MÜZİK 15 Şubat 2022
18,3b OKUNMA     436 PAYLAŞIM

Kanun Neden Çok Fazla Teli Olan Bir Çalgı?

Tarihi MÖ 19. yüzyıla kadar uzanan, Kuzey Afrika ve Orta Doğu'da yaygın olarak kullanılan kanunda çok tel olması dikkatinizi çekmiştir.

kanunda çok tel olmasının sebebi, çok sesliliğe elverişli bir enstrüman olduğu içindir. batılı müzik otoritelerince “türk piyanosu” bile denir kanun için. birçok müzik eserinde de tınısının akustik ve bizim duyumumuza çok yatkın olmasından ötürü, piyano yerine tercih edilir.


armoni ve arpej yapılabildiği için ud ya da üflemeli çalgılara tercih edilir. ayrıca orkestralarda tercih edilmeyen enstrüman kısmı da hiç doğru değildir. solo enstrümandır. klasik türk müziğinde taksim de atar, ara namelerde solo da atar. bir diğer şark enstrümanı olan uda göre daha sevilen bir enstrümandır. bir sebebi de natural sesinin uda göre daha forte olmasıdır.


kanunun çok telli olmasının nedeni, santur ve klavsen'in geliştirilmiş hali olmasından kaynaklanır. enstrümanlar da bir evrim içindedir. bundan 50-100 yıl sonra ne tür çalgılar icat edilecek, ne yönde evrim geçirecek, bilemeyiz.

çok telli olmasaydı geniş bir oktav aralığı sunamaz, şöyle hem klasik bir eser icra edilemez (koma ve arıza sesler), hem de bir orta doğu aletinden batı armonisi duymazdık.

işte o:


bir diğeri:


burada armonik bir yapıda solo performansını dinliyoruz: