Kaptan Amerika, Donmuş Olarak Geçirdiği Yılların Maaşını Toplu Şekilde Alabilir mi?
Editörün notu: 1945-2011 süresi için MCU, yani Marvel Sinema Evreni'ndeki Kaptan Amerika baz alınmıştır.
detaylı analiz
önce senaryo kuralım:
personel: steven grant rogers, kaptan (yüzbaşı) (o-3 rütbesi)
hizmet başlama: 1 eylül 1943
kaybolma: 1 mart 1945
mia ilanı: 15 mayıs 1945
ölüm karinesi: 15 mayıs 1950 (5 yıl sonra)
buzdan çıkış: 1 mayıs 2012
yasal çerçeve
[1] 37 usc § 551-559: kaybolan personel yasası
bu kanun mia (missed in action) statüsündeki askerlerin maaş haklarını düzenliyor. temel prensibi basit: kayıp asker, kayıp olduğu dönemde maaş almaya devam eder. şunlar tahakkuk ediyor:
- temel maaş (basic pay)
- aile ayrılık ödeneği (family separation allowance)
- konut ve beslenme ödenekleri (bah, bas)
- savaş bölgesi tehlike ödenekleri (hostile fire pay)
- rütbe artışları
- izin birikimi (max 150 gün)
yani rogers 1945-1950 arası 5 yıl boyunca maaş almaya hak kazanıyor. güzel.
[2] 42 usc § 1716: ölüm karinesi hükümleri
işler burada karışıyor. bu kanun der ki: "bir kişi yeterince uzun süre kayıpsa ve hiçbir iz yoksa, ölü sayılabilir."
pentagon'un prosedürü şöyle: mia ilanından 5 yıl sonra (bazı durumlarda daha erken) kişi resmi olarak ölü ilan edilebilir. rogers için bu tarih 15 mayıs 1950.
ve bu tarihten sonra maaş hakkı tamamen kesiliyor. çünkü ölü sayılıyor. 1950-2012 arası 62 yıl için hiçbir hak yok.
maaş hesaplaması
dönem 1: mia (1945-1950) ? talep edilebilir
1945-1950 arası basitleştirilmiş hesap:
- toplam temel maaş: ~$31.000
- toplam ödenekler: ~$9.200
- genel toplam: ~$40.200
(bunlar dönem rakamları, enflasyona göre ayarlanmamış. bugünkü değeri çok daha yüksek olur elbette.)
dönem 2: ölüm karinesi sonrası (1950-2012) ? talep edilemez
sıfır. nada. hiç. çünkü kanun gözünde ölü.
dönem 3: yeniden ortaya çıkış (2012 sonrası) ? karışık
tekrar askerliğe alınırsa normal maaş alır. ama geri tarihli bir şey yok. 1950-2012 arası için özel kongre yasası veya mahkeme kararı gerekir ki bu çok zor.
peki faiz?
otomatik faiz hakkı yok. 37 usc faizden bahsetmiyor bile. ama üç yol var:
1) mahkeme kararı: eğer dava açarsa, hakim "unjust enrichment" (haksız kazanç) teorisine dayanarak faiz verebilir. ama garanti değil.
2) özel kongre yasası: kongre retroaktif faiz içeren bir kanun çıkarabilir. geçmişte kore savaşı gazilerine yapılmış.
3) idari anlaşma: savunma bakanlığı anlaşma imzalayabilir.
basit hesap: 5 yıllık ~$40k maaş için %3 faizle ~$18-20k faiz olabilir. ama bu tamamen spekülatif.
yasal engeller
engel 1: ölüm karinesi (42 usc § 1716)
en büyük sorun bu. 1950'de ölü sayıldıktan sonra hak sonlanmış. yeniden ortaya çıksa bile geçmişe dönük talep çok zor.
engel 2: zamanaşımı (28 usc § 2501)
federal hükümete karşı mali talepler 6 yılda zamanaşımına uğrar. rogers 2012'de ortaya çıktıysa, 2006 öncesi talepler sorunlu olabilir.
ama "continuing violation" (süregelen ihlal) teorisi ile bu aşılabilir belki. yine de riskli.
engel 3: sovereign immunity (devlet bağışıklığı)
abd hükümetini direkt dava edemezsin. önce idari talep süreci gerekli:
1) army human resources command'a yazılı başvuru
2) red cevabı gelirse armed services board'a itiraz
3) o da olmazsa federal mahkemeye dava
her aşama 6-12 ay sürüyor minimum.
benzer davalar
morrison v. united states (1985): vietnam savaşında mia olan pilot, yeniden ortaya çıktı. mahkeme mia döneminin maaşını verdi ama ölüm karinesi sonrası için vermedi.
united states v. lejeune (1954): kore savaşında mia olan asker, 3 yıl sonra ortaya çıktı. 3 yıllık maaşını aldı, 'vergi'sini de ödedi.
yani precedent (emsal) var, ama sadece mia dönemi için.
sonuç
kaptan amerika'nın hukuki durumu:
maaş alabilir mi? › kısmen evet
ne kadar? › 5 yıllık ~$40-65k (enflasyona göre)
62 yıllık maaş? › hayır, imkansız
faiz? › mahkeme takdirinde, garanti değil
pratik adımlar:
1) army hr'a başvuru (6-12 ay)
2) reddedilirse temyiz (3-6 ay)
3) son çare mahkeme davası (1-3 yıl)
tahmini süre: 2-4 yıl
tahmini avukat ücreti: $50-100k
kazanma ihtimali: 5 yıllık mia maaşı için %70-80, faiz için %30-40
ekstra fun fact
eğer rogers tereke hukuku açısından "öldü, sonra dirildiyse", mirasçıları (varsa) zaten 1945-1950 arası maaşı almış olabilir. bu durumda rogers ile mirasçılar arasında mülkiyet davası çıkar ki bu çok ilginç bir senaryo olurdu.
ayrıca rogers'ın sosyal güvenlik durumu da enterasan: 1950'de ölü sayılınca ss numarası iptal edilmiş olabilir. 2012'de yeniden numara mı alacak yoksa eskisi mi geri gelecek? bu da ayrı bir kafayı yeme sebebi.
disclaimer: bu analiz tamamen fiktif ve eğitim amaçlıdır. gerçek bir hukuki tavsiye değildir. fiili davalar için avukata danışın.
tl;dr / yapay zeka perplexity'nin cevabı
"hayır, 62 yıllık maaşını alamaz. sadece 5 yıllık mia (missing in action - kayıp) döneminin maaşını talep edebilir. toplam $40-65k civarı. ama bunu da almak kolay değil, idari süreç ve potansiyel dava gerekiyor. faiz konusu ise tamamen mahkeme takdirinde."
kaynak kanunlar:
- 37 usc § 551-559 (missing personnel act)
- 42 usc § 1716 (presumption of death)
- 28 usc § 2501 (statute of limitations)
- 31 usc § 1346 (sovereign immunity)
- dod directive 2310.07e
- morrison v. united states, 740 f.2d 1154 (1985)