Kediler Kutu Bulunca Neden İçine Girer?
if it fits i sits (içine sığarsam otururum) yapılan bir vatandaş bilimi (citizen science) sonucuna göre kutu yerine kutuyu andıran optik illüzyon da olsa içerisine oturma eğilimi gösteren bıyıklı şapşalları anlatan kedi atasözüdür.
büyük kediler de kutuları sever!
kediler kutuları sever
bu davranışın hayvan içgüdüsü tarafından yönlendirildiği, pusuya düşmüş yırtıcılar olarak, saklanabilecekleri, avlarını gözlemleyebilecekleri ve kendilerini güvende hissedebilecekleri kapalı yerlere çekildikleri düşünülüyor.
bu merak uyandırıcı alışkanlığın sakinleştirici etkisi 2014 yılında utrecht üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada kanıtlanmıştır. içinde saklanmak için kutular sağlanan barınak kedilerinin, kutusuz muadillerine göre stres sorununu daha hızlı aştığı ve yeni ortamlarına daha kolay adapte oldukları ortaya çıkmıştır. (j.applanim.2014.09.002)
new york, columbia üniversitesi'nden gabriella smith tarafından yönetilen bir vatandaş bilimi projesi, bu davranışın kedilerde optik illüzyonların yarattığı kare şekillere oturmaya neden olacak kadar yerleşik olduğunu ortaya çıkardı. (j.applanim.2021.105338)
araştırmacılar, kedi sahiplerinden oturma odalarının zeminlerine kedilerin içine oturmaya mecbur hissedip hissetmediğini görmek için farklı şekiller yerleştirmelerini istedi. bazıları yerde banttan bir kare oluştururken, diğerleri kanizsa dörtgeni (görsel) olarak bilinen optik bir yanılsama oluşturdular. (kanizsa dörtgeni: bir karenin dört köşesini oluşturuyormuş gibi görünecek şekilde yerleştirilmiş dört pac-man benzeri şekilden oluşur.)
kanizsa figürleri, beyni eksik bilgileri doldurması için kandırarak gerçek bir şeklin var olduğu algısını tetikler. katılımcılardan ayrıca, pac-man şekillerinin tersine çevrildiği ve böylece optik illüzyon yaratılmadığı bir kanizsa kontrol modeli oluşturulması da istendi.
daha sonra katılımcıların kedilerinin davranışlarını altı gün boyunca kaydetmelerini istediler.
araştırmacılar, çalışmaya katılan kedilerin, kanizsa dörtgeni ve kare şekilleri içerisine oturma eğiliminin kontrol için yerleştirilen ters kanizsa şekillere oturma eğiliminden daha yüksek olduğu sonucuna ulaştı.
ekip, araştırmaya katılan 561 kedi sahibinden sadece 30 tanesinin araştırmayı sonuna kadar götürdüğünü ancak mevcut bulguların kedilerin optik illüzyonlara duyarlılığına ilişkin önceki araştırmaları doğrular nitelikte olduğunu belirtmiştir.
kaynak: bbc science focus