Karl Marx'ın "Tehlikeli" Olarak Nitelendirdiği Sosyal Sınıf: Lümpen Proletarya
Kelime anlamı nedir?
marx'ın dilimize kattığı meşhur lumpen kelimesinin aslıdır lümpen proletarya. lumpen almanca paçavra demektir. marx aşağıda tarifi yapılan lumpen proletarya'yı sosyalist devrime zararlı olabilecek bir sınıf olarak görür.
Daha detaylı bir tanım
marx, 18 brumarie’de lumpen proletaryayı, “dilenciler, paçavra toplayıcılar, genelev işletenler, yankesiciler, salıverilmiş mahkumlar, terhis edilmiş askerler, haydutlar, burjuvazinin perişan olmuş maceracı dallarından oluşan, tüm sınıf konumlarının reddettiği dağınık bir kitle” olarak tanımlar. daha geniş anlamıyla lümpen proletarya, sınıf bilincine dair tartışmayla ilişkilidir. bu kavramla kapitalist toplumsal formasyonlarda savaş gibi uzayan ve ağırlaşan iktisadi, siyasal, toplumsal bunalım, çözülme dönemlerinde nüfusun önemli bir kesiminin gerici (reaksiyoner) siyasal ideolojilere ve akımlara açık yüzergezer kitle olduğuna işaret edilmek istenmektedir. marksist faşizm çözümlemelerinde otto bauer ve kısmen troçki, bu kavrama başvururlar.
lümpen proleter sınıfa bakış açısını görmek, marksizm ve anarşizm arasındaki vizyon farkını özümsemek için aydınlatıcı
marx, lümpen proleter sınıfın devrim için bir motivasyonu olmadığını söyler. zira sınıf bilinci geliştirmedikleri için devrime katkı bir yana tehlike oluşturacaktır. çünkü var olan sistem gündelik yaşantılarını devam ettirmeleri için zorunludur.
fahişelerin, eğitimli işsizlerin, dilencilerin ve yasadışı para kazanan korsan kitap - cd'ciler ve marjinalize edilmiş eğlence sınıfının (şarkıcılar, drag-queen'ler) lümpen proleter olduğunu unutmamak lazım.
bakunin ise işçilerin kapitale dahil edilmesinin devrimci güdüyü yok edeceğini ve devrimci gücün en çok lümpen proleterde olduğunu söyler. zira sistemden kazanmayan, işlemesine yardımcı olmayan bu kitle aynı zamanda kaybedecek bir şeyi olmaması nedeniyle en gözü kara sosyal grup.
günümüz türkiye'sinde lümpen proletarya her gün artıyor ve ezililyor. ilkokul kompozisyonu gibi entry girmekten nefret ediyorum ama bilgiliendirici bir entry girmeye başladığımda beynimde görünmez bir düğme açılıp giriş gelişme sonuç moduna giriyor. yeni nesil ve inci sözlük gerçeği ile zamanın bakunini haklı çıkarmasını umuyorum.
neticede bakunin'e katılmadan edemiyorum.
Lümpen proleterya ve işçi sınıfı bağlantısı
komünist manifesto'da "dangerous class" -tahminen viktoryen whig edebiyatına bir gönderme olarak tırnak içine alınmıştır- ve social scum olarak tanımlanmış sınıfsal parça/fraksiyondur bu.
marx ve engels'e göre eski düzenin bir kalıntısıdır- ve büyük ihtimalle scum bu nedenle kullanılmıştır. hem en aşağılık noktayı, hem de kalıntı olma durumunu temsilen.
ne var ki yedek iş gücü ordusu üzerine fikirleri daha olgunlaşmamıştır marx'ın, bu bağlamda lümpen proletaryanın aslında bir kalıntı değil, bizatihi kapitalist üretim biçiminin yeniden üretiminin bir öğesi olduğu göz ardı edilmiştir. belki kapital'in üçüncü cildinin sonunda göz atabildiğimiz sınıflar üzerine bölümü tamamlayabilseydi daha açık bir tanıma ulaşabilirdik.
o nedenle daha sağlam bir argüman lümpen proletarya'nın işçi sınıfının durak noktalarından birisi olduğu, nasıl katı olan her şey buharlaşıyorsa, işçi sınıfının da -öznel olarak değil, ama nesnel olarak- lümpen proletaryaya dönüşmesinin kaçınılmaz olduğudur.
suç ve kriminal fikrin oluşumu, buna ilaveten kapatılmanın genelleşmesi, bu dönüşümün olmazsa olmaz parçalarıdır.