Kedilerin, Kavimler Göçüne Benzer Bir Şekilde İlerlediği Tarihi Hareket: Avrupa Kedi Göçü
avrupa ve dünya tarihini okurken hep insanlığa dair tarihi bilgilerle ilgileniriz: kavimler göçü ve sonuçları, haçlı seferleri, fransız ihtilali, coğrafi keşifler vs... ama bu topraklarda yaşayan farklı canlılar ve bu canlılardan oluşan ekosistemin de kendine ait bir tarihi var. bugün dünyaya biraz da bu perspektiften bakmak için büyük avrupa kedi göçünen bahsedeceğim.
yukarıdaki harita avrupa kıtasına ev kedilerinin yayılımını gösteriyor. avrupa'da bugün var olan kedilerin ilk ataları, akdeniz üzerinden gemilerle afrika kıtasından taşındı.
ms 3 yüz yıldan itibaren güney avrupa ülkelerindeki kedi nüfusu sürekli artış gösterdi. günümüzde bu ülkelerde o döneme ait çok sayıda kedi fosili bulunabilmekte.
bu ilk kedi göçü, ağırlık olarak ticaretin o yıllarda yoğun olduğu italya üzerinden gerçekleşmiş. bu öncül kediler kuzey avrupa ülkelerine kadar geniş bir coğrafi alana yayılmayı başarabilmiş.
avrupanın yerel kedi ırkının çoğunluğunu kedilerin gemiler aracılığı ile yaptıkları bu coğrafi keşiflerle avrupa'ya geçmesi sayesinde olmuştur.
fakat avrupa'daki tek kedi ırkı bu kaşif kediler değil. onlardan çok daha eski zamanlardan anadolu üzerinden avrupa ve balkanlara yayılan kediler de var.
magdalena krajcarz ve arkadaşları tarafından yazılan ve antiquity dergisinde yayınlanan "orta avrupa'daki evcil kedinin tarihi" konulu bilimsel bir makaleye göre, sırbistan ve polonya'da bulunan kedi fosilleri, hem yaş hem de tür olarak avrupa kedi nüfusunu oluşturan bu kaşif kedi göç dalgasındaki kediler ile uyumlu değil.
avrupa'nın az bilinen kedi ataları mö 6000 yılında anadolu üzerinden avrupa'ya göç etmişler.
biliyorsunuz evcil kedilerin atası sayılan felis silvestris lybica'nın, ilk olarak yaklaşık 10.000 yıl önce, bereketli hilal'de evcilleştirildiği tespit edilmiştir. bu kedi bugün alıştığımız ev kedilerine göre daha iri ve daha saldırgandı. polanya ve sırbistanda bulunan kediler bu gruptan.
şu an tüm dünyada yaygın olarak bulunan minnoş kedilerimiz ise mısırda evcilleştirildi ya da kendi kendilerine evcilleştirildier. (bu konuda tartışmalar var. ) bu olay yaklaşık 3.500 yıl önce gerçekleşti.
yazının başında belirttiğim, avrupa'da yaygın bulunan kaşif kediler bunlar. avrupa'da ve dünyada bu kedilerin bu kadar yaygın olarak bulunması kedi krallıklarında saldırgan, iri ve güçlü olmanın değil diplomatik yeteneklerin önemi olduğunu gösteriyor. ve kedilerin ekşi sözlük'leri olsaydı fiziksel görünümün her şey olması isimli bir başlıkta bulunuyor olacağını işaret ediyor.
anadolu'dan geçerek avrupa'ya ulaşan daha iri ve saldırgan kedi ırkının kaderi moğol saldırılarının kaderi ile uyumlu. oralara ulaştılar. yerel habitatta kendilerine yer buldular. besin piramitine yerleştiler ama uzun süre oralarda kalamadılar. kalanlar ise diplomatik minnoşlarımızın arasında asimile oldu. kendi saldırgan tabiatlarından vazgeçtiler.