmektedir.
yani slav halkları kendi aralarında konuşanlar için slovne derken, latince veya germence konuşanlar "bizim dilimizi bilmeyen, dilsiz" kişiler olarak görülüyordu.
benzer şekilde litvanyaca ve estonyaca’da "vaçiya / vokietija", yani "yüksek sesle konuşanlar, bağıranlar" anlamındaki "vakya" kökünden gelir.
dolayısıyla bu dillerde "almanya" aslında "dilsizlerin ülkesi" ya da "gürültülü, anlaşılmaz konuşanların ülkesi" gibi bir anlam taşırlar.
sonuç olarak
almanya’nın adı ve alman kimliği, avrupa dilleri arasında tamamen farklı köklerden türetilmiş, bazen ciddi bazen de ironik anlamlar içeren bir karışım halindedir. herkes kafasına göre bir kabile seçmiş, slavlar ise işi kestirip atmış: "bunlar zaten konuşamıyor" diye bağlamışlar.