Kediler Evdeyken Kumları Dışında Bir Yere Neden İşeyebilir?
kedinin eve işemesi, kedinin bir sıkıntısı olduğunu gösterir. uzmanıyla görüşürseniz çözüm bulunabilecek durumdur. zira kedi hayvanı doğası gereği çişini belli bir yere yapar ve örter. içgüdüleri bu yöndedir. belli durumlarda bu içgüdü bozulur, bu da kedinin sıkıntısı olduğunu gösterir. temel sebepleri liste olarak yazıyorum.
1) kumla alakalı sıkıntı var
a- kumun dokusunu sevmiyor.
b-kum kabını sevmiyor, kapalı kabı sevmez, kap dar gelir, küçük gelir, yüksek gelir.
c-kumu onun istediği sıklıkta temizlemiyorsunuz. kilit nokta onun istediği sıklık. sen günde bir kere temizleyip bunu yeterli görüyor olabilirsin ama bu onun için yeterli değildir.
d-kum kabının yeri hoşuna gitmiyor, örn. kum kabını yemeğine çok yakın yere koydunuz, siz tuvalette yemek yemekten hoşlanır mıydınız?
sıkıntı kum kabında ise şöyle bir davranış örgüsü olabilir: kum kabının yakınına çişini yapar ama içine yapmaz.
2) işaretleme davranışı
evde baktığınız kedi kısır değilse olur. çözüm kısırlaştırma, veya kediyi sokağa geri bırakma. detaya girmiyorum. onlar başka başlığın konusu.
işaretleme işemesi ise: cam kapı yakınları, sınır çizer gibi her yeri çizeceğini düşünün.
3) psikolojik sıkıntılar
bunu biraz açayım. özellikle rengi ve tipi bozuk cins kediler psikolojik dalgalanmalara daha müsait olur. daha fazla açmıyorum, o da başka başlığın konusu.
a- travma yaşadı, aşamıyor (yangın çıktı, hırsız girdi, depremde göçük altından çıkarıldı, eski sahibi döverdi, köpek paralamasından kıl payı hayatta kaldı, trafik kazasından ucuz kurtuldu, vs. vs. vs.)
b- size bir konudan dolayı kızgın ve sizi bu şekilde cezalandırıyor. örn: eve geç geldin, mamasını değiştirdin, uyurken uyandırdın allah belanı versin alkgjlfh, vs.
c- evde bağlandığı insan uzun süreliğine veya temelli gitti. (bizzat bir yakınımda gördüm, sahibi 2-3 ay gibi uzun süreler memlekete gittiğinde hayvan ortalığa ediyordu. en sonunda yol uzun demediler onu da memlekete götürdüler. dertler bitti).
d- eve yeni bir birey (bebe) geldi, ev değişti, evin eşyaları değişti, vs.
psikolojik temelli işeme ise: genelde gelip ağzınıza, kafanıza filan edebilir. ancak durum bu ise işeme çoğunlukla son derece rastgele olur.
4) fizyolojik problemler
örn: idrar kesesinde, yolunda, böbrekte, cartta curtta taş olması. bunun dışında aklıma gelmeyen pek çok başka hastalık. veterinerinize sorunuz efenim.
işeme bundan kaynalı ise; bu durumda da oldukça rastgele bir işeme örgüsü olur. ancak başka fizyolojik değişiklikler, yeme değişiklikleri de görebilirsiniz. ağrı varsa sessizleşip saldırganlaşabilir, huyu suyu da değişebilir.
ekleme: bu sebeplerden hangisinin işeme davranışına neden olduğunun tespiti önemlidir. ezberden varsayımda bulunmak yanlıştır. mesela size yukarıda bahsettiğim yakınım, hayvanın işemesini direkt yeni bebek gelmesine bağlamıştı. oysa sahibi bebek sebebiyle aile desteği almak için eskisinden çok daha uzun süreler memleketine gidiyor ve kediyle eskisi kadar ilgilenmiyordu. hayvanın bebekle hiç sorunu yoktu, sahibini özlüyordu. sahibinin eşini de çok seviyordu ancak sahibinin yerini tutmuyordu. sebep bebek olsa bebeğe olan tavrında da değişiklikler fark edilirdi diye düşünüyorum.
muhtemel sorularınız için, en az 3-4 hafta aynı çatı altında yaşamadığım hiçbir kediye kefil olamam. sizin çok iyi gözlemlemeniz gerek. iyi bir gözlem sürecinden sonra veterinerinize danışabilirsiniz. ama veterineri de siz doğru bir şekilde yönlendirmek zorundasınız.
sonuç olarak evcil hayvan sahibi olmak sorumluluk gerektirir.